فوبیا یعنی چی؟
«فوبیا» را درلغت «ترس» یا «ترس پایدار» معنی کرده‌اند. براساس تعاریف روانپزشکی، فوبیا حالت ترس پایدار و ناگهانی درروبه‌رویی با یک حالت، فعالیت، شیء، حیوان، یا انسانی خاص است. اصلی‌ترین علامت این حالت روانشناسی، تلاش فزاینده و غیرقابل توجیه برای فرار از رویارویی با عامل اصلی ایجاد این حالت است؛ اما اگر میزان و شدت ترس آنقدر باشد که کنترل آن از دست فرد خارج شود و بر زندگی روزمره او و فعالیت‌هایش تاثیر بگذارد، فرد حالت ناراحتی روانی پیدا می‌کند و جزو دسته اختلالات اضطرابی( از نظر روانپزشکی) طبقه‌بندی می‌شود. درواقع فوبیاها شایع‌ترین گروه اختلالات اضطرابی هستند. شاید باورش برایتان سخت باشد؛ اما فوبیاها خیلی‌خیلی شایع هستند. آمریکایی‌ها در این مورد تحقیقاتی کرده‌اند و دیده‌اند بین 9 تا 18درصد آمریکایی‌های بالغ، از حالت فوبیا رنج می‌برند. البته آنهایی که این تحقیق را در سطح کل آمریکا انجام داده‌اند، اطلاعات را براساس سن و جنسیت هم طبقه‌بندی کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که فوبیا، شایع‌ترین اختلال روانی در زنان است و درمردان بالای 25 سال هم، این حالت شایع‌ترین مشکل روانی است.
علت‌ها
متخصصان علم پزشکی و روانپزشکی قبول کرده‌اند فوبیاها، ناشی از ترکیب عامل خارجی و عامل داخلی است. علت مساعدکننده برخی از این فوبیاها، مسائل ژنتیک است و عامل برخی دیگر، اتفاقات بیرونی مثل تجارب تلخ به‌خصوص در دوران کودکی؛ اما یکی از علمای علم روانپزشکی، علت فوبیا را اینطور تعریف کرده: «توارث، ترکیبات شیمیایی و هورمونی مغز، تجارب تلخ مربوط به گذشته و روبه‌رویی با یک عامل محرک، همگی در ایجاد فوبیا نقش دارند.» خلاصه این‌که نمی‌‌توان گفت، فوبیاها به این علت یا آن علت مشخص رخ می‌دهند.
علامت‌ها
احساس ترس، وحشت و حتی حالت مشابه سنکوب و مرگ.
ترس از عدم امکان کنترل هراس و افزایش میزان آن.
واکنش‌های اتوماتیک و غیرقابل کنترل.
افزایش ضربان قلب، تنگی‌نفس و احساس سخت‌شدن تنفس، لرزش، احساس نیاز غیرقابل مقاومت به ترک‌کردن صحنه یا دورکردن عامل مولد خطر.
تمرکز ذهنی برای فرار از عامل ایجاد خطر یا فشارهای آن.
انواع
فوبیاها 3 دسته اصلی دارند:
فوبیاهای ساده یا فوبیاهای مشخص: شایع‌ترین گروه که علت ایجاد آن کاملا مشخص و قابل اشاره است.
فوبیای اجتماعی: کسی که دچار این حالت است از دیده شدن یا موردتمسخر قرارگرفتن درزمانی که در مقابل جمع است، می‌ترسد. این مسئله حتی درمورد کارهایی چون غذا خوردن دررستوران یا انجام فعالیت شغلی هم صادق است.
آگورافوبیا: دراین حالت فرد از تنها بودن دروضعیت‌ها یا مکان‌هایی که ممکن است فرار از آنها مشکل به‌نظر برسد هراس دارد. این افراد از عبور از روی پل‌های عابرپیاده، سالن‌های سینما یا حتی مغازه‌های شلوغ می‌ترسند.
منبع: سیب سبز