امروز روز جهانی بدون دخانیات است و می‌خواهیم شما را با شعار انگیزه بخش افرادی که ترک مصرف سیگار را انتخاب کرده‌اند، آشنا کنیم. اگر شما هم جزو مصرف‌کنندگان سیگار هستید، از شما خواهش می‌کنیم، دعوت عده کثیری از ترک‌کنندگان مصرف سیگار را پذیرا باشید و آنها را در اجرای شعار «فقط برای امروز سیگار نمی‌کشم»، همراهی کنید.
داریوش قاضی‌مرادی که عضو انجمن نیکوتینی‌های گمنام است و به مدت 20 سال عادت به مصرف سیگار داشته، روز خود را با تکرار این جمله آغاز می‌کند. قاضی‌مرادی که این روزها برای ترک سیگار به متقاضیان مشاوره می‌دهد و حتی برای کمک به آنها کتابی با نام «معجزه ترک سیگار» را نوشته است، درباره اهمیت و تاثیر تکرار این شعار به جام‌جم می‌گوید: مصرف نیکوتین بیش از آن که یک وابستگی جسمانی باشد، اعتیاد روانی ناشی از باورهای غلط نسبت به تاثیر مصرف سیگار در ایجاد شادمانی، آرامش، رفع خستگی و تسکین اعصاب است.
وی تأکید می‌کند: به منظور کاهش بار روانی ترک، هر روز به خودمان می‌گوییم، قرار نیست برای تمام عمر سیگار نکشیم بلکه تنها برای امروز است که سیگار نمی‌کشیم. امروز از خط قرمزهای وسوسه کننده دوری می‌کنیم و خود را در موقعیت‌های وسوسه‌انگیز قرار نمی‌دهیم.
تاثیر نیکوتین بر بدن
بیش از 20 سال است که نیکوتین به‌عنوان یک ماده اعتیاد‌آور و بسیار خطرناک شناخته شده است.به محض مصرف در عرض 8 ثانیه نیکوتین به مغز می‌رسد و با تحریک دوپامین و اندروفین در مغز باعث ایجاد احساس نشاط، آرامش، رفع خستگی و عصبانیت در فرد می‌شود.
دکتر بابک شریف کاشانی، متخصص قلب و عروق در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: یکی از اعوامل اصلی و خطرناک در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، مصرف سیگار است. علاوه بر این، در ایجاد بیماری‌های دیگر همچون بیماری‌های ریوی، سرطان‌های مختلف، مشکلات گوارشی، اختلال در وضعیت هورمون‌ها ومتابولیسم و تخریب دندان‌ها موثر است.
وی خاطرنشان می‌کند: غیر از برخی کشورها که بیماری‌های عفونی، بیشترین علت مرگ و میر در آنهاست، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها و مرگ زودرس بر اثر مصرف سیگار شایع‌ترین علت مرگ‌و‌میر افراد در دنیاست.
به گفته این متخصص قلب و عروق، مصرف سیگار تاثیر داروهای قلبی و عروقی را کم می‌کند و باعث تشدید بیماری می‌شود. اگر فرد به مدت دو سال در ترک مصرف سیگار باقی بماند، مخاطرات قلبی ـ عروقی ناشی از مصرف به صفر می‌رسد.
ترک سیگار خطرناک نیست
بررسی‌ها نشان می‌دهد، تقریبا 40درصد افراد هر سال اقدام به ترک سیگار می‌کنند اما فقط 30 درصد آنها موفق می‌شوند، به مدت یک روز و حداکثر یک ماه در وضعیت ترک باقی بمانند. سرانجام 5 تا 10 درصد افراد، مصرف سیگار را برای همیشه کنار می‌گذارند.
دکتر شریف کاشانی، یکی از دلایل موقتی بودن تصمیم مصرف‌کنندگان سیگار را ترس آنها از قطع ناگهانی مصرف عنوان می‌کند و در پاسخ این افراد می‌گوید: ترک سیگار اصلا خطرناک نیست و نه‌تنها هیچ عارضه‌ای در بدن ندارد بلکه فواید مثبت آن حتی در مدت زمان کوتاه نمایان می‌شود. ما حتی وقتی بیماران قلب مصرف‌کننده را به دلیل سکته قلبی در سی‌سی‌یو بستری می‌کنیم، اجازه مصرف سیگار به آنها نمی‌دهیم. در چنین شرایط حادی مصرف سیگار را یکباره قطع می‌کنیم و فرد آسیبی نمی‌بیند، چه رسد به افرادی که مشکلی ندارند. وی ادامه می‌دهد: انتخاب روش ترک مصرف سیگار به خود فرد بر می‌گردد.برخی قطع ناگهانی و برخی روش پلکانی (قطع مصرف تدریجی) را انتخاب می‌کنند. ترک سیگار به دلیل وابستگی‌های جسمی و روانی سخت مشکل است اما غیرممکن نیست.
کمک از روانپزشک
اضطراب، افسردگی و ابتلا به بیماری‌های روانی را در گرایش افراد به مصرف سیگار موثرتر می‌دانند. به همین دلیل میزان اعتیاد و وابستگی این افراد را به سیگار، شدیدتر و احتمال رهایی از وابستگی را کمتر عنوان می‌کنند.
دکتر شریف کاشانی، توجه به وابستگی جسمی و روحی فرد را در تداوم مصرف سیگار بسیار مهم می‌داند و تأکید می‌کند: در دوهفته اول ترک سیگار ممکن است فرد خیلی عصبی و مضطرب باشد. به همین دلیل، حمایت خانواده و دوستان در ایجاد فضای آرام برای فرد بسیار مهم است. یکی از مشکلات این افراد، مواجهه با برخورد تند و سرزنش از سوی خانواده است که همین، باعث عصبانیت فرد و بازگشت به مصرف سیگار است.
این متخصص قلب و عروق در پاسخ این پرسش که آیا لازم است افرادی که در مرحله ترک هستند، با مشاوران روانپزشکی یا روان‌شناس صحبت کنند، می‌گوید: این موضوع به تشخیص و نیاز خود فرد بستگی دارد. توصیه می‌شود اگر فرد درصدی از اضطراب، افسردگی و پرخاشگری را دارد، از متخصصان مذکور کمک بگیرد تا در فرآیند ترک باقی بمانند.
گام‌های ترک سیگار
پذیرش، گام اول ترک مصرف سیگار است. در هیچ کجای دنیا مصرف‌کنندگان سیگار نمی‌پذیرند، معتاد نیکوتین هستند، چرا که مصرف نیکوتین را اعتیاد نمی‌دانند. اگر به معنای واقعی خواستار ترک سیگار هستید، باید بپذیرید که نسبت به یک ماده بیرونی به نام نیکوتین وابستگی درونی و روانی دارید. در این صورت است که خود را تحت درمان قرار می‌دهید.
قاضی‌مرادی با اشاره به تجربه تارکان مصرف می‌گوید: جز موارد استثنا، ترک سیگار در 90 درصد مواقع به صورت فردی ویک نفره امکانپذیر نیست. شما به عنوان یک شخص، نیاز به کمک و راهنمای باتجربه که خود سابقه مصرف و ترک سیگار دارد، دارید. توصیه می‌کنیم به یک دوست یا انجمن وصل شوید، مخصوصا در لحظه‌هایی که دچار وسوسه مصرف سیگار می‌شوید. عضو انجمن نیکوتینی‌های گمنام ادامه می‌دهد: روش ترک تدریجی سیگار در اکثر مواقع یک اقدام شکست‌خورده است. اگر تصمیم به ترک دارید؛ یک روز یا ساعت خاصی را در تقویم مشخص کنید و آن روز به خودتان قول بدهید، از این تاریخ به بعد سیگار نکشید و مصرف را یکدفعه قطع کنید. برای این کار به خودتان جایزه بدهید.
در روزهای اول ترک سیگار خودتان را با مطالعه، تفریح، کار و خانواده سرگرم نگه دارید و ذهنتان را با موضوعات مثبت و مفید مشغول کنید تا به سمت مصرف نرود.
این مشاور ترک سیگار تنهایی، عصبانیت، خستگی، مشاهده مصرف سیگار توسط دیگران و لمس سیگار را مخصوصا در روزهای اول وسوسه‌کننده می‌داند و توصیه می‌کند، تا حد امکان از این عوامل تحریک‌کننده دوری کنند.
تمرین 3 دقیقه‌ای
یکی از تکنیک‌های طلایی و موثر توصیه شده توسط افراد باتجربه، استفاده از تمرین 3 دقیقه‌ای است. زمانی که وسوسه مصرف سیگار سراغتان می‌آید، به مدت 3 تا 5دقیقه مصرف را از طریق مشغول کردن خود با موضوع دیگر، آب خوردن و هر اقدام دیگر به تعویق بیندازید. در بسیاری موارد فرد بعد از این مدت دیگر میل به مصرف ندارد.