احمد حاجبی افزود: اختلالات روانپزشکی به عوامل مختلفی ارتباط دارد که شامل عوامل جسمی، روانشناختی و اجتماعی است، طبیعی است که بخش‌های جسمی این بیماری به وزارت بهداشت مربوط میشود و درمان‌های دارویی این اختلال بیشتر برای درمان عوامل جسمی و بیولوژیک این بیماری‌ها است.
رئیس مرکز سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت افزود: وزارت بهداشت در حیطه اختیارات و مسئولیتی که دارد برای کاهش عوامل بیولوژیک و جسمی بیماری افسردگی و سایر اختلالات روانی به خصوص در قالب طرح تحول سلامت کارهای مهمی انجام داده است اما واقعیت این است که این اقدامات کافی نیست.
وی گفت: کاری که در وزارت بهداشت برای کنترل بیماری‌های روانپزشکی باید انجام شود این است که سیستم غربالگری و شناسایی این بیماران تقویت شوند که این کار انجام شده است، برای این کار از ابزارهای لازم برای غربالگری در شبکه بهداشتی کشور استفاده شده که هم پزشکان، هم کارشناسان سلامت روان و هم روانپزشکان بتوانند در این سیستم مبتلایان به اختلالات روانی را شناسایی کنند.
حاجبی افزود: غربالگری اولیه را کارشناسان سلامت روان و حتی مراقبان سلامت که روانشناس نیستند در شبکه بهداشتی کشور انجام می‌دهند و اگر بر اساس ابزارهای تشخیصی که در اختیار این نیروها در سراسر کشور و به خصوص در حاشیه شهرها قرار دارد، فرد مبتلا به اختلال روانی شناسایی شود، افراد مبتلا به سطح بعدی که روانشناس، پزشک یا روانپزشک است، ارجاع می‌شوند.
وی گفت: اگر تشخیص افسردگی یا هر نوع اختلال روانی با تشخیص فرد متخصص قطعی شود، درمان فرد شروع میشود.
وی گفت: درمان این افراد به دو بخش درمان دارویی و غیر دارویی تقسیم میشود که درمان دارویی با نظر پزشک و روانپزشک و درمان غیر دارویی با حضور روانشناس و کارشناس سلامت روان انجام میشود.
**اختلالات روانی در بین فقرا بیشتر است
حاجبی افزود: اختلالات روانپزشکی در جاهایی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین‌تر است مانند حاشیه شهرها بیشتر است، در همه دنیا نیز همین طور است، آمار کشوری ایران نیز نشان می‌دهد که شیوع اختلالات روانی در کشور 23.6درصد و شیوع افسردگی 12.9درصد است که این میزان در حاشیه شهرها بیشتر است.
وی درباره برنامه وزارت بهداشت برای رفع انگ بیماری‌های روانی و افزایش مراجعه بیماران به پزشک گفت: برنامه وزارت بهداشت افزایش سواد سلامت مردم و بالابردن سطح آگاهی‌های عمومی در زمینه گسترش فرهنگ خودمراقبتی است و معتقدیم که اگر نتوانیم سطح سواد سلامت مردم را بالا ببریم، اجرای برنامه خودمراقبتی مردم به خصوص در حوزه سلامت روان امکانپذیر نیست.
حاجبی افزود: بسته آموزشی سلامت روان برای سطوح مختلف آموزشی در زمینه سلامت روان تدوین شده است و معتقدیم افزایش سواد سلامت روان مردم به کاهش انگ بیماری‌های روانپزشکی و افزایش مراجعه مردم به روانپزشک و روانشناس برای درمان این بیماری‌ها منجر میشود.
وی در پاسخ به این پرسش ایرنا که برآورد وزارت بهداشت از وضعیت سواد سلامت مردم چیست گفت: این موضوعی است که در آن ضعف داریم و برآورد دقیقی در این زمینه نداریم، امسال باید برآورد دقیقی از وضعیت سواد سلامت مردم را به دست آوریم تا بعد بتوانیم متوجه شویم که مداخلات وزارت بهداشت چقدر در بهبود وضع موجود موثر است.
** سواد سلامت مردم پایین است
مدیرکل سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت تاکید کرد: متاسفانه هیچ برآوردی درباره وضعیت سواد سلامت مردم نداریم اما حتما میزان آن پایین است چون می‌بینیم که بخش زیادی از مردم به علت انگ بیماری روانی به متخصصان سلامت روان مراجعه نمی‌کنند یا اگر مراجعه می‌کنند به موقع داروی خود را نمی‌خورند و دارویشان را از دیگران پنهان می‌کنند.
وی گفت: با بررسی کشوری که در وزارت بهداشت انجام دادیم، متوجه شدیم که تعداد زیادی از افرادی که در جمعیت 15تا 64 به یکی از بیماری‌های روانی مبتلا هستند، به روانپزشک و روانشناس مراجعه نکرده‌اند وقتی از آنها علت را پرسیدم، 67.4درصد آنها نگفتند پول نداشتیم، روانپزشک یا روانشناس نبود، خدمت گران بود یا دفترچه بیمه نداشتیم، گفتند که فکر می‌کردیم بیماری روانی خودش خوب میشود.
حاجبی افزود: همین شاخص نشان دهنده وضعیت ناگوار سواد سلامت مردم است، زیرا افراد زیادی در کشور هستند که به طور قطع بیماری روانی دارند ولی فکر می‌کنند خودش خوب میشود و به روانپزشک یا روانشناس مراجعه نمی‌کند.
وی گفت: عده زیادی از مردم هم برای درمان بیماری روانی خود به افراد غیر متخصص مانند دوست و آشنا یا رمال و فالگیر مراجعه می‌کنند، کاری که ما باید انجام دهیم این است که سواد سلامت مردم را بالا ببریم تا شانس سوء استفاده را کم کنیم.
وی در پایان افزود: وزارت بهداشت امسال برنامه ارتقای سواد سلامت مردم را شروع کرده است اما کاری که هنوز انجام نشده، این است که وضعیت موجود را از نظر میزان سواد سلامت روان مردم نمی دانیم،این کار باید انجام شود تا بعد از آن بتوانیم میزان پیشرفت کشور را در این زمینه ارزیابی کنیم.