از افطار تا سحر، جبران کنید
تامین آب بدن یکی از مهم‌ترین اصول تغذیه‌ای است که این نیاز بدن در همه شرایط سال یکسان است. بدن‌مان برای ادامه حیات و انجام واکنش‌های شیمیایی حیاتی نیاز به آب دارد. در ایام روزه‌داری به‌خصوص زمانی که ماه مبارک رمضان در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان قرار می‌گیرد، تامین میزان آب بدن یکی از اصلی‌ترین اهدافی است که یک روزه‌دار باید در برنامه روزه‌داری خود لحاظ کند، چراکه در این فصل روزها طولانی‌تر و گرم‌تر است. برای همین تا جایی که امکان دارد افراد باید از سلامت جسمی خوبی برخوردار باشند تا بتوانند فیض کامل از مواهب این ایام ببرند. مقدار آبی که بدن ما نیاز دارد باید در طول شبانه‌روز به‌صورت تدریجی دریافت شود اما باتوجه به قواعد شرعی، ما طی ساعات روز مجاز به نوشیدن آب هنگام روزه‌داری نیستیم؛ پس باید بتوانیم آب مصرفی خودمان را در فاصله افطار تا سحر مدیریت کنیم.

در وعده سحر زیاده روی نکنید
برای اینکه دچار عوارض ناشی از کمبود آب نشویم، باید مصرف آن را در ماه رمضان به‌درستی مدیریت کنیم. یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که اکثر افراد در ماه رمضان انجام می‌دهند، نوشیدن فراوان آب هنگام سحری است،  چراکه فکر می‌کنند این روش از عطش طول روز پیشگیری می‌کند. در صورتی که این تفکر درست نیست و باید سحری را مطابق با وعده ناهاری درنظر بگیریم و آب هم باید مطابق همان وعده مصرف شود یعنی بعد از غذا یا قبل از غذا همان مقدار که بدن نیاز دارد، آب نوشیده شود. به روزه‌داران عزیز این نکته را گوشزد می‌کنم که خوردن آب زیاد (بیش از نیاز بدن) در وعده سحر می‌تواند عوارض احتمالی گوارشی مثل نفخ و اختلال در هضم را به‌دنبال داشته باشد. 

غذای ضد عطش بخورید
در وعده سحری باید موادی را مصرف کنیم که جاذب آب هستند و قادرند آب بدن ما را تا ساعات طولانی حفظ کنند. مصرف انواع میوه و خوردن سالاد، کاهو و میوه‌های حاوی فیبر فراوان مثل سیب و خیار گزینه‌های مناسبی برای رفع این مشکل هستند، به‌علاوه از بروز مشکل یبوست هم جلوگیری می‌کنند. مصرف میوه در وعده سحری نه تنها در رفع عطش تاثیرگذار هستند بلکه قند موجود در میوه‌ها در حالت خالص و بدون فیبر هم دیرتر از قندهاى ساده جذب شده که باعث می‌شود فرد دیرتر احساس گرسنگى کند.  از خوردن غذاهای چرب و شور در وعده سحری مثل کله‌پاچه، حلیم و… اکیدا پرهیز کنید، چون این مواد غذایی باعث جذب آب به داخل دستگاه گوارش می‌شوند و کم‌آبی را برای فرد در پی دارند. برخی‌ها بر این عقیده هستند که این دسته از غذاها قادرند در طول روز انرژی‌شان را تامین کنند اما بهتر است بدانید غذاهای دیگر هم هستند که انرژی بدن را در طول روز حفظ کرده به‌علاوه از کمبود آب و عطش روزانه جلوگیری می‌کنند. مصرف ادویه و فلفل به‌خصوص غذاهای تند و ادویه‌دار در ایام روزه‌داری توصیه نمی‌شود.  

آداب افطار کردن
وعده افطار ساعتی است که فرد چندین ساعت طولانی کم‌آبی را پشت‌سرگذاشته، با تشنگی و عطش بسیاری مواجه است. برای همین افراد ممکن است شروع به نوشیدن آب زیاد و خنک کنند در صورتی که این روند بسیار اشتباه است و مشکلات گوارشی زیادی به‌دنبال خواهد داشت، چرا‌که شیره گوارشی را با خوردن آب و نوشیدنی زیاد رقیق کرده و برای همین نمی‌توان هضم خوبی داشت. با این کار حجم بسیار زیادی از آب را وارد بدن و معده می‌کنیم که وقتی ‌تخلیه شود باعث پدیده‌ای به‌نام دامپینگ (افت قند‌خون ناشی از ترشح انسولین براثر مقابله با قند بالا رفته خون بر اثر ورود حجم زیاد مواد غذایی به داخل روده)‌ می‌شود. بروز این مشکل باعث افت سریع قند خون شده و فرد را با بی‌حالی، تعریق، دل‌پیچه و علائم سوء‌هاضمه مواجه می‌کند. 

بدون برنامه آب ننوشید
برای رفع عطش لازم نیست آب فراوان و خنک هنگام افطار نوشیده شود بلکه با یک نوشیدنی گرم یا ولرم از‌جمله شیر، چای یا سوپ و آش هم می‌توان به‌درستی و بدون آسیب به بدن این عطش را برطرف کرد که به این ترتیب می‌توانیم دستگاه گوارش را برای خوردن وعده‌های اصلی آماده کنیم. 
فاصله افطار تا سحر را باید به تامین آب موردنیاز بدن اختصاص دهیم. در ابتدا توصیه می‌شود آب خالص نوشیده و از نوشیدن انواع شربت‌ها و آبمیوه‌های صنعتی پرهیز شود،  چراکه ممکن است عوارضی به‌دنبال داشته باشد.
آب باید به‌تدریج مصرف شود و از نوشیدن آب به مقدار زیاد و به‌صورت ناگهانی پرهیز کنید به این دلیل که این کار باعث  سوءهاضمه و مشکلات گوارشی می‌شود. 
مصرف انواع میوه و سبزیجات علاوه بر خواص متعددی که برای بدن دارند، می‌توانند بخشی از آب موردنیاز را هم تامین کنند.

لیمو درمانی کنید
اضافه کردن لیموترش به آب به شرط آن‌که آنچه می‌نوشیم هنوز آب شیرین باشد و نه آب لیموترش، می‌تواند به رفع عطش ما کمک کند، اما خوردن لیمو‌ترش به تنهایی می‌تواند به مخاط معده آسیب بزند.

دور این نوشیدنی خط بکشید
نوشیدن چای نمی‌تواند جایگزینی برای آب باشد چراکه چای خاصیت «مدر» یعنی ادرارآور دارد و قسمت قابل‌ملاحظه‌ای از آن از طریق دستگاه کلیوی دفع می‌شود، به‌همین دلیل نوشیدن چای به‌خصوص چای کم‌رنگ به‌عنوان آغازگر افطار و گشودن روزه می‌تواند مفید باشد؛ اما اگر بخواهیم آب مورد نیاز بدن را با چای جبران کنیم کار درستی نیست. ‌
علاوه بر آن، چای پررنگ می‌تواند در افزایش عطش نقش بسزایی داشته باشد. 

نسخه سنتی ضد تشنگی

نوشیدنی‌هایی مانند خاکشیر و تخم‌شربتی با شیرینی بسیار کم یا بدون شیرینی در ساعات سحری توصیه می‌شود. دانه‌های خاکشیر می‌توانند آب را درون خود نگه دارند و به‌تدریج آن را به بدن تحویل دهند در نتیجه نیاز بدن را به مدت طولانی‌تر نسبت به آب تامین می‌کنند. تخم شربتی هم مانند خاکشیر با نگه داشتن آب درون خود باعث می‌شود، فرد دیرتر احساس تشنگی کند. اما باز هم تاکید می‌شود بدون شکر یا با شیرینی کم مصرف شوند. 

منبع: مجله سیب سبز

چگونه بر تشنگی ماه رمضان غلبه کنیم؟