در یک نگاه کلی غذاها را می‌توان به دو گروه غذاهای دیرهضم و زودهضم تقسیم بندی نمود، هرچند که در این میان برخی نسبت به سایرین سهل‌الهضم‌تر و برخی غذاهای دیرهضم می‌باشند. البته برای حفظ سلامتی لازم است از تمامی انواع مواد غذایی و انواع گروه‌های غذایی روزانه استفاده کنیم.
هضم نکردن غذا باعث ناراحتی فرد و از بین رفتن اوقات خوب می شود. این عامل خود باعث پشیمانی از زیاد خوردن می گردد. عدم هضم یک بیماری نیست اما نشانه هایی از قبیل: سوزش قلب، نفخ، آروغ زدن و حالت تهوع را به دنبال دارد.
برخی از نشانه های عدم هضم غذا
۱- آروغ زدن
آروغ زدن در اثر ورود هوا به معده ایجاد می شود. معده قادر نیست که گاز و یا هوا را تولید کند، این خود فرد است که همراه غذا خوردن یا نوشیدن مایعات، مقداری هوا وارد معده خود می کند و این باعث آروغ زدن می شود.
۲- باد شکم
به علت های ناشناخته، بعد از غذا خوردن باد در شکم ایجاد می شود و این مورد غالبا در زنان دیده شده است. باد شکم معمولا به علت عدم هماهنگی بین معده و قسمت بالای روده ایجاد می شود. عضلات معده در اثر شل شدن و تحرک کم نیز می تواند به این عارضه مبتلا شود.
بادشکم، نشانه ای از سندرم روده تحریک پذیر می باشد. این سندرم به علت عدم هماهنگی حرکت و گرفتگی روده ایجاد می شود. عصبانیت و استرس و پریشانی نقش اساسی برای ظهور این سندرم می باشند. همچنین، باد شکم ممکن است به علت تاخیر در خالی شدن معده باشد که به نام gastroparesis خوانده می شود. باد شکم در اثر خوب هضم نکردن غذا و جراحی روده نیز ممکن است ایجاد شود. باد شکم در اثر خوردن سریع و مصرف کردن بعضی غذاها نیز رخ می دهد.
۳- نفخ
بعضی از باکتری های روده به نام باکتری های تولید کننده گاز می باشند. آنها تولید کننده گازهای متان، اکسیژن، دی اکسید کرین و هیدروژن می باشند. ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفخ ها به وسیله این باکتری ها ایجاد می شود. این باکتری های مولد گاز، کربوهیدرات و شکر غذای آن ها می باشد. بنابراین اگر غذاهای کربوهیدراته را از رژیم غذایی خود کم کنید، نفخ را نیز کم کرده اید. نفخ و یا گاز شکم ممکن است به علت سندرم روده تحریک پذیر و یا عدم تحمل به لاکتوز و یا یبوست ایجاد شود. مردان غالبا بیشتر نفخ می کنند.
غذاهای دیرهضم
نوع غذایی که شما مصرف می کنید در سلامتی شما به شدت تاثیر گذار است. شما با خوردن غذاها باید انرژی دریافت کنید، احساس سرزندگی کنید. اگر غذاهای دیرهضم بخورید ممکن است شما را دچار مشکلاتی کند. در ادامه به معرفی برخی غذاهای دیرهضم می پردازیم.
انواع لوبیا
یکی از غذاهای دیرهضم لوبیاست. لوبیا مواد قندی هم دارند که هضم آن سخت است. این مواد قندی باعث گاز و نفخ معده می شود. بدن شما آنزیمی برای شکستن این قند ها ندارد. در نتیجه باکتری هایر روده مجبورند این کار را بکنند که در این فرایند گاز تولید می شود. برای اینکه از این قندهای مزاحم خلاص شوید توصیه می شود حبوبات خشک را حداقل حدود چهار ساعت خیس کنید. سپس آبش را قبل از پخت و پز دور بریزید.
کلم بروکلی و کلم برگ خام
کلم هایی مثل کلم بروکلی و کلم پیچ هم قند موجود در حبوبات را دارند. همچنین کلم ها دارای فیبر زیادی است که می تواند هضم آن را دشوار کند. این گیاهان غنی از فیبر و ماده مغذی است که برای بدن بسیار مفید است، اما نفخ آور است. خوشبختانه، با پختن این غذاهای دیرهضم یا قرار دادن آن در آب جوش برای چند دقیقه، ترکیب سولفور آن خنثی می‌شود.
کاکائو (شکلات)
افراط در خوردن این ماده لذیذ باعث اختلال در سیستم گوارش می‌شود. مصرف زیاد کاکائو باعث رفلکس معده و شل شدن قسمت تحتانی عضله تنگ کننده مری می‌شود و در نتیجه اسید معده برگشت می‌کند. همچنین خوراکی‌هایی مانند بستنی، پوره سیب زمینی، پیاز خام و مرکبات جزو این گروه از مواد قرار می‌گیرد.
فروکتوز
یکی دیگر از غذاهای دیرهضم فروکتوز است. هضم غذاهای شیرین شده با انواعی از شیرین کننده ها، همچون سودا، آب نبات، آب میوه و شیرینی، کمی سخت است. همچنین مصرف این خوراکی ها می توانند موجب اسهال، نفخ و دل درد شوند.
غذاهای ادویه دار
گاهی وقتها بعد از خوردن غذاهای ادویه دار رودل می کنیم یا سر دلمان می سوزد. به ویژه هنگامی که این دسته از غذاها را زیاد بخوریم. دلیل این مشکل ترکیب تندی به نام کپایسین است که در فلفلهای تند وجود دارد. فلفل تند که طعم تندی به غذا می‌دهد باعث ناراحتی دیواره مری و در نتیجه سوزش سردل می‌شود.
چربی‌ها
از آنجا که غذاها و ترکیبات سرشار از چربی و مواد سرخ شده معده را دیر تخلیه می‌کنند، جز غذاهای دیرهضم می‌باشند. رژیم‌های غذایی چرب و مصرف بیش از حد مواد سرخ کردنی با افزایش وزن و چاقی و همچنین افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی، دیابت، پرفشاری خون و سایر بیماری‌های مزمن در ارتباط هستند؛ لذا لازم است به منظور حفظ وضعیت سلامتی مطلوب در حد امکان از مصرف آنها پیشگیری گردد. لبنیات و محصولات لبنی پرچرب نیز در دسته غذاهای دیرهضم می‌باشند و توصیه می‌گردد تا حد امکان از انواع کم‌چربی و یا حتی بدون چربی آنها استفاده گردد.
محصولات لبنی
محصولات لبنی هم می تواند جزو غذاهای دیرهضم باشد. اگر مصرف محصولات لبنی موجب اسهال، نفخ و گاز معده شود، شما ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز باشید. این مشکل بخاطر اینست که بدن شما آنزیمی که هضم قند موجود در شیر و سایر محصولات لبنی را انجام می دهد ندارد. از مصرف این خوراکی ها پرهیز کنید و یا با مشورت پزشک قطره یا قرص هایی که حاوی این آنزیم ها هستند را استفاده کنید.
قرص نعناع
مصرف قرص نعناع باعث می شود که عضلات بالای معده شل شود و این کار باعث می شود مواد غذایی به سختی به سمت مری برگردند. در نتیجه شخص دچار سوزش سر دل می شود. دیگر چیزهایی که موجب بروز چنین مشکلی می شوند شامل شکلات یا قهوه است.
میوه های خانواده مرکبات
مرکبات سرشار از فیبر هستند، مصرف این میوه ها در برخی از افراد ناراحتی معده ایجاد می کند. اگر ناراحتی معده دارید در مصرف پرتقال، گریپ فروت، و سایر مرکبات زیاده روی نکنید. چون خانواده مرکبات دیرتر هضم می شوند.
شیرین کننده مصنوعی
شیرین کننده های مصنوعی دیتر هضم می شوند و ممکن است برای شما مشکلات گوارشی ایجاد کند. جویدن بیش از حد آدامس بدون شکر -ساخته شده با سوربیتول- ممکن است شما را دچار دل درد و اسهال کند. خوراکی های ساخته شده با این شیرین کننده های مصنوعی می توانند مشکلات مشابهی ایجاد کنند.
فیبر زیاد
کلا فیبر ها دیر هضم هستند. برای همین میگویند کسانی که میخواهند لاغر شوند فیبر بخورند. چون این افراد دیرتر هضم می شوندو شخص دیرتر گرسنه می شود. غذاهای سرشار از این کربوهیدرات سالم مانند غلات و سبزیجات، برای هضم مفید هستند. اما اگر مقدار زیادی از این خوراکی ها را بخورید، دستگاه گوارش شما ممکن است با مشکلاتی مواجه شود.
منبع: نبض ما