واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایعترین بیماری مردان پس از بلوغ است و 10 درصد مردان بالغ به آن مبتلا هستند به گونه‌ای که شایعترین عامل ناباروری مردان است، سن شروع بیماری معمولاً در زمان بلوغ یا بلافاصله پس از بلوغ است اما در سن کمتر یا سن بالا نیز ممکن است ایجاد شود.
بیماری واریکوسل از نظر شدت به 3 درجه تقسیم بندی میشود:
در نوع درجه 1 اتساع عروق فقط حین فشار شکمی در لمس توسط پزشک قابل تشخیص است.
در نوع درجه 2 با فشار شکمی، اتساع عروق، قابل مشاهده میشود.
در نوع درجه 3 حتی بدون فشار شکمی، اتساع عروق، در حالت ایستاده قابل مشاهده است.
واریکوسل یک طرفه اختلال در عروق خون‌رسانی یک بیضه (راست یا چپ) است و درمان آن با دوطرفه تفاوتی ندارد.
علائم و راه تشخیص واریکوسل
بیمار ممکن است با شکایت بزرگی، یا عدم تقارن بیضه‌ها، درد بیضه یا پس از ازدواج با ناباروری مراجعه کند اما شایعترین فرم آن، بدون علامت و بطور اتفاقی، حین معاینه، متوجه آن می‌شوند؛ در معاینه، بزرگی و تورم عروق بیضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و در حالت ایستاده یا افزایش فشار شکمی تشدید می‌یابد و در حالت خوابیده از بین می‌رود و در صورتیکه تورم عروق در حالت خوابیده از بین نرفت، باید به نوع ثانویه آن شک کرد.
در صورتی که علائم مذکور را دارید، می‌توانید با مراجعه به یک اورولوژیست تشخیص قطعی بدهید همچنین انجام سونوگرافی می‌تواند تشخیص را قطعی کند.
علت واریکوسل
بیماری واریکوسل با واریسی شدن و گشاد شدن عروق وریدی بیضه ظاهر میشود که از منظر طب امروزی در دو گروه اولیه و ثانویه، قابل تقسیم‌بندی است.
به نوشته تحریریه احیای سلامت، در نوع اولیه، هیچ عامل ایجادکننده مشخصی وجود ندارد، گرچه تئوری اشکال در دریچه‌های لانه کبوتری وریدهای بیضه، طولانی بودن مسیر این وریدها و احتمال اثر فشاری سایر عروق و احشاء شکمی مطرح است اما هنوز علت مشخصی برای آن ثابت نشده است؛ این نوع عامل عمده واریکوسل است و 90 درصد در سمت چپ است.
نوع ثانویه که بدنبال وجود عامل مشخص ایجادکننده انسداد در عروق داخل شکم ایجاد میشود، درصد کمی از واریکوسل‌ها را شامل میشود و علت ایجادکننده آن غالباً توده‌های شکمی، بخصوص تومورهای بدخیم است که تشخیص آن مهم و حیاتی است اما از منظر طب سنتی علت واریکوسل تجمع خون سوداوی در عروق مذکور است.
درمان و پیشگیری از ابتلا به واریکوسل
پنج اصل اصلاح تغذیه همواره رعایت شود؛ پرهیز از مصرف غذاهای سودازا و اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ، اگر دارای واریکوسل خفیف هستید، برای پیشگیری از بدتر شدن وضعتان، نباید کارهای ایستادنی انجام دهید، سماق و آش سماق و سرکه شیره زیاد میل کنید.
رفع یبوست با استفاده از مصرف خاکشیر با آب گرم، مصرف شربت سوداک و انجام فصد و زالو‌درمانی نزد پزشک حاذق ضمناً برای درمان واریکوسل، نوره را طبق معمول هر دو سه روز یک بار می‌توانید استفاده کنید.
یکی از داروهای بسیار مفید برای شما نیز ماءالجبن (آب پنیر) همراه با افتیمون است؛ هر روز صبح ناشتا 2 لیوان ماءالجبن با افتیمون (هر نیم ساعت یک لیوان) میل کنید.
روش تهیه ماءالجبن برای درمان واریکوسل
2 لیوان شیر را بجوشانید و در زمان نزدیک به جوش (قبل از بجوش آمدن شیر و اضافه کردن سرکه) دو قاشق افتیمون را در یک پارچه بسته و 5 بار به مدت هر بار 30 ثانیه در شیر زده شود سپس در حال جوش یک قاشق سرکه خانگی به آن بزنید تا شیر بِبُرَد و بعد شعله را خاموش کنید و یک ساعت بعد آنرا صاف کنید، مایع حاصله را آب پنیر می‌گویند.
اگر واریکوسل برای فرد، عارضه‌ای ایجاد کند لازم است درمان انجام شود در غیر اینصورت احتیاج به درمان خاصی نیست؛ در طب امروزی درمان واریکوسل طی عمل جراحی (که به روش‌های مختلف انجام می‌گیرد) صورت می‌پذیرد که بعضاً مجدداً عود می‌کند اما در طب سنتی معمولاً بدون جراحی مشکل قابل حل است؛ اگر شما به تشخیص یک اورولوژیست تصمیم به جراحی هم دارید حتما قبل از جراحی یک دوره پاکسازی سودا انجام دهید.