سندرم تونل کارپال(CTS)، یک بیماری دردناک مربوط به شغل است و بیشتر در افرادی دیده می شود که مچ دستشان برای مدت طولانی در شرایط نامناسب و غیر استاندارد قرار دارد. این اختلال بیشتر در کارمندان و افرادی که برای ساعت های طولانی پشت میز می نشینند و با کامپیوتر کار می کنند دیده می شود و احتمال بروز آن در زنان سه برابر مردان است.
نتیجه یک مطالعه کوچک در دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ نشان می‌دهد احتمال بروز سندرم تونل کارپال در افرادی که در طول روز به مدت طولانی از تلفن هوشمند و سایر تجهیزات الکترونیکی دستی استفاده می‌کنند بیشتر است.
محققان در این مطالعه 500 دانشجو را مورد بررسی قرار دادند. دانشجویان به دو گروه تقسیم بندی شدند. گروه اول در روز بیش از 5 ساعت از تلفن هوشمند و سایر تجهیزات الکترونیکی دستی (شامل تبلت، لپ‌تاپ و کنسول بازی) استفاده می‌کردند و گروه دوم زمان زیادی را با این تجهیزات سپری نمی‌کردند.
حدود 54 درصد از دانشجویان گروه اول از درد و ناراحتی اسکلتی عضلانی شکایت داشتند، در حالی‌که این آمار در گروه دوم حدود 12 درصد بود. در طول آزمایش از داوطلبان سوالاتی در مورد درد در ناحیه شانه، گردن، پشت، آرنج و مچ پرسیده شد و همزمان سونوگرافی و آزمایش‌های فیزیکی صورت گرفت.
نتایج نشان می‌دهد استفاده مداوم از تلفن هوشمند و تجهیزات الکترونیکی دستی احتمال ابتلا به سندرم تونل کارپال و دردهای اسکلتی عضلانی را افزایش می‌دهد. هرچه مدت زمان استفاده از تلفن هوشمند بیشتر باشد، درد در ناحیه مچ دست شدیدترخواهد بود. استفاده از انگشتان برای کلیک، نگه داشتن مچ در وضعیت نامناسب، کشش در ناحیه مچ و انگشتان، ضربه و پیمایش صفحه نمایش از جمله مهمترین دلایل ابتلا به سندرم تونل کارپال است.
*** علل سندرم تونل کارپل
تونل کارپال گذرگاه اعصاب مچ دست است که از عصب مدیان (median) محافظت می کند. عصب مدیان عصب اصلی دست و تاندونی (تاندون فلکسور) است که باعث خم شدن انگشتان و شست و دیگر بافت های نرم دست مانند رباط ها و عروق خونی می شود.
بر اساس گزارش آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می افتد که بافت های اطراف تاندون فلکسور متورم شده و به عصب مدیان فشار وارد می کنند.
عوامل وراثتی نقش مهمی در بروز این سندرم دارند؛ یعنی اگر در خانواده یکی مبتلا باشند، احتمال ابتلای بقیه نیز وجود دارد. برخی دیگر از این عوامل موثر عبارتند از :
•آسیب دیدگی مچ دست که باعث تورم، رگ به رگ شدن یا شکستگی شود.
•پرکاری غده هیپوفیز
•کم کاری تیرویید
•استرس کاری
•استفاده مکرر از ابزاری که باعث ارتعاش دست می شود
•وجود کیست یا تومور در داخل کانال
سندرم تونل کارپال در صورت پیشرفت به اندازه ای قابلیت های دست بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد که امکان استفاده از قلم نیز وجود نخواهد داشت.
***علایم سندرم تونل کارپال
این بیماری در مراحل ابتدایی با بی حسی، سوزش و خارش دست؛ مخصوصا در شب همراه است. معمولا بیمار با احساس درد در دست از خواب بر می خیزد و برای تسکین درد مجبور است دست را به سرعت تکان دهد. بیماری در صورت پیشرفت باعث می شود که انجام یک کار ساده مانند برداشتن کتاب نیز به دشواری انجام شود. به مرور زمان درد دست از مچ به قسمت های بالایی و شانه نیز سرایت می کند.
*** راههای تشخیص
با مشاهده علایم درد بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص سندرم تونل مچ دست پزشک در ابتدا معاینات بالینی انجام می دهد.
به گزارش دانشگاه جان هاپکینز آمریکا، پس از معاینات بالینی، آزمون های بررسی قدرت دست در اولویت قرار دارد. یکی دیگر از آزمایش های مورد نیاز برای تشخیص، آزمون سرعت هدایت عصب و تست EMG یا الکترومیوگرافی است که با استفاده از یک سوزن کوچک، فعالیت های الکتریکی عضلات بررسی می شود.
*** درمان
درد ناشی از سندرم تونل مچ دست معمولا در مراحل اولیه با استراحت و رعایت اصول استاندارد قابل کنترل است و در مرحله بعدی داروهای ضد التهابی غیر استروییدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک تجویز می شود. این بیماری در صورت پیشرفت نیازمند عمل جراحی است.
یوگا، کار درمانی و درمان اولترا سوند نیز گاهی برای درمان و کاهش درد توصیه می شود.
*** پیشگیری
راه های مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم تونل مچ دست وجود دارد. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند آمریکا چند راهنمایی موثر در این زمینه ارایه کرده است.
•استراحت مچ دست هر چند دقیقه یک بار و نرمش هایی مانند خم کردن و صاف کردن مچ
•تنظیم محیط کار به گونه ای که فشار بر روی مفاصل حداقل باشد
•ورزش مفاصل
•اجتناب از وارد کردن فشار اضافی در هنگام کار؛ برای مثال محکم نگه داشتن قلم
•استفاده از ابزار ارگونومیک
•قرار داد صفحه کلید در شرایطی که مچ در حین کار در آرامش باشد