با توجه به خواص درمانی این میوه و توصیه به مصرف آن در ایام روزه‌داری، پرسش‌هایی در این خصوص مطرح شده است که برای یافتن پاسخ آن با دکتر سیدمهدی میرغضنفری، متخصص فیزیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
هندوانه و رفع گرمای درون بدن
اغلب افراد با شروع گرمای هوا از درون بدن یا از قسمت‌هایی از سطح بدن همچون دست و پا و سر و صورت، احساس گرمی و التهاب می کنند یا بازدم خارج شده از ریه‌شان دارای حرارت زیادی است، به طوری که گاهی مجبور می‌شوند دوش آب سرد بگیرند یا پاها را داخل آب خنک بگذارند. افزایش حرارت بدن در فصول گرم سال بخصوص در گرم مزاجان، عوارضی از قبیل خارش و سوزش پوست، جوش و دمل پوستی، خشکی بدن و مخاط و به دنبال آن تشنگی شدید و یبوست به همراه دارد که در نتیجه شکننده شدن مخاط، خونریزی مخاطی همچون خون دماغ زیاد می‌شود.
در این شرایط، مصرف هندوانه و کاهو به‌دلیل رطوبت و خنکی زیادی که دارد، همه این حالات را التیام می‌بخشد و حرارت بدن را سریع کاهش می‌دهد و مصرف آن بویژه در ایام روزه‌داری که مصادف با گرمی و خشکی هواست، درساعت پس‌از افطار توصیه می‌شود بعلاوه هندوانه به میزان زیادی می‌تواند جلوی تندی و تیزی صفرا را که در گرم‌مزاجان فزونی بیشتری دارد، بگیرد و اگر در کسانی پوست، سفیدی چشم یا روی زبان به رنگ زرد متمایل شده (این علائم، نشانه صفراوی بودن مزاج است)، آن را التیام بخشد، ضمن این که هندوانه می‌تواند از بروز سنگهای صفراوی پیشگیری کرده یا حتی به دفع شن‌ریزه‌ها و رسوبات صفراوی که امروزه خیلی‌ها دچار آن می‌شوند، کمک کند.
درمان سوزش ادرار با مصرف هندوانه
افرادی که طبع گرم و خشک و ادرار کم و غلیظ دارند، از هندوانه به دلیل طبع سرد و تری که دارد، سود بیشتری می‌برند. برخی مشکلات سیستم ادراری و تشکیل سنگ یا دفع سنگهای موجود با افزایش حجم ادرار کمتر می‌شود. همچنین هندوانه به دلیل ادرارآور بودن برای افرادی که دچار سنگ کلیه هستند، مفید است و می‌تواند سوزش‌هایی را که در مجاری ادرار یا مثانه در فصول گرم و در گرم مزاجان به طور شایع ایجاد می‌شود، التیام بخشد.
در خانم‌ها سوزش ادرار بیشتر گزارش شده که معمولا به اشتباه تشخیص عفونت ادراری داده می‌شود. در این شرایط رنگ ادرار زرد پررنگ و لیمویی می‌شود و آزمایش فرد سالم و بدون عفونت است و مصرف آنتی‌بیوتیک سودی ندارد. این افراد می‌توانند با مصرف هندوانه و کمک به خنکی طبع، بدون هیچ دارویی این سوزش‌ها و اصطلاحا احتراق مجاری ادراری را بهبود دهند.
پاکسازی کلیه و مثانه با هندوانه
برای این که خاصیت مدر بودن هندوانه بیشتر شود، یک هندوانه کوچک را داخل قابلمه گذاشته، مقدار خیلی کمی آب داخل آن بریزید و در آن را محکم ببندید و روی شعله کم بگذارید تا حالت نیمه‌پخته پیدا کند و پس از خنک شدن، روزانه در چند وعده استفاده کنید. اگر مثانه و کلیه دچار تجمع رسوبات و مواد زائد یا سنگریزه باشد، با این شیوه پاکسازی شده و احتمال تشکیل سنگ کمتر می‌شود.
همراه با غذا هندوانه نخورید
معده برای هضم غذا نیاز به حرارت دارد و نباید همراه با غذاهای خشک یا بلافاصله بعد آن از میوه‌های خنک و آبدار همچون هندوانه، کاهو، خیار و… استفاده شود. این خوردنی‌ها با کاهش حرارت معده، شخص را دچار اختلال هضم و ترش کردن و نفخ می‌کند و غذا مدت طولانی‌تری در معده باقی می‌ماند و فرد به میزان کمتری از خواص درمانی و تغذیه‌ای هندوانه نفع خواهد برد.
همچنین چون مزاج هندوانه سرد است، مصرف بیش از حد آن همزمان با سردیجات قوی و چیزهای ترش مثل انواع ترشیجات (سرکه) یا ماست و دوغ، عوارضی نظیر نفخ معده و سردی مزاج ایجاد می‌کند.
مناسب‌ترین زمان مصرف هندوانه
بهتر است هندوانه در میان وعده‌ها خورده شود و مصرف این میوه به صورت ناشتا و با شکم خالی یا بلافاصله بعد از ورزش توصیه نمی‌شود. لازم است بدانید، حرارت معده در زمان‌هایی که خالی است و فرد ناشتاست تا حدودی زیاد می‌شود.
ناشتا مصرف کردن چیزهای خیلی خنک باعث سرد و ضعیف و شل شدن عضلات معده شده، ضمن این که آسیب‌هایی به کبد و طحال وارد می‌کند و منجر به سردی کبد و اختلال هضم می‌شود.
هندوانه خوب باید شکننده و ترد باشد و ریشه در داخل بافت خوراکی خود نداشته باشد و اگر به هر رنگ باشد ـ از زرد گرفته تا قرمز ـ باید طعم شیرین داشته باشد.
هندوانه خوری شبانه
مصرف میوه‌های با طبع خنک ازجمله هندوانه در فصول گرم جزو بهترین انتخاب‌ها هستند.
با توجه به این که هندوانه ادرارآور است، مصرف آن در سحر ممکن است با افزایش ادراری که در طول روزهای گرم و طولانی برای شخص ایجاد می‌کند، باعث از دست دادن آب از بدن و تشنگی شود.
بهترین زمان مصرف این میوه در مواقع روزه‌داری بعد از افطار تا هنگام خواب است، ضمن این که چون هندوانه، رطوبت بدن را بالا می‌برد، به کاهش غلظت خون کمک می‌کند و با افزایش نسبی آب در خون، باعث تری و رقیق شدن خون می‌شود و مصرف آن به افراد مبتلا به غلظت خون بخصوص در ایام روزه‌داری توصیه می‌شود.