حجامت بهعنوان یکی از اعمال یداوی طب سنتی به حساب میآید که نهتنها در دین اسلام، بلکه از چند هزار سال قبل از اسلام نیز بهدلیل فواید خاص آن مورد اقبال مردم در دوران بسیار دور تاریخی بوده است.
کما اینکه وسایل انجام حجامت در دوران گذشته با روشهای امروزی متفاوت بوده، بهطوری که اگر امروز با وسایل بهداشتی به انجام حجامت اقدام میشود، در دوران گذشته و حتی تا یک ربع قرن پیش، برخی حجّامها از شاخ گاو برای حجامت استفاده میکردند که یکی از اسناد زنده مربوط به عروسکهای مینیاتوری، ساخت مرحوم “جهانگیر ارجمند” است.
مرحوم ارجمند در سال 91 بعد از سالها تلاش در عرصه مجسمهسازی، تمام آثار خلقشده خود را به دانشگاه تهران به امانت سپرد که امروزه این عروسکهای مینیاتوری نیز در معرض دید عموم است.
همچنین محمود خدادوست ــ مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل طب سنتی وزارت بهداشت نیز درباره حجامت صحیح عنوان کرده است: در حال حاضر بهصورتی در جامعه القا شده است که طب سنتی برابر با حجامت بوده و هر کسی که با هر مشکلی به پزشک مراجعه میکند، بدون اینکه شرح حال آن گرفته شود، حجامت برای آن توصیه میشود، ممکن است با حجامت اتفاقاتی در بدن فرد ایجاد شود که تا چند روزی فرد احساس خوبی داشته باشد، مثل حالتی که در طب رایج به فردی که با هر شکایتی به پزشک مراجعه کرده، کورتون و دگزامتازون تجویز کنند.
مدیرکل طب سنتی وزارت بهداشت عنوان کرد: هم برای تجویز کورتون و دگزامتازون در طب رایج و هم در ارتباط با توصیه برای حجامت در طب سنتی اندیکاسیون داریم و اگر این مسئله در جای خود مورد استفاده قرار نگیرد، میتواند عوارض زیادی را برای فرد بههمراه داشته باشد.
خدادوست با اشاره به اینکه پوکی استخوان از جمله مشکلاتی است که اگر تجویز کورتون یا دگزامتازون بدون بررسی برای فرد ارائه شود، ممکن است پیش بیاید، ادامه داد: متأسفانه امروزه حتی برخی از افراد که دارای تحصیلات بالای دانشگاهی هستند نسبت به حجامت آگاهی لازم را ندارند و اذعان دارند که “ما نزد پزشک و غیرپزشک رفته که برای ما حجامت 18نقطهای یا 21نقطهای برای پاکسازی کل بدن دادند”.
وی اضافه کرد: انجام حجامت در فصل مناسب نیز مدنظر قرار داشته، همچنین این مسئله میتواند مرتبط با شغل فرد نیز باشد، همچنین جنسیت و نوع بیماری فرد در کتابهای طب سنتی برای انجام حجامت حائز اهمیت است و صراحتاً انجام حجامت و موضوعات مرتبط با آن ذکر شده است.
خدادوست با اعلام “در حال حاضر 21 سلامتکده طب سنتی در کشور داریم”، افزود: متخصصین طب سنتی در این سلامتکدهها صلاحیت انجام حجامت را داشته و با استفاده از شرح حال بیمار، توصیه میکنند که آیا اصلاً حجامت برایشان ضرورت دارد یا خیر.
نخستین راه درمان در بیماری، حجامت نیست بلکه نخستین قدم درمان، اصلاح سبک زندگی است
مدیرکل طب سنتی وزارت بهداشت تأکید کرد: در کتابهای طب سنتی اشاره شده است که نخستین راه درمان در بیماری، حجامت نیست بلکه اولین قدم درمان، اصلاح سبک زندگی است. باید به مردم آموزش دهیم که در چه شرایط آب و هوایی بهترین سبک زندگی را داشته باشند، همچنین در مصرف مواد خوراکی چه نکاتی را رعایت کنند.
وی عنوان کرد: رعایت مسائل خواب و بیداری، فعالیت بدنی مناسب و روشهای پاکسازی مواد زائد از بدن، از جمله موضوعات دیگری است که قبل از حجامت در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است.
خدادوست با اشاره به اینکه امروز یکی از مشکلات مردم کشور که مرتبط با بیماریشان است مسئله یبوست است، عنوان کرد: در صورتی که به این مسئله توجه شود، بدن بهمیزان زیادی پاکسازی در آن صورت میپذیرد. همچنین توجه به اعراض نفسانی نیز در طب سنتی مورد توجه قرار دارد و در صورتی که به 6 اصل ضروری طب سنتی توجه شود، پیشگیری در امر درمان بهمیزان بسیار زیادی محقق شده است.
مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل طب سنتی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مناسبترین روش حجامت در سلامتکدههای طب سنتی که صلاحیت این کار را دارند انجام میشود.