هیچ بیماری یک شبه اتفاق نمی‌افتد و معمولا با تشخیص به‌موقع می‌توان بیماری‌های مهم را هم درمان و کنترل کرد. اینکه دائم از بیماری‌ها بترسید و به علت ترس، معاینه و بررسی را هم کنار بگذارید، منطقی نیست. یکی از سرطان‌ها و بیماری‌های مهم در خانم‌ها سرطان سینه است که می‌توان در مراحل اولیه و قبل از پیشرفت بیماری آن را کنترل کرد. متخصصان توصیه می‌کنند همه خانم‌ها خودشان و قبل از مراجعه به پزشک بررسی‌های ماهانه را انجام دهند و از هر نوع تغییری در این اندام خود آگاه باشند. در این مطلب دکتر نوشین نظری، متخصص زنان و زایمان، مهم‌ترین تغییراتی که ممکن است در سینه‌ها اتفاق بیفتد و اقدامات لازم را برای شما توضیح می‌دهد. این مطلب را بخوانید تا بدانید کدام تغییرات را باید جدی بگیرید.
چه کسانی باید مراقب سرطان سینه باشند؟
دکتر نظری به خانواده‌هایی که سابقه بیماری‌های سینه در آنها وجود ندارد، هشدار می‌دهد: همه تصور می‌کنند سرطان سینه بیشتر در خانم‌هایی است که سابقه خانوادگی دارند، البته این موضوع درست است اما بقیه هم از آن در امان نیستند. قابل‌توجه است که بدانید میزان سرطان سینه خصوصا از نوع پیشرفته آن بیشتر در خانواده‌هایی است که پیشینه این بیماری را ندارند؛ بنابراین خطر بیشتر خانواده‌های بدون سابقه در بیماری سرطان سینه را تهدید می‌کند. در حقیقت قضیه این است که خانواده‌ای که در آنها سابقه سرطان وجود دارد از آنجا که تجربه ناخوشایندی داشته و آگاهی بیشتری نسبت به این بیماری دارند، بیشتر مراقبت می‌کنند و سعی دارند چنین تجربه‌ای تکرار نشود. اما خانواده‌های بدون سابقه، احتمالا اطلاعات زیادی ندارند، چون بحث ژنتیک در آنها مطرح نیست و با خیال راحت بررسی‌ها را پشت گوش می‌اندازند. همه دختران از 18 سالگی و بعد از بلوغ باید خودشان بررسی‌های لازم را در خانه انجام دهند و دختران خانواده‌هایی که سابقه دارند، بررسی‌های سالانه را هم انجام دهند.
چطور معاینات در منزل را انجام دهید؟
توصیه اکید می‌کنیم همه خانم‌ها در هر سنی، زمانی که قاعدگی ماهانه تمام شد، در حمام، در حالت ایستاده و زیر دوش، یک دست را به سمت بالا برده و در حالت کشیدگی دست، با دست دیگر زیربغل و سینه‌های خود را بررسی کنند. یعنی باید بدن خود را با یک دست، به شکل چرخشی و دایره‌وار بررسی کنند. اگر هر نوع تغییری را مشاهده کردند باید در اسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنند و موضوع را درمیان بگذارند. نکته مهم در تشخیص تغییرات این است که باید به‌عنوان تغییر مطرح باشند و چیزی نباشد که از ابتدا در فرد وجود داشته است.
حواس‌تان به این تغییرات مهم باشد
علایمی مثل عدم قرینگی در سایز دو سینه، تغییر رنگ یا تغییر شکل پوست بافت، حالت پوست پرتقالی شدن، کشیدگی نوک پستان به سمت داخل که از قبل وجود نداشته باشد، کشیدگی قسمتی از بافت پستان به سمت داخل، کبودی و تغییر رنگ هر قسمتی از بافت سینه، احساس برجستگی یا توده در یک یا هر دو سینه یا زیربغل‌ها، می‌تواند به‌عنوان نشانه‌های مهم مطرح شود و حتما باید به پزشک متخصص زنان و زایمان یا جراح پستان مراجعه شود و علت مورد بررسی قرار بگیرد. این نشانه‌ها الزاما علامت بیماری نیستند اما حتما نیاز به پیگیری دارند.
کدام ترشحات خطرناکند؟
دکتر نظری درباره ترشحات خروجی از سینه، به مخاطبان مجله سیب سبز می‌گوید: خروج ترشحات غیرطبیعی از یک یا هر دو سینه که آبکی و رنگی (معمولا به رنگ سبز) یا حالت شیر باشد هم به‌عنوان یک نشانه مهم باید مورد بررسی قرار بگیرد. توصیه اکید داریم که خانم‌ها برای آزمایش یا معاینه از فشار دادن بافت سینه برای اینکه تست کنند آیا ترشحات غیرطبیعی وجود دارد یا نه، خودداری شود. در بافت سینه‌ها به‌طور طبیعی مجاری‌های توخالی وجود دارد که مقداری مایعات طبیعی در آنها وجود دارد. فشار دادن بافت بدن این مجاری را تحریک می‌کند و تولید بیشتر مایعات داخل مجاری را ایجاد می‌کند. این قضیه می‌تواند به خودی خود مشکل‌ساز شود.
آیا درد نشانه بیماری است؟
در بین علایم، داشتن درد (اما نه هر دردی) هم می‌تواند نکته مهمی باشد. دردهای یک یا دو طرفه با انتشار به زیربغل‌ها در یک یا هر دو سینه را جدی بگیرید. این نکته را هم باید گفت که در زمان نزدیک به قاعدگی، به‌دلیل تغییرات هورمونی، بافت طبیعی سینه‌ها، اندکی ملتهب، متورم یا دردناک می‌شود. در بسیاری از مواقع خانم‌ها متوجه این تغییرات می‌شوند اما در برخی مواقع برای برخی خانم‌ها نگرانی ایجاد می‌کند. این نوع از دردها و تورم و التهاب بعد از قاعدگی از بین می‌رود؛ پس اگر دردها قابل تحمل است و در تایم کوتاه قاعدگی اتفاق می‌افتد نیازی به بررسی نیست. اما دردهایی که بعد از قاعدگی هم ادامه دارد، کم نشده و در تمام روزهای ماه وجود دارد، ممکن است التهاب مجاری یا کیست‌های پستان رخ داده باشد که نیاز به بررسی داشته باشند. دردهای گاه و بیگاه که بعضی روزها وجود دارد و بعضی دیگر از روزها از بین می‌رود هم اگر نزدیک به روزهای قاعدگی باشد جای نگرانی وجود ندارد. اما اگر این دردهای گاه و بیگاه در طول ماه اتفاق بیفتد نیاز به بررسی دارد. در کل باید بگوییم درد نشانه خطر نیست، بلکه یک علامت هشدار است؛ یعنی علامتی که الزاما نشانه بیماری نیست اما باید توجه ما را جلب کند.
اگر متوجه تغییرات در سینه شدید چه کاری باید انجام دهید؟
دکتر نظری توضیح می‌دهد: در حقیقت درباره هر تغییری در سینه‌ها نمی‌توانیم بدون معاینه بگوییم که علت چیست و این اظهارنظر می‌تواند بسیار غیرتخصصی باشد و نمی‌توان با ذکر یک نشانه یا تغییر در سینه، علت آن را گفت. حتما لازم است بررسی‌های تخصصی انجام شود و بعد پزشک تشخیص دهد که آیا به بررسی‌های بیشتری نیاز است یا نه. نکته مهم درباره تغییرات سینه در خانم‌ها این است که اگرچه این تغییرات حتما نیاز به بررسی‌های دقیق و تخصصی دارند اما نمی‌توان همه آنها را خطرناک دانست و به بیماری خاصی نسبت داد. این تغییرات ممکن است نشانه سرطان باشند یا نباشند اما به هرحال باید حتما مورد بررسی قرار بگیرند. اگر هر نوع تغییری که در این متن بیشتر درباره آنها توضیح داده شده را در بدن خود مشاهده کردید، حتما باید با پزشک مشورت کنید. در وهله اول معاینه و بررسی‌های ساده انجام می‌شود و اگر لازم باشد پزشک آزمایشات دقیق‌تر را تجویز می‌کند. سونوگرافی، ماموگرافی و نمونه‌برداری‌های مخصوص از بافت سینه برای تشخیص‌های دقیق‌تر لازم است.
عدم قرینگی در سینه‌ها تا چه حد مهم است؟
همان‌طور که هر اندام جفتی در بدن ما مثل چشم‌ها، گوش‌ها، دست‌ها و… دقیقا مثل هم نیستند و تقارن 100درصد ندارند، اندام سینه هم ممکن است کاملا متقارن نباشد. کمی تفاوت سایز و ظاهر در بدن هر خانمی طبیعی است. این موضوع خصوصا در سن بلوغ و حتی در سینه آقایان هم دیده می‌شود و طبیعی است. چند سال بعد از بلوغ عدم قرینگی در سایز کاهش می‌یابد و دو سینه بیشتر به هم شبیه می‌شوند، بنابراین عدم قرینگی در سایز بلوغ ما را چندان نگران نمی‌کند هرچند که نیاز به بررسی دارد. اما اگر 3 تا 5 سال بعد از بلوغ هنوز عدم قرینگی در سایز و به شکل کاملا محسوس وجود داشته باشد، حتما باید بررسی شود که آیا مشکل هورمونی یا تشکیل توده وجود دارد که جلوی رشد یکی از سینه‌ها را گرفته یا نه؟ آنچه بیشتر ما را نگران می‌کند تغییر شکل‌های ناگهانی در بافت سینه است.
منبع: مجله سیب سبز