متخصصان پوست بر این باوراند که میزان مرگ و میر ناشی از خال سرطانی در شرایط زیر کاهش قابل ملاحظهای خواهد یافت:
در صورت آگاهی افراد از نشانههای هشدار خال سرطانی
در صورت آموزش دادن روش معاینه پوست و بررسی نشانههای ابتلا به سرطان پوست
وقت گذاشتن برای معاینه پوستخال ها یکی از نشانگرهایی هستند که باید توجه ویژه ای به آنها داشته باشیم و با بررسی ماهانه آنها بی نظمی هایی که ممکن است حاکی از وجود یک مشکل مانند سرطان پوست باشند را مد نظر قرار دهیم.
علائم خال سرطانی
شایعترین نشانههای ابتدایی خال سرطانی ، یعنی آنچه بیمار به چشم میبیند، عبارتاند از:
خال پوستی با ظاهر غیرطبیعی یا خالی که شبیه به هیچ یک از خالهای دیگر روی پوست نیست و میتوان آن را از حیث متفاوت و زشت بودن در میان بقیه به جوجه اردک زشت تشبیه کرد.
یک دست نبودن خال: شکل عجیب یا کناره ناشمخص یا ناصاف داشتن و به رنگهای گوناگون بودن
خال سرطانی در مراحل اولیه با هیچ علامتی همراه نیست و بیمار مورد خاصی را احساس نمیکند. بااین حال خال سرطانی گاهی با علائم زیر همراه است:
خارش
خونریزی
درد
نشانه های زیر می تواند علائم خال سرطانی باشد:
۱-تغییر رنگ خال
نخستین نشانه از یک خال بالقوه سرطانی تغییر چشمگیر در رنگ آن است. به عنوان مثال، خال هایی که تیره بوده و اکنون تغییر رنگ داده اند و یا خال هایی با رنگ متناقض مانند قرمز، صورتی، سفید یا برنزه باید مورد توجه قرار بگیرند و با پزشک درباره شرایط آنها مشورت کرد.
۲-رشد خال
خالی که دارای شرایطی با ثبات نیست – به عنوان مثال، در رنگ، شکل، ارتفاع، بافت سطحی – می تواند خطرناک یا ناسالم باشد و باید توسط یک پزشک معاینه شود.
۳-مرز محو شده
خال های سالم دارای مرزی مشخص در اطراف لبه خارجی خود هستند. با این وجود، ملانوما (یا خال سرطانی ) به طور معمول دارای لبه های خارجی محو شده یا نامنظم است. هنگام لمس این خال ها لبه های آنها ممکن است برآمده و زبر احساس شود و امکان انتشار رنگ به بافت های اطراف وجود دارد.
۴-درد
هر خالی که هنگام لمس موجب شکل گیری درد می شود باید به عنوان نمونه ای خطرناک در نظر گرفته شود، به ویژه اگر مایع یا خون از خال خارج شود. در این شرایط بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا پوست معاینه شود.
۵-اندازه
خال های سالم از نظر پهنا بزرگتر از شش میلیمتر نمی شوند. اگر دارای خالی با اندازه بزرگتر هستید یا خالی که اندازه آن در حال رشد است، به پزشک مراجعه کنید تا از سرطانی بودن یا نبودن آن اطمینان حاصل شود.
۶-عدم تقارن
خال های سالم به طور معمول متقارن هستند یعنی اگر از وسط خم شوند، هر دو سمت روی هم قرار می گیرند. اما خال های خطرناک به طور معمول نامتقارن هستند و باید بررسی بیشتری درباره آنها صورت بگیرد.
۷-زخم هایی که بهبود نمی یابند
یک خال جدید یا زخمی که بدون در نظر گفتن مدت زمان سپری شده از ایجاد و اقدام های درمانی صورت گرفته بهبود نمی یابد ممکن است یک خطر سرطانی بالقوه باشد.
۸-خونریزی و زخم پوستی
هر خالی که دارای سطحی ناصاف، خشن، خشک یا پوسته پوسته است باید مورد توجه قرار بگیرد، به ویژه اگر موجب خارش می شود یا حساس به لمس است. هر خالی که خونریزی می کند یا زخم های پوسته مانند را ایجاد می کند، نیازمند توجه فوری است.
وراثت
متاسفانه، بسیاری از مسائل مربوط به سلامت از اعضای خانواده به ما منتقل می شوند. در زمینه سرطان پوست یا تعداد زیادی از خال های مشکوک نیز سابقه خانوادگی می تواند شما را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.
خال های دیسپلاستیک
خطر ابتلا به ملانوما ( یا خال سرطانی ) در افرادی که دارای خال های دیسپلاستیک هستند، دو برابر بیشتر است. خال های دیسپلاستیک به خال های بزرگتر از شش میلیمتر و دارای مرکزی تیره و لبه های محو شده ارجاع می شود.
خال های گوشتی
خالهای گوشتی زائدههای کوچک و اغلب به رنگ قهوهای تیره میباشند که در نواحی مختلف پوست ظاهر میشوند. آنها معمولا بی ضررند، اما به ندرت می توانند سرطانی شوند و مشکلاتی را ایجاد کنند.
علل شایع خالهای گوشتی عبارتند از:
علل ژنتیکی
زمینه ژنتیکی یکی از مهمترین عواملی است که در رشد خال های گوشتی روی پوست نقش دارد. تحقیقات نشان داده است که اگر پدر یا مادر شما دارای خالهای گوشتی بزرگ در سطح پوست خود باشند، شما نیز بسیار مستعد ابتلا به این خالها در طول زندگی خود هستید.
اشعه ماورای بنفش یا UV
اشعه ماورای بنفش نور خورشید از جمله قوی ترین اشعههای موثر نور خورشید روی زندگی بشر می باشد. در طول فصل تابستان، اشعه ماورای بنفش خورشید بیشتر به سطح بدن می رسد و این خالها پر رنگ تر میشوند . حتی ممکن است اشعه خورشید سبب و علت رشد این دسته از خالها در سطح پوست افراد شود.
افزایش رسیدن اشعه ماورای بنفش خورشید به سطح زمین سبب ایجاد جهش های قابل توجهی در سلولهای پوست افراد میشود که این جهشها خود سبب به وجود آمدن خالهای گوشتی میشود. هم چنین این جهشها سبب به وجود آمدن سرطانهای پوستی می شود.
افزایش سن
با افزایش سن، سلولهای بدن رشد کندتری پیدا می کنند و در نهایت رشد آنها متوقف می شود، مواد شیمیایی بدن تغییر می کند و موها در سنین کهن سالی از دست میروند، با افزایش وزن روبرو می شویم و پوست بدن چین و چروک پیدا می کند. افراد مسن اغلب با خال های گوشتی و افزایش تعداد و حجم آنها روبرو هستند. هنوز هم ارتباط بین خال های گوشتی و سالخوردگی پیدا نشده است.
بیماری
اگرچه بیماریهای اندکی شناخته شده اند که عوارض آنها ایجاد خالهای گوشتی باشد، اما بیماری ژنتیکی خاصی در این خصوص وجود دارد. بیماری دیسپلاستیک نوی (Dysplastic nevi) که به نوعی خالهای گوشتی است که افراد مبتلا با آن دنیا میآیند و رشد می کنند. خالهای گوشتی حاصله از این بیماری بزرگ تر و تیره رنگ تر میباشند. متاسفانه افراد مبتلا به این بیماری، حدود ۱۰۰ خال گوشتی در سراسر بدن خود دارند. این افراد باید بسیار مراقب باشند تا به سرطان پوست (ملانوما) مبتلا نشوند.
بارداری
طی بارداری مشکلاتی از قبیل استفراغ و کاهش سیستم ایمنی بدن برای مادر ایجاد میشود. هم چنین به علت تغییرات شیمیایی و هورمونی و بیولوژیکی، زنان باردار بسیار در معرض ابتلا به خالهای گوشتی می باشند. این خالهای گوشتی تیره می باشند و در نواحی مانند گردن بیشتر ایجاد می شوند.
خال های بدخیم
تشخیص خال های بدخیم به شکل زیر است. متخصص پوست برای تشخیص خال سرطانی پوست بیمار را با دقت معاینه میکند و وضعیت خالها و لکههای مشکوک را ارزیابی میکند. متخصص برای بهتر دیدن پوست از دستگاهی به نام درموسکوپ استفاده میکند که نور را روی پوست میتاباند. متخصص به کمک بزرگنمایی حاصل از این دستگاه میتواند رنگدانه و ساختارهای پوست را به خوبی مشاهده کند.
به علاوه متخصص پوست در صورت لزوم گرههای لنفاوی، یا به بیان عامه غدد لنفاوی، را لمس میکند. چنانچه متخصص پوست خال یا لکه دیگری شبیه به خال سرطانی را پیدا کند، تمام یا بخشی از آن را برمیدارد و سپس پوست برداشته شده را به آزمایشگاه میفرستد. این کار در اصطلاح بیوپسی یا نمونهبرداری نامیده میشود؛ به خاطر داشته باشید که خال سرطانی را نمیتوان بدون نمونهبرداری تشخیص داد. انجام نمونهبرداری توسط متخصص پوست سریع، ایمن و آسان است و بیمار نباید کوچکترین نگرانی و اضطرابی داشته باشد. عوارض و ناراحتی این عمل بسیار ناچیز است.
جراحی
پزشکان برای درمان خال سرطانی سعی میکنند تا تمام بافت سرطانی را بردارند. چنانچه سرطان هنوز منتشر نشده باشد، متخصص پوست غالباً میتواند این کار را در مطب انجام دهد.
چنانچه این سرطان پوستی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، برداشتن خال با روش برش و قطع کردن یا جراحی موس میتواند برای درمان بیمار کافی باشد. میزان موفقیتآمیز بودن برداشتن خال به روش جراحی در مرحله صفر تقریباً ۱۰۰ درصد است.
چنانچه خال بیشتر در عمق پوست رشد کرده یا منتشر شده باشد، رفع خال صورت نیز پیچیدهتر خواهد شد. برنامه درمانی گاهی با یکی از جراحیهای شرح داده شده در بالا شروع میشود و در صورت لزوم برای درمانهای دیگر نیز اقدام میشود.
دیگر روشهای درمان خال سرطانی عبارتاند از:
لنفادنکتومی: جراحی با هدف برداشتن غدد لنفاوی
ایمونوتراپی: روشی برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بیمار برای مقابله با سرطان
درمان هدفمند: داروهای محدود کننده موقت سرطان، البته خوشبختانه برخی بیماران با درمان هدفمند کاملاً بهبود مییابند.
شیمی درمانی: استفاده از داروهای نابود کننده سلولهای سرطانی (و تعدادی از سلولهای سالم)
پرتودرمانی: استفاده از اشعه ایکس نابود کننده سلولهای سرطانی (و تعدادی از سلولهای سالم)
دیگر درمانهای متداول عبارتاند از:
آزمایش بالینی:
درمان با سلول T انتخابی
مصرف مسکن و راهکارهای موقت
منبع:نبض ما