مطالعات تایید کرده اند که اشعه ماوراءبنفش خورشید برای پوست مضر است و می تواند آسیب های سطحی مانند لک های پوستی، اگزما و خارش پوست و افزایش چین و چروک تا بیماری های جدی تری را مانند انواع اگزماهای شدید و آزاردهنده و حتی سرطان های پوست مانند ملانوم ایجاد کند.
کرم های ضدآفتاب انواع مختلفی دارند و از مواد مختلفی تشکیل می شوند، اما مهمترین مساله در ترکیبات این کرم ها این است که از مواد شیمیایی در آنها کمتر استفاده شود و مواد طبیعی تشکیل دهنده آنها بیشتر باشد.
همچنین به گفته محققان و متخصصان پوست میزان SPF این کرم ها بسیار مهم است و مصرف کنندگان باید به این مساله توجه داشته باشند؛ به اعتقاد آنان هرچه میزان این ماده در کرم های ضدآفتاب بیشتر باشد، میزان مواد شیمیایی آن نیز بیشتر شده و می تواند به سلامت پوست آسیب برساند.
معمولا باور عمومی اینگونه است که هرچه درجه این عنصر محافظ پوست بالاتر باشد، قدرت محافظت کرم در برابر نور خورشید بیشتر شده و می تواند از پوست بهتر مراقبت کند، این درحالی است که محققان نظر دیگری دارند و معتقدند که میزان بالای این عنصر نه تنها تاثیری در افزایش محافظت از پوست ندارد، بلکه حتی می تواند به سلامت آن آسیب وارد کند.
دکتر میترا اسماعیلی اپیدمیولوژیست و پژوهشگر مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا گفت: ضدآفتاب هایی که میزان زیادی ماده ‘زینک اکساید’ دارند و مواد شیمیایی مانند ‘پارابن’ در تولید آنها کمتر به کار رفته است، کرم های مناسبی هستند و محافظت کاملی از پوست در برابر اشعه UV خورشید دارند.
وی افزود: ضدآفتاب هایی که میزان SPF آنها بالا است، به پوست آسیب می رساند زیرا طبق استانداردهای اعلام شده در کتاب های علمی، میزان این ماده در کرم ها نباید بیشتر از 60 باشد؛ زیرا سطح شیمیایی آن افزایش یافته و می تواند عوارض زیادی را به همراه داشته باشد.
اسماعیلی گفت: بهترین نوع کرم های ضدآفتاب، دارای SPF بین 30 تا 50 هستند و توصیه می شود در روزهای تابستانی از ضدآفتاب های دارای SPF پنجاه (50)و در روزهای زمستانی از کرم های دارای SPF سی (30) استفاده شود.
پژوهشگر مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه نمونه های تقلبی برندهای ایرانی و خارجی کرم های ضدآفتاب در بازار وجود دارد، توصیه کرد: افراد باید توجه داشته باشند که از کرم های ضدآفتاب استاندارد شرکت هایی که مجوز واردات یا تولید این کرم ها را دارند و به تایید وزارت بهداشت رسیده است، استفاده کنند.
اسماعیلی افزود: معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت بر تولیدات و واردات محصولات بهداشتی نظارت دارد و بهتر است برای حفظ سلامت پوست، از برندهایی استفاده شود که مجوز وزارت بهداشت را دارند؛ ترکیبات کرم های غیراستاندارد به دلیل نداشتن تاییدیه آزمایشگاه های وزارت بهداشت، نه تنها محافظتی از پوست در برابر نور خورشید ندارند، بلکه حتی می توانند برای پوست مضر بوده و عوارضی مانند اگزماهای پوستی نیز ایجاد کنند.
** ترکیب کرم ضدآفتاب و کلر آب استخر
به تازگی از سوی منابع خبری اعلام شد که استفاده از کرم ضدآفتاب در هنگام شناکردن در استخر می تواند ترکیبات سمی ایجاد کند که برای پوست مضر است؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رد صحت این مطلب، گفت: در هیچ یک از مراجع و کتب علمی مطلبی در این خصوص ذکر نشده است.
اسماعیلی ادامه داد: همچنین نمی توان گفت که ضدآفتاب می تواند در برابر مضرات کلر آب استخرها از پوست محافظت کند زیرا میزان درصد کلر در برخی استخرها استاندارد نیست به طوری که دیده شده علاوه بر ایجاد مشکلات پوستی مانند اگزما و خارش، برخی افراد دچار ضایعات چشمی نیز می شوند بنابراین توصیه نمی شود که برای شناکردن در استخر از کرم ضدآفتاب استفاده شود.
وی در خصوص استفاده از کرم های ضدآفتاب در استخرهای روباز تاکید کرد: استفاده از کرم های ضدآفتاب در استخرهای روباز کاملا ضروری است و توصیه می شود.
** نحوه استفاده از ضدآفتاب
پژوهشگر مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: برای محافظت صحیح از پوست در برابر اشعه مضر آفتاب لازم است از کرم های ضدآفتاب در طول ساعات روز به ویژه در ساعات 9 تا 16 که اشعه UV خورشید در بالاترین سطح خود است، استفاده کرد.
اسماعیلی افزود: افرادی که در محیط های باز قرار دارند، باید هر دو ساعت یک بار استفاده از کرم ضدآفتاب را تجدید کنند و نیم ساعت قبل از خروج از منزل کرم را مصرف کنند.
وی در خصوص افرادی نیز که در محیط های سربسته مشغول به کار هستند، اما ساعت ها از رایانه استفاده می کنند اظهار کرد: تحقیقات نشان داده اند که صفحه مانیتور رایانه های قدیمی اشعه های مضر داشته و افرادی که مرتب با این دستگاه ها کار می کردند، مانند مهندسان کامپیوتر اغلب دچار اگزماهای شدید پوستی می شدند؛ میزان این اشعه در رایانه های جدید کاهش یافته با این حال توصیه می شود کاربران برای محافظت بیشتر از پوست خود در هنگام استفاده از این وسایل همچنان از کرم های ضدآفتاب استفاده کنند.