چه چیزهایی میتواند موجب تغییر چشایی شود؟
جوانه های چشایی دائما در حال جایگزین شدن هستند بنابراین تغییر در سلامت، مواد مغذی دریافتی و تغذیه، داروها، هورمونها و سن، همگی میتوانند بر عملکرد آنها تاثیر گذاشته و باعث شوند غذاها بی مزه یا مشابه به نظر برسند یا طعم بد، شیرین، گچی، خون مانند یا طعمهای نامطلوب دیگر در دهان ایجاد کنند. از جمله دلایل محتمل طعمهای غیر طبیعی در دهان عبارتند از:
سلامت ضعیف دهان
بهداشت ضعیف دهان میتواند به معنی مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت باشد که موجب طعم بدن در دهان میشود.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت از جمله بیماریهایی هستند که موجب احتقان مسیر بینی و کاهش حس بویایی میشوند و به این ترتیب توانایی چشیدن طعمها کاهش می یابد.
بارداری
در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان متوجه میشوند حس چشایی شان تغییر کرده است. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان احساس کنند یا برخی نوشیدنیها و غذاهایی که سابقا لذت بخش بودند، ناگهان ناخوشایند به نظر برسند. همچنین فرد ممکن است از غذاهایی که پیش از این خوشش نمی آمد، لذت ببرد.
شیمی درمانی و داروهای درمان بیولوژیکی
افرادی که با این داروها تحت درمان سرطان قرار دارند ممکن است طعم عجیبی در دهان حس کنند که فلزی، تلخ یا شور احساس میشود.
داروهای دیگر
برخی از داروهایی که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیکها (مانند مترونیدازول)، ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیکها و چسبهای نیکوتین، میتوانند طعم بد و غیر طبیعی در دهان ایجاد کنند.
مشکلاتی در سلامتی
خشکی دهان به علت بی آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاق، میتواند به طعم فلزی در دهان منجر شود.
در افرادی که به دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه مبتلا هستند، و نیز افرادی که ام اس،علت تلخی دهان چیست ؟یا سکته دارند، مشکلات طعم دهان محتمل تر است. سوء هاضمه در نتیجه بیماری رفلاکس مری معده نیز میتواند طعم شیرین یا اسیدی در دهان ایجاد کند.
پیری یا سوء تغذیه
طعم شیرین و شور اغلب با تغذیه نامناسب یا پیری، کاهش می یابد.
سندرم سوزش دهان
این وضعیت که به نامهای گلاسودینیا ( glossodynia)، گلاسوپیروز ( glossopyrosis)، استومودینیا (stomodynia) و دیسستزی دهان نیز شناخته میشود، با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص میشود. این وضعیت میتواند با طعم تلخ یا فلزی نامطلوب در دهان یا کاهش چشایی همراه باشد.
جراحی
جراحی هایی که در دهان، بینی و حلق انجام میشود، میتوانند به عصبهای جوانه های چشایی یا غدد بزاق آسیب وارد کنند.
اختلالات چشایی
نادر هستند اما برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بوها و طعمهای خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی (Hypogeusia) به کاهش چشایی و اختلال چشایی (dysgeusia) یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. احتمال این که اختلالات بویایی مسئول مشکلات چشایی مزمن باشند، بیشتر است.
سوزش سر دل یا رفلاکس معده
طعم تلخ در دهان می تواند به علت برگشت اسید معده به مری که باعث سوزش سردل یا رفلاکس اسید می شود، ایجاد شود.
دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود اما زمانی که این دریچه ضعیف شود یا آسیب ببیند، اسیدهای خارج شده یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه ایجاد می کنند و باعث به وجود آمدن طعم و مزه ترش و یا تلخ در دهان می شوند.
کمبود ویتامین
اگر مرتبا در دهانتان احساس تلخی و یا ترشی دارید ممکن است به کمبود ویتامین مبتلا شده باشید. ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام ها، از جمله طعم، مزه و بو ضروری هستند.
دکتر کالین می گوید که “روی برای حواس چشایی و بویایی مورد نیاز است.” به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می کند زیرا افزایش روی در بدن نیز می تواند یک طعم و مزه تلخ در دهان ایجاد کند. محققان دانشکده پزشکی هاروارد می گویند که کمبود ویتامین B12 می تواند باعث از دست دادن طعم غذاهای شود.
سیگار کشیدن
یکی از راه هایی که سیگار کشیدن به وسیله آن به سلامتیتان آسیب می زند تغییر مزه دهان است. دلیل آن که سیگار می تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند این است که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است که به جوانه های چشایی آسیب می زنند.
در مطالعه ای که در مجله Chemosensory Perception منتشر شده نشان داده شد که در افراد سیگاری، جوانه های چشایی که تشخیص طعم تلخ موثرند، بیشتر تحت تاثیر قرار دارند.
معمولا، اگر سیگار ترک شود جوانه های چشایی رشد کرده، بیشتر می شوند و احساس مزه و طعم بهبود می یابد. با این حال افرادی که طولانی مدت سیگاری بودند ممکن است پس از ترک سیگار هرگز جوانه های چشاییشان باز نگردد.
رعایت بهداشت دهان و دندان
عادات خوب بهداشت دهان و دندان مانع از تجمع باکتری ها شده و طعم بد را در دهان از بین می برد. دندانپزشکان توصیه می کنند روزی دو بار و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی برای جلوگیری از ایجاد طعم و مزه بد در دهان، دندان ها را مسواک بزنید. هر بار مسواک زدن باید ۲ الی ۳ دقیقه طول بکشد.
این زمان باعث می شود در مورد از بین رفتن باکتری ها، مانده های غذا و پلاک ها اطمینان حاصل کنید.
جوش شیرین
جوش شیرین می تواند به خنثی کردن باکتری ها که باعث ایجاد مزه تلخ در دهان پس از غذا خوردن می شوند کمک کند. جوش شیرین (بی کربنات سدیم) به طور طبیعی قلیایی است و می تواند به کاهش اسید مضر در دهان کمک کنند.
محققان موسسه The National Cancer توصیه می کنند دهان خود را برای رفع مزه تلخ و بد آن با محلول جوش شیرین بشویید. برای این کار نصف قاشق چای خوری نمک، یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین و یک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنید و آن را در دهان بچرخانید.
اگر طعم تلخ در دهان با سوزش سر دل ایجاد می شود، برای کاهش سطح اسید در معده می توانید از جوش شیرین استفاده کنید. جوش شیرین یک درمان موثر و طبیعی برای سوزش سر دل است. ۱/۲ قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. بعد از هر وعده غذایی برای رهایی از ناراحتی ناشی از سوزش سر دل این محلول را بنوشید.
مسواک زدن روی زبان
مسواک زدن زبان کمک می کند تا باکتری ها و مخمرها که در آن ها جمع شده و طعم ایجاد شده آن ها با ذائقه شما تداخل دارند، از بین بروند. برای تمیز کردن زبان خود از باکتری ها، به آرامی سطح زبان را از عقب به جلو مسواک بزنید. این کار را حداقل یک بار در روز پس از مسواک زدن دهان انجام دهید.
خوردن میوه های از خانواده مرکبات
خوردن میوه های خانواده مرکبات می توانند احساس تلخی دهان را از بین ببرند. این امر به ویژه زمانی که به دلیل پیری، آسیب، بارداری و درمان سرطان طعم تلخ و تند در دهان دارید، با تقویت و تحریک جوانه ها چشایی می توانند منجر به بهبود این اختلال شوند.
میوه هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت همچنین می توانند میزان بزاق را بیشتر کرده و تجربه مزه تلخ در دهان را کم کنند.
زمانی که دهان مزه فلز می گیرد+ راهکارهای خلاصی از این مزه
منبع: سلامتی