نوشیدنی‌های مختلف حاوی کافئین به شکل‌های گوناگون بر سلامتی تاثیر می‌گذارند. نتایج یک آزمایش نشان می‌دهد قهوه موجب افزایش طول عمر می‌شود در حالی که بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا دارای سطح بالایی از قند هستند.
کافئین خود ماده محرکی است که تاثیرات مثبت و منفی به دنبال دارد. مصرف آن باعث می‌شود بسیاری از افراد احساس هوشیاری و تمرکز بیشتر داشته و کمتر خواب آلود باشند. هرچند زیاده‌روی در مصرف آن نتیجه منفی به جا می‌گذارد.
همچنین مصرف کافئین بر فرآیندهای بدن همچون هضم غذا، متابولیسم و قدرت بینایی تاثیر می‌گذارد.
سایت “ساینس الرت” در مطلبی به بررسی تاثیرات مصرف کافئین بر بدن و مغز پرداخته که به شرح زیر است:
– کافئین متداول‌ترین داروی “فعال کننده روان” (سایکواکتیو) در جهان است
یکی از نادرترین مطالبی که در مورد کافئین مطرح شده دارو بودن آن است. در حقیقت، کافئین متداول‌ترین داروی “فعال کننده روان” در جهان است. کافئین دارای تاثیرات فعال کننده روان است و شیوه تعامل فرد با جهان اطراف را تغییر می‌دهد.
– کافئین حداقل برای مدتی فرد را هوشیار می‌سازد
طبیعی است که افراد در ساعت‌های میانی روز احساس خستگی کنند. مغز به طور طبیعی از زمانی که فرد از خواب بلند می‌شود تا زمان خواب مولکول بیشتری به نام “آدنوزین” تولید می‌کند. متخصصان معتقدند این مولکول به فرد کمک می‌کند تا شب به خواب برود.
کافئین از طریق مشابه سازی با آدنوزین در مغز این فرآیند طبیعی را مختل می‌کند. کافئین با متصل شدن به گیرنده‌های طراحی شده برای مولکول آدنوزین، آنها را از مسیر طبیعی خود خارج کرده و در نتیجه فرد احساس هوشیاری می‌کند.
– خلق و خوی فرد را تقویت می‌کند
کافئین به عنوان عامل محرک سیستم عصب مرکزی نه تنها هوشیاری را تقویت می‌کند بلکه در خلق و خوی فرد هم تاثیر مثبت می‌گذارد. این اتفاق از تاثیر کافئین در مختل کردن فرآیند تولید مولکول آدنوزین و احساس هوشیاری در فرد ناشی می‌شود.
– کافئین سطح آدرنالین را افزایش داده و فرد را حساس می‌کند
کافئین سلول‌های مغز را تحریک می‌کند و این پیام را به غده هیپوفیز می‌رساند که وضعیت اضطراری پیش آمده است. غده هیپوفیز هم پیامی به غدد فوق کلیوی داده تا بدن را از آدرنالین سرشار کنند.
– کافئین حافظه را تقویت می‌کند
برخی مطالعات حاکی از آن است که کافئین انواع خاصی از حافظه به خصوص توانایی برای به یاد سپردن فهرست لغات را تقویت می‌کند.
– کافئین بازه زمانی توجه را افزایش می‌دهد
یکی از متداول‌ترین دلایلی که افراد از قهوه کافئین دار یا چای مصرف می‌کنند کمک به تمرکز هنگام انجام کارهایشان است.
– کافئین برای مدت کوتاهی از میزان اشتها می‌کاهد
مصرف یک فنجان قهوه حداقل برای مدت زمان کوتاهی میزان اشتها را سرکوب می‌کند هرچند شواهد کافی وجود ندارد که مصرف مرتب آن موجب کاهش وزن می‌شود.
– کافئین به تاثیرگذاری سریع‌تر داروها کمک می‌کند
افراد مبتلا به میگرن از داروی بدون نسخه “اکسدرین” مصرف می‌کنند. علاوه بر این داروهای دیگر همچون ایبوپروفن و استامینوفن هم حاوی کافئین هستند. به همین دلیل شواهد نشان می‌دهد کافئین به داروهای مسکن کمک می‌کند تاثیر سریع‌تر داشته باشند.
– کافئین موجب سوزش معده می‌شود
در حالی که یک فنجان قهوه خستگی را از بدن دور می‌کند کافئین موجب افزایش سطح اسید معده می‌شود و سوزش معده را به دنبال دارد.