در بسیاری از موارد زمان مصرف دارو قبل یا بعد از غذا قید میشود که میتواند با محل جذب دارو در سیستم گوارشی در ارتباط باشد. توجه داشته باشید بسیاری از آشامیدنیها، الکل، کافئین و سیگار نیز ممکن است با داروها تداخل داشته باشند. این تداخلات به صورت کاهش اثر دارو یا ایجاد عوارض جانبی نمایان میشوند. باید دقت داشت فاکتورهای شخصی مانند سن,وزن, جنس و مقدار مصرف در بروز تداخلات مهم هستند.
ضددردهایی چون استامینوفن نیز برای جلوگیری از کاهش جذب دارو بهتر است با معده خالی مصرف شوند. مصرف همزمان استامینوفن با ترکیبات حاوی الکل ریسک، آسیب کبدی یا خونریزی گوارشی را افزایش میدهد. همچنین استامینوفن با کربوهیدراتها (بیسکویت، خرما، مربا و…) ایجاد کمپلکس میکند که ممکن است میزان جذب دارو به تاخیر افتد. اثر این دارو در مصرف همزمان با کافئین بیشتر میشود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ناپروکسن و سلکوکسیب و داروهای موسوم به کورتون برای پیشگیری از التهاب گوارشی باید همراه غذا، شیر یا بعد از غذا مصرف شوند. مصرف همزمان این داروها نیز با ترکیبات حاوی الکل ریسک آسیب کبدی و خونریزی گوارشی را افزایش میدهد. جالب است بدانید که مصرف سه یا چهار فنجان چای یا قهوه ممکن است اثر دگزامتازون را افزایش دهد.
از گروه داروهای قلبی ـ عروقی، ادرارآورها سبب کاهش پتاسیم، کلسیم و منیزیم میشوند. از سوی دیگر تریامترن اچ و اسپرینولاکتون به عنوان دیورتیکهای حبسکننده پتاسیم هستند که ترشح پتاسیم از کلیهها را مهار میکنند و سبب هایپرکالمی (ازدیاد پتاسیم خون) و افزایش ضربان قلب میشوند. لذا هنگام مصرف این داروها باید از مصرف غذاهای حاوی پتاسیم (موز، پرتقال، سبزیجات برگ سبز، نمکهای حاوی پتاسیم و…) خودداری شود.
داروهای گروه فورزماید و هیدروکلرتیازید باید همراه غذا بخصوص غذاهای حاوی پتاسیم و منیزیم مثل میوه (پرتقال، آلوخشک، کشمش و خرما) مصرف شوند.
مصرف داروهای ضدفشار خون همراه ترکیبات شیرین بیان، نوشابههای الکلی، موز، شکلات، پنیر، انجیر، جگر، ماهی، ترشی، آناناس، مخمر و مالت ممکن است سبب کاهش اثر داروی کاهنده فشار خون و متناوب با آن افزایش فشار خون شود.
مصرف داروهای رقیقکننده خون با غذاهای حاوی ویتامین K سبب کاهش اثر این داروها میشود. در مصرف وارفارین با سبزیجات برگ دار سبز مانند کاهو، اسفناج، کلم، شلغم، سویا، گل کلم، کلم پیچ، غذاهای حاوی ویتامین k و گوشت اثر دارو کاهش مییابد. بستنی جذب وارفارین را کم میکند و پیاز سرخ شده فعالیت آن را افزایش میدهد. دوزهای بالاتر از 400 واحد ویتامین E ممکن است زمان لخته شدن و ریسک خونریزی را افزایش دهد. در گروه داروهای ضدچربی خون نیز لواستاتین برای افزایش جذب باید همراه غذا مصرف شود.
بد نیست بدانید مصرف همزمان داروهای تیروئید (لووتیروکسین و لووتیرونین) همراه با سبزیجات خانواده کلم، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، همچنین بادام زمینی، سویا، هویج، کرفس، فلفل سبز، جعفری، زردآلو، سیب، زغال اخته، گریپ فروت و آناناس باعث کاهش اثر داروها میشوند. دریافت توام این ترکیبات با داروهای ضد تیروئید باعث افزایش عوارض جانبی داروها میشوند.
دیابتیها هم باید آگاه باشند در مصرف انسولین وعدههای صرف غذا باید مشخص باشد (مثلا سه بار در روز). در این صورت هیچ وعدهای نباید حذف و از مصرف شیرینیجات و نیز نوشابههای حاوی کافئین پرهیز شود.