اگر تنها ابزار و وسایل مخصوص راستدستها را در نظر بگیرید، متوجه میشوید که جامعه چپدستها را فراموش کرده است. حال چه چیزی باعث میشود که یک شخص چپدست شود؟ دانشمندان دقیقا مطمئن نیستند که چه چیزی باعث چپدستی میشود، اما تحقیقات به همکاری پیچیده ژنها و محیطزیست اشاره میکنند. درحالیکه تاکنون هیچ دستهای از ژنهای مخصوص چپدستی شناختهنشدهاند، اما افرادی که چپدست هستند در میان اعضای خانواده خود چپدستهای بیشتری دارند. و محققان دریافتند که سیمکشیهای مغزی راستدستها و چپدستها متفاوت است. هرچند که علم نتوانسته دلیل چپدستی افراد را کشف کند، اما علم ویژگیهای شخصیتی چپدستها را کشف کرده است. بهعبارتدیگر، علم توانسته حقایق یا ویژگیهای مربوط به چپدستها را کشف کند که در ادامه به 12 مورد از این حقیقتهای کمتر دانسته یا کمتر شناختهشده میپردازیم.
چپدستها در معرض خطر بیشتر روانپریشی هستند. همانطور که گفته شد چپدستها حدود 10 درصد از جمعیت کلی جهان را تشکیل میدهند. اما محققان دریافتند که در میان افراد مبتلابه اختلالهای روانی مشخص تعداد افراد چپدست بالا است.
تحقیقات پیشین دریافتند که افراد مبتلابه روانپریشی دارای احتمال 20 درصدی چپدست بودن هستند، اگرچه در یک تحقیق کوچک چاپشده در ژورنال SAGE محققان دریافتند که میزان چپدستهای روانپریش میتواند حتی بالاتر باشد. محققان دانشگاه Yale در شهر نیوهاون و محققان مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس در دالاس 107 بیمار کلینیکهای بیماران سرپایی روانپریش را مورد ارزیابی قرار داند. در میان بیمارانی که مبتلابه اختلالهای خلقوخویی همچون افسردگی یا اختلال دوقطبی بودند، میزان چپدستی افراد 11 درصد، یعنی نزدیک به حد متوسط بود. اما در میان افراد مبتلابه روانپریش مانند افراد مبتلابه اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزوافکتیو میزان چپدستی 40 درصد، یعنی بالاتر از حد متوسط بود. درنتیجه محققان این نظریه را مطرح کردند که تسلط یک سمت مغز در ایجاد روانپریشی نقش ایفا میکند.
برتری یک دست میتواند سلامتی شما را مشخص کند. بر اساس نتایج تحقیقی که در سال 2010 در ژورنال Pediatrics به چاپ رسید دانشمندان دریافتند که خطر خوانش پریشی، اختلال کمبود توجه بیش فعالی و بعضی از اختلالهای خلقوخویی در چپدستها بیشتر است. محققان دقیقا مطمئن نیستند که چگونه این پدیده را توضیح دهند، اما بسیاری از دانشمندان بر این عقیدهاند که چنین پدیدهای مربوط با نحوه سیمکشی مغز است.
مغز یا مخ ما به دونیم تقسیمشده است: نیمکره سمت چپ و نیمکره سمت راست. بسیاری از افراد (هم چپدستها و هم راستدستها) برای وظایفی همچون عملکرد زبانی وابسته به نیمکره سمت چپ مغز خود هستند. اما حدود 30درصد از چپدستها یا متمایل به نیمکره سمت راست هستند یا هیچ نیمکره غالبی ندارند.
به عقیده دانشمندان، داشتن یک نیمکره غالب بسیار کارآمدتر است و به همین دلیل است که بعضی از چپدست در معرض خطر بیشتر ضعفهای یادگیری یا اختلالهای مغزی هستند. اما وقتیکه بحث دیگر مشکلات سلامتی مطرح میشود، چپدستها از خوششانسی بیشتری برخوردار هستند: بر اساس یک نظرسنجی بزرگ چاپشده در ژورنال Laternity میتوان گفت که چپدستها میزان کمتری از آرتریت و زخمها را دارند.
چپدستها سخنان را به نحو متفاوتی میشنوند. بر اساس یک تحقیق محققان مرکز پزشکی دانشگاه Georgetown، افرادی که چپدست هستند در مقایسه با راستدستها به هنگام گوش دادن به کلمات صداهایی را آسانتر میشنوند که بهآرامی تغیر میکنند. محققان این دانشگاه تحقیق خود را در کنفرانس 2012 Neuroscience ارائه دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که نیمکرههای سمت چپ و سمت راست مغز هرکدام مختص انواع متفاوتی از صداها هستند. نیمکره چپ که دست راست را کنترل میکند به صداهایی همچون حروف بیصدا علاقهمنداست که سریع تغیر میکنند، درحالیکه نیمکره سمت راست که دست چپ را کنترل میکند علاقهمند به صداهایی همچون هجاها یا آهنگ صداها هستند که بهآرامی تغیر میکنند. به عقیده محققان، وقتیکه در حال گوش دادن به سخنرانی رئیسجمهور کشورتان هستند و همزمان پرچم کشورتان را تکان میدهید، با توجه به اینکه پرچم در کدام دستتان است سخنان رئیسجمهورتان را با اندکی تفاوت میشنوید. بهطورکلی، نتایج این تحقیق میتواند به درمان بهتر سکته مغزی و اختلالهای زبانی کمک کند.
درنهایت، با توجه به نتایج این تحقیق میتوان گفت که چپدستها صداهایی را بهتر میشنوند که بهآرامی تغیر میکنند.
نئاندرتال های چپدست نیز در اقلیت بودند. تعصب راستدستی یک پدیده مدرن نیست، بلکه ظاهرا از بیش از 500000 سال قبل دست راست بهعنوان دست غالب در میان ما انسانها بود. اخیرا محققان دانشگاه کانزاس با مطالعه دندانهای انسانهای باستان برتری دست در میان انسانهای باستان را مشخص کردند. این تحقیق در ژورنال Laterality به چاپ رسید و نتایج آن نشان داد که وقتیکه اجداد ما پوست یا چرم حیوانها را به عمل میآورند یک سمت لاشه را در یک دست و سمت دیگر آن را در دهان خود نگه میداشتند. با یافتن فرسودگیهای روی آن دندانهای ماقبل تاریخ محققان ما قادر بودند که برتری دستی را در میان اجداد ماقبل تاریخ ما مشخص کنند. کر دیوید فریر میگوید: «برای اینکه بتوان به قاطعیت در مورد چپدستی یا راستدستی اجداد پیشازتاریخ سخن گفت تنها به یکی از دندانهای آنها نیاز است، اما با توجه به فسیلها میتوان گفت که ما انسانها عمدتا راستدست هستیم.»
چپدستها هنرمندهای بهتری هستند. چپدستها به قدرت خلاقانه خود مباهات میکنند. اگر چپدستها واقعا از قدرت خلاقانهای برخوردار باشند، آیا چپدست بودن به معنای هنرمندتر بودن و مبتکرتر بودن است؟
در ژورنال America- Journa- of Psychology تحقیقی به چاپ رسید که میگوید بر اساس اسنادی افراد چپدست حداقل در یک جنبه خلاقانه ویژگی برتری دارند. برای مثال، چپدستها در تفکر پراکنده (یک شیوه خلق ایده که راهحلهای احتمالی زیادی را بررسی میکند) بهتر هستند. بهمنظور بررسی تمایل بیشتر چپدستها به کارهای هنری مدیران کلوپ چپدستها (left-Handers Club) بیش از 2000 فرد چپدست، راستدست و افراد ماهر در هر دو دست را موردبررسی قراردادند.
نتایج این بررسی نشان داد که چپدستها تمایل بیشتری به رشتههای هنر، موسیقی، ورزش و فناوری اطلاعات دارند. باوجوداین، اخیرا ژورنال Wal- Streeگزارشی را به چاپ رساند که بر اساس آن حقوق چپدستها بهطور متوسط 10 درصد کمتر از حقوق راستدستها است.
به چپدستها رای میدهیم. شاید برایتان جای تعجب داشته باشد که رئیسجمهورهای اخیر ایالاتمتحده اکثرشان چپدست بودهاند. از میان هفت رهبر سالهای اخیر آمریکا چهار نفر آنها یعنی باراک اوباما، بیل کلینتون، جورج دابلیو بوش و جرالد فورد چپدست بودند و علاوه بر این رئیسجمهورهایی همچون جیمز گارفیلد و هری ترومان نیز چپدست بودند.
در حقیقت، شایعهای وجود دارد که دونالد ریگان چپدست متولد شد، اما در دوران جوانی معلمهای سفتوسخت مدرسهاش او را راستدست کردند. انتخاب رئیسجمهورهای چپدست شاید یک اتفاق کاملا شانسی باشد. اما یک تحقیق اخیر محققان هلندی نشان میدهد که سیاستمدارهای چپدست در مناظرههای تلویزیونی مزیتی دارند. به عقیده محققان این تحقیق مردم تمایل دارند که حرکات دست راست را با «خوب» و حرکات دست چپ را با «بد» مرتبط بدانند. ازآنجاییکه تلویزیون یک تصویر آینهای ارائه میدهد، چپدستها افرادی هستند که ظاهر با دست راست خود (دست «خوب») اشاره میکنند.
چپدستها شما را در وزش شکست میدهند.
آیا میدانید که تعداد زیادی از سوپراستارهای ورزشی موردعلاقه شما چپدست هستند؟ آقای ریک اسمیت در کتاب «معمای چپدستی» به یک تحقیق شبکه تلویزیونی MSNBC اشارهکرده است که بر اساس آن چپدستها در ورزشهای دونفرهای همچون تنیس، بوکس و بیسبال نسبت به راستدستها مزیتی دارند. نویسنده این کتاب این حقیقت را مطرح میکند که ورزشکارهای چپدست فرصتهای بسیار زیادی برای مبارزه با رقیبهای راستدست به دست میآورند، درحالیکه راستدستها فرصتهای زیادی برای مقابله با رقیبهای چپدست به دست نمیآورند.
چپدستها افراد ترسویی هستند. اگر چپدست هستید، احتمالا همین چپدستی شما باعث میشود که خود را پس بکشید. در کنفرانس سالانه جامعه روانشناسی آمریکا تحقیقی ارائهشده است که بر اساس آن افرادی که چپدست هستند بیشتر از راستدستها تحت تاثیر ترس قرار میگیرند.
برای انجام این تحقیق، محققها از شرکتکنندههای تحقیق خواستند که یک کلیپ 8 دقیقهای از فیلم ترسناک «سکوت برهها» را ببینند.
وقتیکه این کلیپ 8 دقیقهای را تماشا کردند محققها از شرکتکنندهها خواستند تا رویدادهای این کلیپ را به یادآورند و بیان کنند. به هنگام بیان این رویدادها چپدستها در مقایسه با راستدستها نشانههای بیشتری از اختلال استرس پس از سانحه نشان دادند که این نشانهها شامل توضیحات بریدهبریده و اشتباهات کلامی بیشتر بود.
دکتر کارولین چودهاری، محقق اصلی این تحقیق میگوید: «به نظر میرسد که پس از تجربه یک رویداد ترسناک همچون تماشای یک فیلم ترسناک، افراد چپدست رفتارهای نامحسوسی از خود نشان میدهند که شبیه به رفتارهای افراد مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه است.»
علاوه بر این، او میگوید: «یکچیز مشخص این است که دو سمت مغز نقشهای مختلفی در اختلال استرس پس از سانحهدارند و ظاهرا سمت راست مغز درگیر ترس است. اما برای درک دقیق اتفاقات رویداده در مغز به هنگام مواجهه با ترس به تحقیقهای بیشتری نیاز است.»
چپدستها خشمگینتر میشوند. اگر نمیتوانید خود را از دست بگومگو با دوست راستدست خود خلاص کنید، شاید بتوانید این عدم توانایی را گردن چپدستی خود بیندازید. در ژورنال Journa- of Nervous and Menta- Disease تحقیق کوچکی به چاپ رسید که بر اساس نتایج آن چپدستها بیشتر مستعد داشتن هیجانهای منفی هستند.
علاوه بر این، چپدستها ظاهرا با سختی بیشتری در پردازش احساسهای خود مواجه هستند. چنین چیزی نیز میتواند مربوط به پیوند میانمغز و دست باشد. در مقایسه با راستدستها، شرکتکنندههای چپدست تحقیق به هنگام پردازش عصبانیت خود یک عدم تعادل در فعالیت بین نیمکره چپ و راست نشان دادند.
آیا بهآسانی دستپاچه میشوید؟ دستپاچگی شما میتواند به دلیل چپدستی شما باشد. تحقیقات نشان میدهند که چپدستها افراد خجالتی هستند. محققان دانشگاه Abertay اسکاتلند در تحقیقی از آزمونهای رفتاری برای بررسی شتابزدگی و خویشتنداری شخصی 46 چپدست و 66 راستدست استفاده کردند.
محققان این تحقیق دریافتند که اکثر شرکتکنندههای چپدست در پاسخ به جملههای «من نگران اشتباه کردن هستم» و «انتقاد یا ملامت اندک به من آسیب میزند» دور عبارت «موافق هستم» را خط کشیدند. در حقیقت، این پاسخها محققان را به این نتیجه رساند که چپدستها در مقایسه با راستدستها تمایل بیشتری به احساس خجالتی، شرمندگی و فروخوردگی دارند. دکتر لین رایت، محقق اصلی این تحقیق میگوید: «چپدستها تردید بیشتری از خود نشان میدهند، درحالیکه راستدستها رودار تر هستند و اندکی بیشتر وسط حرف میپرند.»
چپدستها روز مخصوص به خود را دارند. 13 ماه اوت هرسال روز بینالمللی چپدستها است. چپدستهای سرتاسر جهان هرساله در مراسمی این روز را جشن میگیرند. اولین بار در سال 1992 کلوپ چپدستهای انگلستان چنین مراسمی را برپا کرد تا آگاهی مردم در مورد سبک زندگی چپدستها را افزایش دهد.
در سایت این کلوپ اینگونه آمده است: «13 اوت روزی است که چپدستهای جهان میتوانند در هرکجا چپدستی خود را جشن بگیرند و آگاهی مردم را در مورد مزیتها و ضررهای چپدست بودن افزایش دهند.»
چپدستها هیچ جایی نمیروند. چپدستها در اقلیت هستند، اما آیا این اقلیت بودن آنها به این معنا است که روزی اثری از چپدستها باقی نخواهد بود؟ در حقیقت، بعضی از محققها بر این اعتقاد هستند که وقتی بحث بقا مطرح میشود، چپدستها از آن گروه از افرادی هستند که در صدر لیست بقا قرار دارند. یکی از دلایل بقا چپدستها این است که در جنگ تنبهتن همانظوری از دست چپ خود استفاده میکنند که در هنگام پرتاب توپ بیسبال استفاده میکنند.
دکتر کارلوت فوری، محقق دانشگاه Montpellier به ABC News میگوید: «این حقیقت که چپدستها افراد زیاد عادی نیستند به این معنا است که آنها تاثیر غیرمنتظرهای دارند.» دکتر فوری و همکارش خانم میشل ریموند برای بررسی بیشتر 9 جامعه اولیه متفاوت را موردمطالعه قراردادند. آنها دریافتند که در جوامع خشمگینتر چپدستها ترقی پیداکردهاند. درمجموع به نظر میرسد که چپدستها دست برتر را دارند
منبع: سپیدآنلاین