خوردن شیرینی و شکلات یکی از بزرگترین لذتهای زندگی است و کمتر کسی را میبینیم که به این خوشمزههای چاقکننده دست رد بزند. باید بگوییم صنعت مد از این حوزه هم غافل نبوده. حالا هرکسی که میخواهد جشن تولد بگیرد، باید متناسب با شغل یا رشته یا علایقش کیک داشته باشد وگرنه تولد تولد نیست. هر طرح و مدل کیک و شیرینی و شکلات که بخواهید برایتان مهیاست، از شخصیتهای کارتونی و ماشین و لباس عروس و دامادی گرفته تا ابزار و وسایل کار و لوازم آرایشی و چه و چه. احتمالا بحث قیمت هم برایتان مهم است و لابد از تبلیغاتی که در اینستاگرام و تلگرام و… میبینید که سفارش آنلاین قبول میکنند و شیرینی خانگی تحویلتان میدهند، استقبال میکنید. البته این طرح و فرمها آنقدر جذاب و هیجانانگیز است که هرکسی توان مقاومت در برابر این همه هنر را ندارد و تسلیم خرید آن میشود، اما بحث بهداشت و سلامت محصولاتی که در خانه و توسط افراد ناشناس تولید میشوند هم روی دیگر سکه است که باید به آن توجه کنید. در این مطلب به بررسی چند عامل مهم بهداشتی که باید در رابطه با این خوراکیها بدانید، پرداختهایم. در این مطلب دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی، همراه ما بودند.
چرا باید مراقب باشید؟
دکتر عزیزی معتقد است: اصولا استفاده از شیرینیهایی که به شکل آنلاین و توسط افراد ناشناس، بهنام شیرینی خانگی به فروش میرسند، توصیه نمیشود چراکه شما فضای تولید، کسانی که دستاندرکار تولید هستند، مواد تشکیلدهنده و… را نمیبینید. بهعلاوه نظارتهای دولتی هم بر محصولاتی که به شکل غیررسمی و در خانه تولید میشوند وجود ندارد که اگر موضوع غیربهداشتی و تخلفی وجود داشته باشد جلوی آن گرفته شود. بنابراین توصیه میکنیم از جایی خرید کنید که تحت نظارت باشد یا از بهداشت و نحوه تهیه محصول اطمینان داشته باشید. البته نمیتوان گفت همه آنهایی که در خانه شیرینی و شکلات تهیه میکنند غیربهداشتی و مضر هستند اما اگر کسی که از او خرید میکنید را نشناسید، محصولی میخرید که مورد شک و تردید است. خطراتی که در این میان وجود دارد به سه دسته تقسیم میشوند: خطرات مربوط به مواد تشکیلدهنده، خطرات مربوط به بهداشت شخص یا اشخاصی که این محصول را تولید میکنند و خطرات مربوط به آلودگی محیطی که شیرینی در آن تهیه میشود.
گول رنگ و لعاب را نخورید
یکی از مهمترین عوارض استفاده از شیرینی و شکلاتهایی که به شکل غیررسمی تولید میشوند این است که امکان دارد از رنگهای غیرمجاز و حتی غیرخوراکی برای تزیین این شیرینیها استفاده شود. از آنجا که این کیکها معمولا پررنگ و لعاب هم هستند، میزان زیادی رنگ برای تولید آنها استفاده میشود و این میتواند مضرات آنها را بیشتر کند. بهعلاوه در تولید بیسکویت و شیرینی و شکلاتها، خصوصا انواعی که برای کودکان تولید میشود، برای ایجاد جذابیت از رنگ استفاده میشود. اگر از رنگهای غیرمجاز که به شکل فلهای و بدون بستهبندی به فروش میرسند و گاهی حتی ممکن است از رنگهای پارچه یا صنعتی استفاده شود، احتمال دارد باعث مسمومیت، بیماریهای گوارشی، التهاب معده و حتی سرطان شوند. این روزها هم آنقدر وسایل تزیین و طعمهای مختلف کیک و شیرینی مثل قندهای رنگی در شکلهای مختلف و مروارید و اسانس و طعمدهنده و… وارد بازار شده که موضوع ترکیبات غیرمجاز را وسیعتر میکند. این موارد هم مثل رنگها هستند و تاکید میکنم فقط به انواع بستهبندی شده که علامت استاندارد و مهر غذا و دارو دارند میتوان اعتماد کرد.
خطر خامه های فرموله!
مورد دیگری که وجود دارد مربوط به خامه استفاه شده در کیک و شیرینیهای خانگی است. خامهای که در قنادیها استفاده میشود، تولید صنعتی است و طبق دستور سازمان غذا و دارو چربی ترانس این خامهها کاهش یافته است. این خامههای تحت نظارت غذا و دارو حتما باید در یخچال نگهداری شوند، چون در گرمای هوا آب شده و فاسد میشوند. اما کیک و شیرینیهایی تولید شده و که برای رضایت مشتری خامه را دستکاری و فرموله میکنند تا در دمای 40 درجه هم آب نشوند و ظاهر خود را حفظ کنند. تا آنجا که سازمان غذا و دارو حتی به قنادیهای متخلف هم بابت این موضوع تذکر داده است و اهمیت آن برای شیرینی و کیکهای خانگی بیشتر است. بهعلاوه ممکن است از خامههایی که فاسد شده یا قدیمی هستند هم استفاده شود که مزه آن را با مقدار زیادی شکر و وانیل و… تغییر داده تا طعم آن مشخص نشود.
مد از نوع خمیر فوندانت
خمیر فوندانت که بهدلیل قابلیت شکلپذیری آن که میتواند ظاهر بسیار زیبا به کیک و شیرینی بدهد این روزها در تولیدات شیرینی خیلی مورد استفاده قرار میگیرد. خمیر فوندانت هم معمولا به شکل صنعتی کارخانهای در اختیار قنادیها قرار میگیرد. مواد اصلی فوندانت آب و قند و ژلاتین و گلیسرول هستند که مسلما وقتی به شکل غیرمجاز ساخته شود میتواند بیماریزا باشد. همین گلیسرول اگر بیش از حد مصرف شود، میتواند باعث بالا رفتن چربی و کلسترول شده و بیماریهای قلبی به بار آورد. کسی که این خمیر را تولید میکند ممکن است ناآگاهانه مقدار مواد استفاده شده را افزایش داده و باعث بیماریزایی آن شود.
وقتی نمیدانید از کجا خرید میکنید
جدای از بحث ترکیبات تشکیلدهنده کیک و شیرینیها، بحث بهداشت محیط تولید هم مهم است. محیط آشپزخانه تمیز، ظروف پاکیزه و شسته شده، ظروف پخت تمیز و مناسب، حتی فر و اجاق گازی که شیرینی و شکلات روی آن طبخ میشود و… بسیار مهم است. در نظارتهایی که بر محل تولید شیرینی و شکلات و از طرف سازمانهای بازرسی انجام میشود حتی وضعیت تهویه محیط، محل راه آبها، دوری از حیوانات و حشرات موذی و… هم بررسی میشود. وقتی از کسانی که از طریق اینترنت و غیررسمی محصولات خود را به فروش میرسانند و هیچ شناختی از آنها ندارید خرید میکنید، هیچ تضمینی وجود ندارد که مورداطمینان باشند.
باز هم پالم و سرطان
معمولا کیک و شیرینیهایی که به شکلهای مختلف مثل ماشین و عروسک و… درست میشوند برای اینکه شکل خاص خود را حفظ کنند باید روغن پالم داشته باشند. البته استفاده از روغن پالم در قنادیها غیرمجاز نیست و برای اینکه شکلات و شیرینی شکل خود را داشته باشد مجبور به استفاده از این روغن هستند. نکتهای که وجود دارد این است که میزان مصرف این روغن در قنادیهای تحت نظارت غذا و دارو کنترل شده و تحت نظارت است. اما وقتی به شکل آنلاین و از جایی سفارش شیرینی میدهید که آن را نمیشناسید، امکان درگیر شدن با مضرات مصرف بیش از حد پالم هم برایتان وجود دارد.
بزرگ ترین ریسک چیست؟
بحث سلامت و بهداشت فرد یا افرادی که شیرینی و شکلات طبخ میکنند هم بسیار مهم است. استفاده از لباس تمیز، کلاه، دستکش، پیشبند و… برای تولیدکنندگان بسیار مهم است که به احتمال بالا، کسی که هیچ نظارتی بر کار او نیست، این موارد را رعایت نخواهد کرد. به علاوه بهداشت فردی (وضعیت ناخنها، مو، نداشتن زخم یا بیماریهای دیگر پوستی و…)، سلامت و مبتلا نبودن به بیماریهای قابل انتقال هم جای بحث دارد. داشتن کارت بهداشت یکی از مواردی است که توسط سازمانهای مربوطه و برای آشپزان و قنادان مورد نظارت قرار میگیرد. کسی که نظارتی بر کار او نیست و حتی ممکن است او را ندیده باشید و فقط به شکل آنلاین از او خرید میکنید، اطمینانی از جهت سلامت او وجود ندارد و خود را در معرض ریسک بزرگی قرار میدهید.
قبل از خرید بدانید
اینکه از زمان پخت شیرینی و شکلات تا زمانی که به دست شما برسد چه بر سر خریدتان میآید هم نامعلوم است. این کیک و شیرینی در کجا نگهداری میشود؟ از زمان پخت تا رسیدن به دست شما، زمان زیادی طول میکشد و فاسد نمیشود؟ آیا درپوشی برای حفاظت آن از گرد و غبار و حشرات و… برای آن درنظر گرفته میشود؟ آیا آن را داخل یخچال میگذارند؟ و… اینها هم جزء مواردی است که هنگام خرید باید به آنها فکر کرده و انتخاب کنید که از کجا خرید کنید.
منبع: مجله سیب سبز