مازیار مرادی لاکه – استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران و متخصص پزشکی اجتماعی اظهار داشت: نتایج مطالعات بار بیماریها در منطقه مدیترانه شرقی در 15 مقاله و 3 سرمقاله در شماره آگوست سال 2017 مجله بین المللی سلامت عمومی و نتایج مربوط به ایران در 4 مقاله منتشر شده است.
وی افزود: منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت شامل 22 کشور اردن، افغانستان، امارات متحده عربی، ایران، بحرین، پاکستان، تونس، جیبوتی، سوریه، سودان، سومالی، عراق، عربستان سعودی، عمان، فلسطین، قطر، کویت، لبنان، لیبی، مراکش، مصر و یمن است که در مجمو ع 630 میلیون نفر جمعیت دارد.
مرادی به مهم ترین علل مرگ در منطقه مدیترانه شرقی اشاره کرد و گفت: بیماریهایی که بیشترین مرگ و میرها را در منطقه مدیترانه شرقی داشته اند، به ترتیب عبارت است از، بیماریهای ایسکمیک قلبی، بیماری های عروقی مغز ( سکته مغزی)، عفونتهای تنفسی تحتانی، آسیبهای ناشی از حوادث جاده ای، آسیبهای ناشی از جنگ، دیابت، تولد نوزادان نارس، آنسفالوپاتی نوزادی، بیماری مزمن انسدادی ریه و بیماریهای اسهالی که در ایران وضعیت اندکی متفاوت است.
وی ادامه داد: بیماریهای ایسکمیک قلبی، بیماریهای عروقی مغز، آسیب های ناشی از حوادث جاده ای، بیماریهای قلبی ناشی از پرفشاری خون، بیماری آلزایمر، سایر بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه، دیابت، عفونتهای تنفسی تحتانی و سرطان معده نیز مهم ترین عواملی هستند که منجر به مرگ ایرانیان میشود.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه سالهای از دست عمر به دلیل مرگ زودرس یا ناتوانی با واحد daly اندازه گیری میشود، گفت: اگر کشورهای منطقه مدیترانه شرقی را پس از استانداردسازی ساختار سنی و جنسی جمعیت، از نظر سالهای از دست رفته عمر به دلیل مرگ زودرس یا ناتوانی رتبه بندی کنیم، ایران در رتبه دهم قرار میگیرد و رتبههای اول تا سوم در این رتبه بندی مربوط به کشورهای کویت، عربستان سعودی و قطر است و 3 کشور آخر رتبه بندی نیز، کشورهای افغانستان، سومالی و جیبوتی هستند.
وی گفت: بیماری قلبی و سایر بیماریهای قلبی-عروقی مانند سکته مغزی، دلیل یک سوم مرگ و میرها در کشورهای منطقه در سال 2015 است و اولین علت مرگ و میر در بیشتر کشورهای منطقه است.
مرادی درخصوص سرطان گفت: به طور تقریبی یک دهم مرگ و میرها در کشورهای منطقه در سال 2015 ناشی از سرطانها است که مهم ترین آنها سرطان ریه، پستان و معده است و مهم ترین علل مرگ ناشی از سرطان در ایران عبارت از، سرطان معده، سرطان ریه، لوسمی، سرطان مری، سرطان روده بزرگ، سرطان مغز، سرطان پستان، سرطان پروستات، گروه سایر سرطانها و سرطان کبد است.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران عنوان کرد: مرگ و میر ناشی از حوادث جاده ای، چهارمین دلیل مرگ در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و سومین علت مرگ در ایران است و میزان مرگ ناشی از حوادث جاده ای در ایران طی سالهای 2005 تا 2015 به طور قابل توجهی کمتر شده است، اما همچنان جزو بالاترین میزان مرگ ها در منطقه و در سطح جهان است.
وی تصریح کرد: در سال 2015 میلادی 28 هزار نفر از مردمان ساکن در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی خودکشی کرده اند که نسبت به 25 سال گذشته افزایش 100 درصدی را نشان میدهد، این در حالی است که تعداد موارد خودکشی در سطح جهان در همان مدت، 20 درصد افزایش داشته است.
مرادی ادامه داد: خشونت بین فردی در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در طی 25 سال گذشته 152 درصد افزایش داشته است، در حالیکه در سطح جهان، 18 درصد افزایش یافته است و حدود 84 درصد از مجموع موارد مرگ ناشی از جنگ و اقدامات قانونی مانند اعمال قانون زور توسط پلیس در جهان، در منطقه مدیترانه شرقی اتفاق افتاد.
وی گفت: اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، بیماری دو قطبی و اسکیزوفرنی در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی روند روبه رشدی را نشان میدهد. در واقع اختلالات روانی منجر به 11 میلیون سال زندگی با ناتوانی در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در سال 2015 شده است.
متخصص پزشکی اجتماعی در خصوص سلامت نوجوانان نیز گفت: مصرف دخانیات و شاخص توده بدنی بالا شایع ترین خطر سلامتی در نوجوانان منطقه مدیترانه شرقی به شمار میآید و نرخ شیوع بارداری در سنین نوجوانی و نیاز برآورده نشده برای پیشگیری از بارداری در سن نوجوانی در بسیاری از کشورهای منطقه بالا است.
مرادی افزود: مرگ و میر ناشی از ویروس ایدز در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در سال 2015 روند افزایشی داشته است، این در حالی است که درمانهای ضد ویروسی در دسترس هستند که کشور جیبوتی با مرگ و میری معادل 46 نفر در هر 100 هزار نفر بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از ویروس ایدز را در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی در سال 2015 داشته است.
به گزارش وزارت بهداشت – وی با بیان اینکه عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی سومین علل مرگ و میر در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و نهمین علت مرگ در ایران در سال 2015 میلادی است، گفت: میزان سالهای از دست رفته عمر از عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی در ایران بین سالهای 1990 تا 2015 بیش از 85 درصد کاهش یافته است.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: در میان 10 علت مرگ و میر زودرس در کشورهای منطقه اسهال در سال 2005 میلادی رتبه 5 را داشته که در سال 2015 رتبه آن به نهم کاهش یافته و بیانگر کاهش شیوع آن است و در ایران نیز بیماریهای اسهالی به شدت کاهش یافته است و دیگر جزو علل مهم مرگ و میر تلقی نمیشود، در حالیکه در سال 1990 دهمین علت کلی مرگ بود.
مرادی در خصوص چاقی نیز خاطرنشان کرد: شیوع چاقی در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی از سال 1980 به میزان 37 درصد رشد داشته است، به طوریکه امروز از هر 5 بزرگسال یک نفر مبتلا به چاقی است و در میان کشورهای منطقه مدیترانه شرقی، قطر و کویت بیشترین شیوع چاقی در میان بزرگسالان و کودکان را دارند. در ایران بیش از نیمی از بزرگسالان دچار چاقی یا بیش وزنی هستند به نحوی که حدود 14 درصد افراد زیر 20 سال کشور چاقی یا بیش وزنی دارند.