واژن کانال عضلانی بسته‌ای است که از فرج (خارج اندام تناسلی زنان) تا گردنه رحم امتداد دارد. مشکلات واژن می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی شما اثر بگذارد، موجب استرس یا ایجاد مشکل در روابط زناشویی شما شده و بر اعتماد به نفستان نیز تاثیر بگذارد. دانستن علائم و نشانه‌های مشکلات واژن و راهکارهای برطرف کرن آن، می‌تواند از سلامت واژن شما محافظت کند. واژن شما حرفهایی در مورد سلامتی تان دارد که مخفیانه به شما می گوید. در مورد پیری، قاعدگی و سایر موضوعاتی که از صحبت در موردشان خجالت می کشید.
1. اشتباه شماره یک زنان این است که همه چیز را با واژن اشتباه می گیرند
دکتر آلیسا دویک Alyssa Dweck استادیار بالینی دانشکده پزشکی و متخصص زنان در وستچستر نیویورک می گوید : ” من همیشه تعجب می کنم که چطور زنان این قدر در مورد آناتومی بدن خود بی اطلاع هستند. آن ها فکر می کنند کلمه واژن تمام قسمت تناسلی شان را در بر می گیرد و فکر می کنند هر چه در این پایین وجود دارد اسمش واژن است در حالی که آلت تناسلی زنان قسمت های مختلفی دارد. ” واژن شما لوله ای عضلانی و داخلی است که دهانه رحم را به فرج متصل می کند. فرج vulva بخش های بیرونی آلت تناسلی است که شما می بینید. و دیگر قسمت های آن شامل: لابیای بزرگ labia majora و لابیای کوچک labia minora ( لب های بیرونی و داخلی )، کلیتوریس clitoris ( نقطه مرکزی احساس لذت که در قسمت بالای لابیا قرار گرفته ) و مجرای ادرار می شود.
2. ترشحات شما عجیب نیست
به نظر بیش از حد می رسد؟ چنین احساسی نداشته باشید. هیچ مقدار تعیین شده و “طبیعی” برای ترشحات وجود ندارد – این ترشحات بسته به چرخه قاعدگی شما می تواند نوسان داشته باشد. اواسط چرخه قاعدگی ترشح افزایش پیداکرده و معمولا شفاف و چسبنده است. ( مانند سفیده تخم مرغ ) . به گفته دکتر دویک ” این امر باعث تسهیل حرکت اسپرم در واژن (مهبل)، دهانه رحم و رحم شده در نتیجه منجر به باروری می شود. این افزایش ترشح این امکان را به شما می دهد که زمان باروری مناسب در ماه را متوجه شوید. ” در سایر روزهای ماه ترشحات غلیظ تر و سفیدتر می شود.
علائمی در ترشحات که باید موجب نگرانی شما شود:
– ترشح با توده های جامد مثل پنیر کاتیج که می تواند نشانه عفونت مخمری باشد.
– ترشحات خاکستری رنگ با بویی شبیه ماهی که نشان دهنده واژینوز باکتریال bacterial vaginosis ( BV ) است که علتش رشد بیش از حد باکتری ها در واژن است.
– ترشح شدید که خاکستری، زرد یا سبز رنگ باشد می تواند جزو عوارض جانبی گونوره gonorrhea باشند، یکی از بیماری های عفونی منتقل شده از راه جنسی.
که در این 3 مورد باید به پزشک مراجعه نمایید.
3. قدرت بدنی ام به اندازه قبل نیست
بیش از 40 درصد زنان با مشکل پرولاپس prolapse اندام های لگنی pelvic organ prolapsed ( POP ) یا اختلال کف لگن درگیر هستند که در آن دیواره های واژن جلو آمده یا به سمت ورودی واژن افتادگی پیدا می کنند. متاسفانه بسیاری از زنان از صحبت در این مورد با پزشکشان خجالت می کشند. به گفته دکتر لسلی ام ریکی Leslie M. Rickey، مدرس، استادیار اورولوژی و مامایی و زنان دانشکده پزشکی یل Yale : ” بسیاری از زنان متوجه نمی شوند که عضلات حمایت کننده واژن شان شل شده است. ” یک زن با مشکل POP ممکن است متوجه ورم، درد هنگام رابطه جنسی، فشار واژینال، مشکلات مثانه و روده، درد کمر یا لگن در خود شود.
عوامل خطر برای فرد مبتلا به POP یا اختلال کف لگن عبارتند از:
– بارداری
– زایمان
– پیری
– یائسگی
– سیگار کشیدن
– تروما (ضربه روحی) trauma
پزشکتان می تواند با تمرینات تقویت کننده لگن یا یک دستگاه قابل جابجایی که در مناطق دچار پرولاپس جاگذاری می شود مشکل شما را رفع کند.
4. لطفا بعد از رابطه جنسی ادرار کنید
با عجله دویدن به سمت دستشویی بعد از رابطه جنسی کار درستی نیست ولی ادرار نکردن بعد از رابطه هم احتمال عفونت دستگاه ادراری Urinary Tract Infections (UTIs ) را افزایش می دهد . مقصر، آناتومی بدن زنان است: در زنان، مجرای ادرار، واژن و مقعد تقریبا نزدیک به هم هستند. مقاربت می تواند باکتری های مقعد را به سمت مثانه، منتقل کند جایی که ممکن است باکتری ها تکثیر شده و باعث عفونت ادراری شود. به گفته دکتر دویک ” برای مردان این موضوع کاملا متفاوت است، چون فاصله زیادی بین محدوده مقعد و مجرای ادرارشان وجود دارد و علتش طول آلت تناسلی در مردان است. سیستم رابطه جنسی طوری است که باکتری ها از محل خود حرکت می کنند بنابراین اگر مستعد عفونت هستید قبل و بعد از رابطه ادرار کنید تا به تمیز شدن مثانه از باکتری کمک کرده باشید. “
5. برای شستشوی واژن از douche استفاده نکنید
واژن شما علاقه ای به douche (وسیله ای برای وارد کردن جریان آب برای شستشو به داخل واژن) ندارد. با این حال یک چهام زنان 15 تا 44 ساله در آمریکا این کار را می کنند. نه تنها شستشوی واژن PH طبیعی آن را تغییر می دهد بلکه باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت و تحریک پذیری این ناحیه هم می شود ، واژن بدون شستشو هم به اندازه کافی تمیز است. به گفته دکتر دویک ” واژن محلی کثیف و غیربهداشتی نیست که نیاز به تمیزکاری خاصی داشته باشد. تمیز کردن واژن هم مثل شستشوی سایر قسمت های بدن است است. ما معمولا صابون ملایم و آب را پیشنهاد می دهیم. ” نیازی به استفاده از لیف و اسفنج، شوینده معطر و اسپری آب نیست.
6. ورزش کگل برای واژن مهم است ولی نه برای همه
به گفته دکتر ریکی Rickey ” بیشتر افراد ورزش های کگل را برای دوران بارداری و پس از زایمان مفید می دانند. ولی مشخص شده که ورزش های کف لگن باعث تقویت و سلامت عضلات کف لگن شده که می تواند به عملکرد مثانه، واژن و روده در طول عمر حتی سالخوردگی کمک کند. اگرچه بسیاری از پزشکان ورزش های کگل را برای بی اختیاری مربوط به بارداری توصیه می کنند ولی بررسی مطالعات منتشر شده در مجله Urology نشان داد که تمرینات کف لگن همچنین می توانند از بی اختیاری استرسی ( نشت ادراد در اثر سرفه ، عطسه یا خنده ) و پرولاپس اندام های لگن جلوگیری کند. عضلات کف لگن را منقبض کنید همان طور که جلوی جریان ادرار را می گیرید. 3 ثانیه نگه دارید ، 3 ثانیه استراحت کنید و این کار را 10 تا 12 بار تکرار کنید. به تدریج انقباض را تا 10 ثانیه افزایش دهید. با یا این حال برخی زنان که در هنگام مقاربت درد دارند یا زود به زود نیاز به دستشویی رفتن پیدا می کنند ممکن است کف لگن تنگی داشته باشند نه ضعیف. در این حالت، تقویت عضلات می تواند وضعیت را بدتر کند. اگر مشکوک به این وضعیت هستید به پزشک خود مراجعه کنید تا شما را به یک درمانگر فیزیوتراپی مراجعه دهد و با تمرینات مناسب بتوانید ماهیچه های لگن را آزاد کنید.
7. ممکن است موقع رابطه جنسی بوی خاصی حس کنید
این بو از نظر علمی اثبات شده است. ترشحات واژن اسیدی است ( PH پایین ). منی قلیایی است ( PH بالا ). وقتی این دو با هم ترکیب شوند، واکنش شیمیایی ای که ایجاد می شود باعث ایجاد خواص جدید و بوهای خاصی می شود. بوی ایجاد شده به سطح PH فردی شما بستگی دارد. – مواردی مانند شستشوی واژن با douche (که قرار شد دیگر از آن استفاده نکنید) یا حمام حباب و کف bubble baths می تواند روی PH واژن تاثیر بگذارد. اگر بعد از رابطه جنسی متوجه بوی ناخوشایند یا زننده ای شدید به پزشکتان مراجعه نمایید. ممکن است نشانه ای از عدم تعادل باکتریایی در واژن یا عفونت در اسپرم شریک شما باشد.
8. اگر از لوبریکانت lubricant استفاده نمی کنید ضرر کرده اید
بر اساس مطالعات دانشگاه ایندیانا Indiana ، بیش از 65 درصد زنان از روان کننده یا همان لوبریکانت lubricant استفاده می کنند تا رابطه جنسی برایشان راحت تر و لذت بخش تر باشد. تحقیقات مربوطه نشان می دهد که زنان زمانی که از لوبریکانت استفاده کرده اند امتیاز بیشتری به کیفیت رابطه جنسی شان داده اند. اگر چه عامل اصلی خشکی واژن، یائسگی به شمار می آید ولی عوامل زیاد دیگری هم وجود دارد که ممکن است بر آن تاثیر بگذارد از جمله:
– استرس
– تغییر ساعت خواب
– مصرف الکل
– قرص های پیشگیری از بارداری
– عشق بازی طولانی
انواع ژل لوبریکانت lubricant :
اگر از لوبریکانت استفاده می کنید پایه آن را بررسی کنید.
– یک لوبریکانت بر پایه آب مثل K-Y Jelly: انتخابی مناسب برای افزایش لذت برای زمانی است که می خواهید از کاندوم استفاده کنید.
– لوبریکانت هایی که بر پایه روغن هستند مانند edible coconut oil: احتمال پاره شدن کاندوم را افزایش می دهند.
– لوبریکانت سیلیکونی: اگر لوبریکانتی می خواهید که مدت زمان پایداری طولانی داشته باشد باید از انواع سیلیکونی استفاده نمایید.
– لوبریکانت حاوی گلیسیرین: اگر مستعد ابتلا به عفونت هستید اطمینان حاصل کنید لوبریکانتی که استفاده می کنید حاوی گلیسرین نباشد، چون دارای قند است و می تواند احتمال عفونت مخمری در واژن را افزایش دهد.
9. هنگام استفاده از تامپون این اشتباه را مرتکب نشوید
مسلما بعد از قرار دادن تامپون دست ها را می شویید ولی قبل از آن چه؟ دست های کثیف می تواند تامپونی را که قرار است 4 تا 8 ساعت در واژن شما بماند، آلوده کند. و اگر پریود نیستید به هیچ عنوان از تامپون استفاده نکنید. چون باعث تغییر PH واژن شده و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. و نکته آخر این که حتما بعد از مدفوع کردن تامپون را عوض کنید در غیر این صورت ممکن است باکتری های مقعد به نخ متصل به تامپون سرایت کرده و منجر به آلودگی مثانه شوند. به علاوه حرکت روده ممکن است باعث جابجایی تامپون و ایجاد ناراحتی شود.
10. لطفا از لباس زیر نخی استفاده کنید
واژن شما نیاز دارد هر از گاهی هوای تازه تنفس کند. محیط های تاریک، تنگ و مرطوب جلوی رسیدن هوا را گرفته و عفونت های مخمری یا باکتریایی را افزایش می دهند. به گفته دکتر دویک ” لباس زیر نخی بهترین گزینه انتخابی است، معمولا به کسانی که مستعد ابتلا به عفونت هستند توصیه می کنم بدون لباس زیر بخوابند تا این منطقه هوا بخورد. همچنین به آن ها توصیه می کنم که سشوار را روی درجه سرد قرار داده و بعد از حمام با سشوار این ناحیه را کاملا خشک کنند تا از هر گونه رطوبتی راحت شوند. ” لباس هایی که باید از پوشیدنشان اجتناب شود: الیاف مصنوعی Spandex، مایوی خیس، لباس ورزشی کثیف یا خیس، جوراب شلواری بدون الیاف نخی.
11. چرخه قاعدگی شما می تواند آزار دهنده باشد
اگر قاعدگی شما ناگهانی قطع شود ممکن است علتش حاملگی باشد. ولی مصرف الکل و قرص های ضد بارداری و بسیاری عوامل دیگر هم می تواند زمان قاعدگی شما را به هم بریزد.
– استرس می تواند باعث متوقف شدن قاعدگی شود ( مرگ یکی از اعضای خانواده یا از دست دادن کار یا روزهای سختی سفر یا به سر رسیدن مهلت یک قرارداد ).
– تهدید پیش رویتان چه یک شیر باشد چه پرداخت وام –بدن و مغز شما ممکن است هورمونهای تولید مثل را تعطیل کند تا از بوجود آمدن کودک در محیط تهدید کننده پیشگیری کند.
– ورزش بیش از حد هم اگر باعث شود بدنتان تحت فشار زیادی قرار بگیرد می تواند قاعدگی را به حالت تعلیق درآورد.
– مشروبات الکلی هم می تواند همین تاثیر را داشته باشد. موسسه ملی سوء مصرف الکل و مشروبات الکلی می گوید که حتی مصرف میزان الکلی که به کبد و سایر اعضای بدن آسیبی نمی رساند می تواند باعث ایجاد دوره قاعدگی نامنظم شود. نوشیدن الکل ممکن است باعث افزایش سطح استروژن و تستوسترون شود که باعث اختلال در نوسانات طبیعی هورمون ها می شود.
سایر عواملی که باعث نامنظم شدن قاعدگی می شوند:
– داروهای ضد افسردگی یا ضد روان شناختی
– کار شیفتی
– سطح پایین چربی بدن
– افزایش سریع وزن
– اختلال تیروئید
– سیگار کشیدن
12.تغییر شکل واژن
همان طور که بقیه بدن شما با بالا رفتن سن، تغییر می کند، واژنتان هم دچار تغییر شکل و تغییر رنگ می شود.
– در دهه 20 واژنتان ممکن است بیشتر قابل مشاهده باشد ولی کم کم لب های اطراف آن کوچکتر و باریک تر می شوند. چربی زیر جلدی در سراسر بدن با افزایش سن کاهش می یابد.
– در دهه 30، تغییرات هورمونی در اثر بارداری یا افزایش سن ممکن است باعث تیره تر شدن رنگ ناحیه واژن شوند.
– در دهه 40 پایین آمدن سطح استروژن باعث تغییر تعادل PH واژن، التهاب و نازکی و خشکی دیواره واژن می شود. ( خارش ، قرمزی ، سوزش )
دنبال راهی مناسب برای سالم نگه داشتن واژن (مهبل) هستید؟
رابطه جنسی منظم داشته باشید.
رابطه جنسی باعث کشیده شدن واژن نمی شود. در عوض، واژن در هنگام برانگیخته شدن در معرض انقراض قرار می گیرد. در مورد زایمان، زنان جوان (به عنوان مثال، اوایل دهه 20) معمولا مجددا واژن تنگ قبل از زایمان را تجربه می کنند. با این حال به دنیا آوردن چند نوزاد می تواند باعث خستگی عضلات واژن شده و دیگر نتواند کاملا منقبض شود. بالا رفتن سن هم تاثیر مشابهی دارد، به همین دلیل است که بعضی زنان با بالا رفتن سن از شل شدن واژن شان شکایت دارند – چه بچه دار شده باشند و چه نشده باشند. زنانی که در دهه 30 یا 40 زندگیشان بچه دار می شوند ممکن است شاهد شل شدن واژن در اثر تولد فرزند در سن بالا باشند. ورزش کگل می تواند به سفت شدن عضلات در این موارد کمک کند.
13. واژن تان را بهتر بشناسید
قراری با واژن خود بگذارید. از یک آینه استفاده کنید تا بیشتر با ظاهرش آشنا شوید، تا بهتر بتوانید هر گونه تغییر ناگهانی که در این قسمت رخ می دهد را شناسایی کرده و با پزشکتان در میان بگذارید. به گفته دکتر دویک ” لمس کردن اطراف واژن هنگام دوش گرفتن باعث شده خیلی ها متوجه شوند با مشکلی روبرو شده اند. ممکن است متوجه یک برجستگی یا چیزی شوند که نباید در آن جا وجود داشته باشد. گاهی هم هیچ مشکلی نیست و شما فقط دهانه رحم را لمس کرده اید.” برای معاینه واژینال توسط خودتان یک آینه کوچک با یک دسته بلند و یک چراغ قوه کوچک نیاز دارید. دستهایتان را بشویید و کف زمین، نیمکت یا تخت بنشینید. پشتتان بالش بگذارید. لابیا labia، کلیتوریس (چوچوله) clitoris، دهانه مجرای ادرار urethra opening، دهانه واژن و دهانه مقعد را بررسی کنید. اگر هر مشکلی از قبیل زگیل ناحیه تناسلی، زخم یا ترشحات واژن با بود بد داشتید با پزشکتان مشورت نمایید.