شانه از پر حرکتترین مفاصل در بدن به حساب میآید و از استخوانهایی شکل گرفته که توسط ماهیچهها، تاندونها و رباطها در جای خود حفظ میشود.
تمامی این عوامل در کنار یکدیگر کار میکنند تا شرایط را فراهم سازد که شانهها آزادانه در جهتهای مختلف حرکت کنند. هر چند این توانایی حرکتی شانهها را در برابر آسیب دیدگیها آسیب پذیر میسازد.
دلایل متعددی وجود دارد که باعث آسیب دیدگی شانهها میشود که آگاهی از آنها و چگونگی درمان آنها کمک کننده است.
تاندونیت ماهیچههای گرداننده شانه: از میان تمامی دلایل بروز درد شانه، آسیب دیدگی عضلات گرداننده شانه شایعتر است. نتایج یک مطالعه نشان میدهد دو سوم مبتلایان به درد شانه دچار مشکل عضلات گرداننده شانه هستند. عضلات گرداننده شانه مجموعهای از ماهیچهها و تاندونهایی است که به استخوان مفصل شانه متصل است و به بالا بردن و چرخاندن بازوها کمک میکند. انجام مداوم این حرکتها به مرور زمان باعث میشود تاندونهای عضلات گرداننده شانه ملتهب شوند و فرد دچار عارضه تاندونیت شود که با درد شانه همراه است. عضلات گرداننده شانه همچون تایری میماند که با استفاده مداوم و افزایش سن باریکتر میشود و در نهایت از بین میرود.
تاندونیت عضلات گرداننده شانه اغلب با تغییر نوع فعالیتها و جلوگیری از تحریک دردآور بهتر میشود. گرم و سرد کردن شانه، مصرف داروهای غیرالتهابی ضداستروئیدی همچون ایبوپروفن درد را کاهش میدهد.
پارگی عضلات گرداننده شانه: همچنین این احتمال وجود دارد تاندون شانه به دلیل حرکتهای پی در پی یا آسیب دیدگی همچون افتادن به طور کامل یا جزئی دچار پارگی شود. درد پارگی مزمن که ناگهانی اتفاق میافتد طاقت فرساست اما درد شانه، ضعف و سفتی ناشی از پارگی مزمن که با گذشت زمان رخ میدهد به مرور تشدید میشود و اغلب افراد به زمان شروع آن توجه نمیکنند.
استراحت، گرم یا سرد کردن و مصرف قرصهای ضدالتهابی غیراستروئیدی میتواند به درمان پارگی عضلات گرداننده شانه کمک کند اما ممکن است پزشک برای تقویت عضلات شانه و بهبود قدرت حرکتی مفصل شانه فیزیوتراپی و حرکتهای ورزشی در خانه را توصیه کند.
شانه یخ زده: افراد مبتلا به شانه یخ زده دچار سفتی شدید در ماهیچه و ناتوانی در حرکت طبیعی شانهها میشوند. این عارضه زمانی ایجاد میشود که بافت پیوندی که مفصل شانه را میپوشاند ضخیم و ملتهب میشود. علت دقیق عارضه شانه یخ زده مشخص نیست همچنین اطلاعاتی از دلیل مستعد بودن زنان میانسال به عارضه شانه یخ زده وجود ندارد.
همچنین فاکتورهایی وجود دارند که فرد را در معرض ابتلا به عارضه شانه یخ زده میکند. به طور مثال ۲۰ درصد مبتلایان به دیابت دچار این عارضه میشوند.
بورسیت شانه: این عارضه به دلیل التهاب بورسا (کیسه مایعی) است که وظیفه آن کاهش اصطکاک و ایجاد سطحی نرم بین ماهیچهها و استخوانهاست. درد ناشی از بورسیت به طور معمول در خارج از شانه است و با بردن بازوها بالای سر تشدید میشود. استراحت، گرم یا سرد کردن و مصرف مسکنها همچنین فیزیوتراپی درمان این عارضه است.
پارگی لبروم: پارگی لبروم در ورزشکاران امری طبیعی است. لبروم لبه باریکی از غضروف نرم است که لبه حفره مفصل شانه را احاطه میکند و کمک میکند شانه در حین حرکت ثبات خود را داشته باشد. اما این پارگیها آسیب دیدگی شایع در افراد معمولی هم هستند.
آرتروز: این بیماری پیشرونده مفصلی از پارگی و فرسودگی معمولی مفصل شانه ناشی میشود. این بیماری غضروفهایی را که همچون ضربه گیر بین استخوانها عمل میکند از بین میبرد. با تحلیل رفتن غضروفها و ساییده شدن استخوان مفصلی درد شانه و ورم موجب میشود گستره حرکتی شانه محدود شود.
بیشتر افراد با استراحت کردن، تغییر فعالیتهای تحریک کننده درد، گرم یا سرد کردن، مصرف قرصها ضدالتهابی غیراستروئیدی و فیزیوتراپی میتوانند مفصلها و ماهیچهها را تقویت کنند.
بی ثباتی مفصل شانه: طراحی شانهها به گونهای است که ثابت نیستند و میتوانند به جهتهای مختلف حرکت داشته باشند. اما عارضه بیثباتی مفصل شانه زمانی تشخیص داده میشود که گوی مفصل شل میشود. برای این عارضه نیز استراحت کردن، گرم و سرد کردن و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی میتواند در کنترل درد و ورم موثر باشد اما نکته کلیدی در درمان آن فیزیوتراپی است.