زمانی که سبک زندگیمان درست نیست و به آن ادامه میدهیم تا جایی که سلامتیمان را تهدید کند، در چنین شرایطی حاضریم هر کاری انجام بدهیم تا دوباره سلامتی خود را بهدست آوریم. یکی از بیماریهایی که میتواند ارتباط مستقیمی با سبک زندگی داشته باشد، کبد چرب است و افراد زیادی به این بیماری مبتلا هستند. دکتر محمدجعفر فرهوش، متخصص داخلی، فوقتخصص گوارش و آندوسکوپی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، نکتههای مهمی را که باید درباره این بیماری بدانید، به شما میگوید.
چربی به توان چربی
شایعترین بیماری کبدی مزمن، در بسیاری از کشورها، کبد چرب غیرالکلی (ابتلا به آن، با مصرف الکل مرتبط نیست) محسوب میشود. عوامل زیادی میتوانند در ابتلا به کبد چرب نقش داشته باشند که یکی از این عوامل، چاقی است. البته به این معنا نیست که احتمال ابتلا به کبد چرب در افراد لاغر وجود ندارد و امکان ابتلا به این بیماری حتی در افراد لاغر نیز وجود دارد.
چقدر مستعد هستید؟
دلیل ابتلا به کبد چرب، تنها به چاقی محدود نمیشود و عوامل دیگری نیز میتوانند باعث ابتلا به کبد چرب شوند. برای مثال، آن دسته از افرادی که به چربی خون بالا مبتلا هستند، بیش از سایر افراد میتوانند مستعد ابتلا به کبد چرب باشند. مقاومت به انسولین، یکی دیگر از عواملی است که در ابتلا به کبد چرب نقش دارد. عوامل دیگری چون دیابت و کمکاری تیروئید را نباید نادیده گرفت چون این بیماریها نیز میتوانند زمینه را برای ابتلا به کبد چرب، مساعد کنند.
من کبد چرب دارم؟
برای تشخیص کبد چرب غیرالکلی باید آزمایش و سونوگرافی انجام داد و پزشک متخصص گوارش، یکی از این دو روش تشخیصی یا هر دو را در صورت نیاز، برای بیمار در نظر میگیرد. انجام این بررسیها به صورت مداوم، در همه افراد ضروری نیست، ولی آن دسته از افرادی که خود یا اعضای خانواده درجه یک آنها به چربی خون بالا، دیابت، اسیداوریک بالا، نقرس و بیماریهای قلبی و عروقی مبتلا هستند، باید حتما از وضعیت کبد خود آگاهی داشته باشند و برای بررسی به متخصص گوارش مراجعه کنند.
چربی دلم را میزند!
برخی از افراد با خوردن غذاهای چرب، احساس سنگینی میکنند و بسیاری از این افراد، بر این باورند که به کبد چرب مبتلا هستند در حالیکه این باور نادرست است و چنین حالتی معمولا در افراد مبتلا به سوءهاضمه به وجود میآید.
زنگ خطر را بشناسید
ابتلا به کبد چرب، به طور کلی از دوران میانسالی و حدود 30 تا 40 سالگی اتفاق میافتد. ولی متاسفانه به دلیل سبک زندگی نادرست، بسیاری از کودکان و نوجوانان چاق هستند که این مساله میتواند آنها را مستعد ابتلا به کبد چرب، در سنین پایینتر کند. زمانی که فرد در سن پایینتر به کبد چرب مبتلا میشود، طول مدت بیماری زیادتر شده و در کنار این مساله، عوارض ناشی از ابتلا به کبد چرب نیز بیشتر خواهد شد. مساله چاقی در کودکان و نوجوانان، یک زنگ خطر به حساب میآید. در نظر گرفتن تغذیه سالم، پیادهروی و تحرک زیاد برای کودکان و نوجوانان، یک مساله ضروری است که خانوادهها باید به این موضوع توجه کافی داشته باشند.
درمان بدون دردسر
افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند، باید در وهله نخست، از نظر بیماریهای دیگر بررسی شوند و در صورت ابتلا به بیماریهای دیگر، باید ابتدا درمان مناسب برایشان صورت بگیرد و تا زمانی که آن بیماریها درمان یا کنترل نشوند، فرد مستعد ابتلا به کبد چرب است.
علاوه بر این، اصلاح سبک زندگی و تغذیه (دریافت کالری کمتر) برای افراد مبتلا به کبد چرب، مسالهای ضروری محسوب میشود. این دسته از افراد، باید ورزش و پیادهروی را در برنامه زندگی خود به صورت مداوم انجام بدهند. برای اینکه نتیجه آزمایش مبتلایان به کبد چرب طبیعی شود، باید 3 تا 5 درصد وزن بدن خود را کم کنند ولی برای اینکه احتمال بروز عوارض ناشی از کبد چرب به حداقل ممکن برسد، باید حتما 10 درصد وزن بدنشان را کاهش بدهند. درمان دارویی برای این بیماری وجود ندارد و تنها راه درمانی، موارد یادشده بویژه کاهش وزن است.