آزمون و خطا بر سر سلامت مردم است، آزمون و خطا، این‌بار بر سر مضر یا بی‌ضرر بودن محصولات کشاورزی تراریخته‌ای که بسیاری کشورهای دنیا از اتحادیه اروپا گرفته تا برخی همسایگان، تولید و مصرفشان را ممنوع اعلام کرده‌اند.
حال اما برخی نهادهای مسئول همچنان در حال آزمون و خطا هستند و این بار مجوز واردات دانه‌های مبدل‌شده به روغن‌های خوراکی در کشور را از بین تراریخته‌هایی انتخاب کرده‌اند که برای اثبات بی‌ضرر بودنشان، کشورهای پیشرفته دنیا نیز به سال‌ها زمان نیاز دارند؛ محصولات تغییر ژنتیک‌یافته‌ای که ورودشان به سبد خانوار با سلامت 79 میلیون شهروند ایرانی در ارتباط است.
کافی است سری به بازار فروش مواد غذایی و فروشگاه‌های سطح شهر بزنید تا متوجه شوید روغن‌های توزیع‌شده در بازار، اکثراً و بنا به قولی، همگی از مواد اولیه تراریخته تولید شده‌اند! این خوشبینانه‌ترین حالتی است که می‌توان برای محصولات کشاورزی و مواد غذایی متصور بود و امیدوار بود که هیچ محصول تراریخته‌ای غیر از روغن‌ها در سبد غذایی ایرانیان جای‌گذاری نشده باشد.
این در حالی است که چندی پیش دکتر رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو تأکید کرده بود: تا جایی که وزارت بهداشت اطلاع دارد هیچ محصول تراریخته‌ای در ایران کشت نمی‌شود و ما برنج دستکاریشده نداریم، فقط واردات ما در دو مورد ذرت و مشتقات آن و سویا (کنجاله و روغن) است.
واردات محصولات تراریخته در حالی از سوی سازمان غذا و دارو تأیید می‌شود که بسیاری کشورهای جهان از جمله اتحادیه اروپا تولید محصولات دستکاریشده ژنتیک را کاملاً ممنوع کرده‌اند و اطمینانی از فاقد عوارض بودن مصرف این مواد غذایی توسط انسان ندارند؛ با این حال آنچه در برنامه ششم توسعه باعث تأمل است، تأکید برنامه‌ریزان دولتی برای به زیر کشت بردن یک میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی برای تولید محصولات دستکاریشده ژنتیکی است؛ محصولاتی که سلامتشان زودتر از تمام دنیا توسط مسئولان وزارت بهداشت تأیید شدند و چندی پیش ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت صراحتاً سلامت محصولات دستکاری ژنتیک‌شده (تراریخته) را در کشور تأیید کردند!
یک مقام مسئول: تأثیر مصرف محصولات تراریخته به‌روی سلامت جامعه انسانی نهایی نشده
نگرانی‌مان را از بابت به خطر افتادن سلامت مردم، پس از مصرف محصولات کشاورزی تراریخته با دکتر زهرا عبداللهی، رئیس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت در میان می‌گذاریم.
او البته اشاره‌ای به صحبتهای مسئولان سازمان غذا و دارو می‌کند و روغن‌های تراریخته وارداتی را تحت کنترل و دارای کیفیت می‌داند؛ در ادامه هم با تأکید بر اینکه بیش از 90 درصد دانه‌های روغنی زیر کشت در دنیا از نوع تراریخته و اصلاح‌ژنتیک‌شده است، می‌گوید: وزارت بهداشت با کنترل به‌روی روغن‌های وارداتی تنها به روغنهایی اجازه واردات می‌دهد که به‌میزان مشخصی تغییر ژنتیکی‌یافته باشند و سلامتشان برای کارشناسان غذا و دارو اثبات شده باشد!
عبداللهی به نکته جالبی اشاره می‌کند و آن به نتیجه رسیدن مطالعات صورت‌گرفته به‌روی حیوانات مصرف‌کننده محصولات تراریخته و ناتمام بودن مطالعات به‌روی انسان‌هاست.
او می‌گوید هنوز تحقیقات جهانی در خصوص تأثیر مصرف محصولات تراریخته به‌روی سلامت جامعه انسانی نهایی نشده است و کل دنیا در حال آزمون و خطایی است که بسیاری از کشورها از آن به‌روی سلامت شهروندانشان حذر می‌کنند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه محصولات تراریخته با هدف مقاوم کردن محصولات در برابر آفتها و افزایش میزان تولید به‌نسبت سطح زیر کشت تولید می‌شوند، می‌گوید: هنوز مطالعه دقیقی بر تأثیر این محصولات بر سلامت انسانها انجام نشده است و کارشناسان در مرحله آزمون و خطا قرار دارند.
دکتر عبداللهی با اشاره به تحقیقات کوتاه‌مدت صورت‌گرفته به‌روی حیوانات می‌گوید: مطالعات باید در درازمدت صورت گیرد تا مشخص شود که؛ آیا محصولات تراریخته برای سلامت انسانها مشکل ایجاد خواهد کرد یا نه؟! به همین منظور مصرف این خوراکی‌ها باید کنترل‌شده و محدود باشد چرا که ممکن است در درازمدت باعث بروز جهش‌های ژنتیکی در انسان و پس از آن افزایش تومورهای سرطانی و حتی ناباروری در جامعه شود.
رئیس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه تنها محصولات تراریخته با میزان تغییرات ژنتیکی کمتر از یک درصد اجازه ورود به کشور را دارند، می‌گوید: وزارت بهداشت باید پس از اطمینان از این موضوع اجازه واردات را صادر کند؛ بااین‌حال بی‌ضرر بودن همین مقدار تغییر ژنتیکی هم به اثبات نرسیده است.
مشرق نوشت، سخنان این مقام مسئول در وزارت بهداشت در حالی است که در اغلب کشورهای قاره اروپا، واردات و مصرف محصولات دستکاریشده ژنتیک حتی با حد تراریختگی زیر یک درصد نیز تنها با برچسب‌گذاری و قوانین احتیاط‌آمیز مجاز است.
صحبتهای رئیس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت در خصوص انجام آزمایش‌های لازم به‌روی محصولات وارداتی و از سوی دیگر تأکید مسئولان غذا و دارو بر سلامت این محصولات در حالی مطرح می‌شود که اصغر سلیمی عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز با رد ادعای مسئولان می‌گوید: هنوز کشور ما تکنولوژی مناسب نظارت بر محصولات تراریخته را ندارد و حتی در برخی موارد نظارت کافی روی محصولات داخلی هم نمی‌شود؛ آینده هم مشخص نیست که نشان دهد چه‌ضرری این محصولات خواهند داشت چون مطالعه به‌روی آن به‌صورت کامل انجام نشده است.
سلیمی می‌افزاید: ممکن است جهش‌های ژنتیکی ناشی از استفاده از محصولات تراریخته باعث ایجاد انواع سرطان‌ها شود و خیلی از مشکلات و بیماری‌های ژنتیکی را برای نسل‌های آینده ما به‌دنبال داشته باشد.
البته دکتر عبداللهی به‌عنوان یک مقام مسئول در وزارت بهداشت، از افزایش 40درصدی تعرفه واردات روغن پالم به کشور و با هدف کاهش تقاضای مصرف این روغن خبر می‌دهد و می‌گوید: روغن‌های سرخ‌کردنی موجود در بازار از روغن سوپر پالم اولئین تهیه می‌شوند که میزان اسید چرب اشباع کمتری نسبت به روغن پالم دارند؛ در همین راستا تعرفه واردات نیز افزایش یافته تا برای استفاده در صنایع لبنی صرفه اقتصادی نداشته باشند!
محمد
اینها را مسئولین بخوانند تا بیشتر به وظایف خود توجه داشته باشند تا تراریخته