دکترحمیدرضا پوراعتماد ، با اشاره به «اهمیت آموزش فرزند اوتیستیک» تأکید میکند: مطالعات داخلی و خارجی نشان میدهد وقتی خانواده وارد سیر درمان میشود به نتیجه بهتری میرسد، زیرا این بیماری در روند زندگی تشدید میشود اما با مداخله خانواده روند بیماری معکوس و در مسیر درمان پیش میرود.
برخی والدین به دلایل مختلف وارد پروسه درمان نمیشوند؛ در حالی که وقتی مادر و حساسیت مادرانه وارد میدان میشود، پروسه درمان نیز کیفیت پیدا میکند.
رئیس مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اوتیستیک، حساسیت مادرانه را توانایی مادر در درک و تفسیر نشانههایی میداند که کودک ارسال میکند و میگوید: معمولاً مادرانی که فرزندانی با نقصهای اجتماعی دارند حساسیت کمتری نسبت به مادران دیگر دارند زیرا مادر در برخورد با چنین کودکی پاسخ مناسب دریافت نمیکند و در نتیجه احساس خودارزشمندی نمیکند. مادران این قبیل فرزندان باید تلاش کنند تا حساسیت مادرانه خود را بالا ببرند تا بتوانند روند بیماری را کند کنند.
لبخند بزن حتی اگر پاسخی نمیگیری!
اوتیسم یک بیماری نیست؛ بلکه اختلالی است که محیط در تسریع یا کند شدن آن نقش بسیار مهمی بازی میکند. بر اساس مطالعات انجام شده روی دوقلوهای دوتخمکی، بهره هوشی در محیطهای مختلف تا 30 درصد میتواند متفاوت باشد که این مسأله در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم هم صادق است.
به گفته دکترپوراعتماد، بخش اصلی نقش محیط در برخورد با کودکان اوتیستیک را مادر بازی میکند. مادری که خود افسرده است یا استرس زیادی را تحمل میکند براحتی نمیتواند با کودک خود تعامل داشته باشد، چون در این اختلال مادر در مواجهه با کودک پاسخ مناسبی دریافت نمیکند و ناخودآگاه حساسیت مادرانهاش کمرنگ و کمرنگتر و منجر به ناامیدی مادر میشود و در ادامه درمان را با اختلال مواجه میکند.
او به این دسته از مادران پیشنهاد میکند: باید در زمینه شیوه تعامل با کودک آگاهی خود را افزایش دهید.
بهعنوان مثال وقتی به کودک خود لبخند میزنید و هیچ پاسخی نمیگیرید باز هم ادامه دهید، هنگامی که به چشمهایش نگاه میکنید ولی او ارتباط چشمی با شما برقرار نمیکند، ناامید نشوید، هر روز سعی کنید به نیازهای کودک خود آگاهتر شوید زیرا نیاز به تعامل در رابطه بین شما و کودکتان بسیار بیشتر از دیگر کودکان است پس زمانی که برای کودک خود صرف میکنید باید بسیار بیشتر از سایرین باشد، در این خصوص فقط به کلاسهای گفتاردرمانی و کاردرمانی اکتفا نکنید و بپذیرید که در بهبود فرزندتان وظیفه اصلی را شمایید که بر عهده دارید.
استاد گروه روان شناسی دانشگاه شهیدبهشتی در ادامه توصیه میکند: یکی از راههایی که از طریق آن میتوانید راحتتر با کودک مبتلا به اختلال اوتیسم ارتباط برقرار کنید گرفتن فیلم از فعالیتهای روزمره اوست. برای این کار هر روز بصورت متوالی از کودک خود فیلم بگیرید؛ از طریق مشاهده دقیق فیلمها کم کم متوجه میشوید که مثلاً زمانی که به نظر شما کودکتان بیدلیل گریه کرده یا بیدلیل داد زده، به چه چیزی نیاز داشته است. اگر هر روز فیلم بگیرید بعد از مدتی با نیازهای کودک خود آشنا خواهید شد و در نهایت خواهید توانست تعامل بیشتری با او برقرار کنید و همین افزایش تعامل است که روند اختلال را کند یا متوقف میکند.
آن چه در درمان کودک مبتلا به اختلال اوتیسم کمتر به آن توجه میشود متمرکز شدن روی ارتباط است؛ باید در کنار درمانهایی مانند گفتاردرمانی، به حساسیت رابطه با این کودکان نیز توجه داشت. به گفته رئیس مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اوتیستیک مادر یک کودک مبتلا به اوتیسم باید با تمام تلاش، خود را از افسردگی دور نگاه دارد و راههایی پیدا کند تا بتواند بیشتر از زندگی لذت ببرد.