در حکایتی آمده است در جوانی، زمان و انرژی کافی وجود دارد اما پولی برای لذت بردن از زندگی نیست. در میانسالی پول کافی و انرژی لازم را خواهی داشت اما آنقدر مشغول کار هستی که زمان لذت بردن از زندگی را نخواهی داشت. در سالمندی نیز پول و زمان خواهی داشت اما دیگر توانایی و انرژی نداری. این است حکایت زندگی چندین و چندساله بشریت. در گزارش امروز مصادف با هفته سالمند نظر چند جوان را درباره سالمندی جویا شدیم.
پیر یعنی مردم ایران
رامین متولد سال 1364 است. او به تازگی ازدواج کرده. او مردم ایران را پیر می داند یا به تعبیر خود «پیر یعنی مردم ایران». رامین به «ابتکار» می‌گوید: «پیری یعنی بی‌حوصلگی، نا امیدی و ناشادابی. به عقیده من سن یک اتفاق بیولوژیک است. آن چیزی که من در فضای شهر خود می‌بینم این است که در قشر جوان جامعه نیز پیری حس می شود، به این معنی که احساس مردم ایران پیر شده است.»
رامین ادامه می‌دهد: «آخر خط رسیدن فقط به آخر خط رسیدنِ زیستن در دنیا نیست. نزدیکی به مرگ جسمانی، پیری نیست؛ پیری یعنی ندانی برای چه نفس می‌کشی، روحت نداند مسیر کمال از کدام طرف است. پیری یعنی باشی که فقط باشی، حتما بودن به تنهایی مسئله نیست. پیر نبودن یعنی لبخندی که باورت به تو می آموزد.»
نمی توانم فلاکت خودم را ببینم
آناهیتا، دختر 23 ساله ای است که در حال حاضر تنها دغدغه خود را دوران دانشگاه اش می داند. او در رابطه با سالمند می گوید: « خیلی خلاصه بخواهم بگم، سالمندی دوران سختی است. این همه باید تلاش کنیم در زندگی و در نهایت خیلی از فرزندان مادران و پدران خودشان را به خانه سالمندان می‌برند. به نظر من بهتر است در طول زندگی آدم پول کافی را ذخیره کند تا در پیری برای خود پرستار بگیرد و از فرزندانش انتظار نداشته باشد. به عقیده من اینکه انتظار داشته باشیم فرزندان از والدین نگهداری کنند کمی خودخواهانه است!»
او می گوید اصلا دوست ندارد که وارد دوره سالمندی شود و برای خود آرزوی مرگ پیش از رسیدن به آن دوران را می کند، آناهیتا دلیل این آرزوی عجیب خود را اینگونه شرح می دهد: «تصویری که از سالمند در کشورمان وجود دارد، بسیار وحشتناک است. من نمی خواهم به آن دوران برسم چون به فلاکت و ناتوانی رسیدن خودم را نمی توانم ببینم.»
علاقه ای ندارد به این دوران فکر کند
فرشاد، 32 ساله و ساکن کرج است. او سالمندی را بدترین دوران زندگی می داند؛ دورانی که در آن فرقی میان سالمندی روحی و روانی و سالمندی جسمی وجود ندارد. فرشاد می گوید: «واقعا نمی شود گفت از چه سنی دچار سالمندی خواهم شد. این کاملا به شرایط زندگی بستگی دارد. به این معنی که به هرحال سالمندی نتیجه برخی عوامل است که وقتی کنار هم قرار می‌گیرد، فرد دچار سالمندی می‌شود. حالا ممکن است این عوامل در سن 40 سالگی کنار هم جمع شوند و یا در 60 سالگی.»
فرشاد می گوید علاقه ای ندارد به این دوران فکر کند چرا که در آینده به آن خواهد رسید و عجله ای هم برای رسیدن به آن ندارم.
سالمندی من هیجان انگیز است
احلام، دانشجوی رشته کامپیوتر و اهل تهران است. او سالمندی را هیجان انگیز میداند. شخصی که کوهی از تجربه شده است و می توان به دیگران مشاوره بدهد. او می گوید: «به عقیده من سالمندی دو وجه دارد. یعنی هم زمینه های روحی خواهد داشت و هم جسمی! سالمندی جسمی از هر سنی می تواند شروع شود. شخصی که در جوانی ورزش نکرده باشد و تغذیه مناسبی نداشته باشد به عقیده من چندی نمی گذرد که دچار سالمندی جسمی می‌شود. حال اینکه سن سالمندی به نظر من از 50 سال بیشتر مشهود است.»
او در ارتباط با سالمندی روحی می گوید: «سالمندی روحی بستگی به اوضاع کشورها دارد. اوضاع اجتماعی و اقتصادی یک کشور می تواند وضعیت روحی افراد را مشخص کند. شاید باورتان نشود که دوستان 30 ساله من فکر می کنند که 50 سال سن دارند!» احلام ادامه می دهد: «پیری خودم را هیجان انگیز
می بینم. اینکه 60 سال سن دارم و کوهی از تجربه شده ام و
می توان به فرزندانم مشاوره بدهم. شاید این حس برای من هم اکنون جذاب باشد و در آینده اتفاق دیگری رخ دهد اما دوست دارم اینگونه نگاه کنم به سالمندی خودم.»
احلام 25 سال سن دارد و فکر می کند که در آینده مادربزرگ مهربانی می‌شود.
یک فرد بیمار سالخورده نیست
سارا، دختری 32 ساله و ساکن تهران است. او می گویند یک فرد سالمند با یک فرد ناتوان فرق می کند. سارا ادامه می‌دهد: «شخصی را می شناسم که در جوانی احساس ناتوانی می کند. در مقابل افرادی هستند که واقعا سالمند هستند و پیر محسوب می شود. سالمندان عموما! افراد 50 یا 60 ساله هستند.»
به نظر سارا سالمندان دچار کهولت سن هستند و یا دچار بیماری های هم چون آلزایمر و بیماری های اینچنینی؛ او می گوید به صرف بیمار بودن نمی توان آدم ها را سالمند دانست.
پیری اگر رویی جوان داری / زخمی عمیق و ناگهان داری
جاافتاده، سالخورده، سالدیده، سالمند، کهنسال، مسن، پاتال، فرتوت و ناتوان؛ همه این ها تنها یک واژه هستند برای دوره پایانی زندگی. حال اینکه می توان این دوره را نیز به خوبی و شادابی سایر دوره های زندگی پشت سر گذاشت. براساس اطلاعات موجود جمعیت سالمند جهان در سال 2050 به دو میلیارد نفر خواهد رسید. گفتنی است براساس معیارهای جهانی سن بالای 80 سال سالمند محسوب شده که این عدد خلاف نظرات جوانان کشورمان است! چرا که به طور کلی آن ها 50 یا 60 سال را سن سالمندی تصور می کنند. به راستی چرا در کشورمان امید به زندگی به کاهش یافته است؟ چرا جوانان احساس پیری می کنند؟ آیا وقت آن نشده تا برای کاهش این پیری درون جامعه ای کاری کرد؟ آیا تنها تولید مثل پاسخ به جمعیت پیر کشور است و از افرادی که هم اکنون در جامعه زندگی می کنند می توان به سادگی چشم پوشی کرد؟