مسمومیت با منوکسید کربن CO یا گازگرفتگی
دکتر حسن نوری، معاون فنی و عملیات اورژانس کشور:
مسمومیت با منوکسیدکربن یک مسمومیت قابل پیشگیری است، بدین معنا که اگر مردم احتیاطات لازم را در این خصوص رعایت کنند به طور کل جلوی این دسته از حادثه ها گرفته می شود.
آمار گازگرفتگی یا مسمومیت با منوکسیدکربن در سال 1395:
سال گذشته به گزارش پزشکی قانونی 836 نفر را به دلیل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن از دست دادیم که 620 نفر مرد و 216 نفر آن ها زن بودند. این اختلاف شایع بین زنان و مردان نکته ای را نشان می دهد که خانم ها احتیاط بیشتری در این خصوص از خود بروز داده اند البته این نسبت در غرق شدگی نیز صدق می کند. فوت 836 نفر از شهروندان در سال گذشته آمار قابل توجهی است چرا که گاز گرفتگی را به سادگی می توان جلوگیری کرد. حال از ابتدای سال جاری 204 نفر به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید فوت کرده اند.
عامل تولید گاز منوکسیدکربن فقط بخاری ها هستند؟
منشا تولید منوکسید همیشه بخاری ها نیستند. هر وسیله گاز سوز و به عبارتی وسیله هایی که با سوخت آلی کار می کند خطر گاز گرفتگی را در بردارند. برای مثال در پارکینگ خانه ها ممکن است که افراد با مسمومیت با منوکسید کربن CO به دلیل روشن ماندن طولانی مدت خودرو در پارکینگ نیز درگیر شوند. بهترین افرادی که می تواند منشا بروز منوکسید کربن CO را تشخیص دهند آتش نشان ها هستند.
مسمومیت با بخاری اولین و شایع ترین علت گاز گرفتگی است، در مسمومیت با CO با استفاده از پیکنیک های گازی در خودرو در سال گذشته با آمار بالایی رو به رو بودیم و همچنین مسمومیت با آب گرمکن نیز یکی دیگر از دلایل مرگ هموطنان در روز های سرد سال است.
وقتی افراد متوجه وجود گاز منوکسیدکربن می شوند باید چه کنند؟
گاز مونوکسیدکربن فاقد رنگ، بو و مزه است به همین دلیل افراد سریع نمی توانند متوجه وجود این قاتل خاموش در منزل شود. مسمومیت با گاز منوکسید یک مسمومیت آرام و خزنده است، ما موارد زیادی را شاهد هستیم که افراد با تماس به 115 اظهار بدحالی کرده و بدون آنکه متوجه کاهش سطح هوشیاری شان شوند در حین تماس از حال می روند و هیچ کمک دیگری نمی توان به فرد کرد.متاسفانه در برخی موارد سطح هوشیاری به قدری کاهش می‌یابد که بیمار سریع به کُما رفته و یا دچار مرگ می‌شود.
افراد اگر با کوچک ترین نشانه به وجود گاز منوکسید در خانه شک کردند به سرعت مکان را ترک کرده و با شماره 115 تماس بگیرند و اقدامی که اطرافیان می توانند در این خصوص انجام دهند این است که تا قبل از رسیدن آتش نشان ها و اورژانس پنجره های خانه را باز کرده و مصدومین را از محل دور کنند و دقت داشته باشند به هیچ عنوان اقدامات درمانی را در محلی که گاز منوکسید در حال انتشار است انجام ندهند.
قدرت گاز منوکسید کربن، 300 برابر اکسیژن است. افراد سالمند، بیماران قلبی، افرادی که درگیر بیماری های تنفسی هستند و همچنین در اطفال نشانه های گاز گرفتگی واضح تر است.
اشتباه افراد در نصب بخاری های گازسوز:
در برخی موارد نیز مشاهده شده مردم در هنگام نصب بخاری‌ها لوله خروجی آن را داخل ظرف آب قرار می دهند که این امر بسیار خطرناک و دردسرساز است که متاسفانه طی سال‌های گذشته شاهد مسمومیت و مرگ تعدادی از هموطنان به دنبال این بی‌احتیاطی بوده‌ایم.
یکی از مهم ترین عواملی که امروزه باعث گاز گرفتگی در افراد می شود، استفاده نامناسب از بخاری های بدون دودکش است، مردم دقت داشته باشند این دسته از بخاری ها به هیچ عنوان در منزل و مکان های کوچک قابل استفاده نیستند چرا که در غیر این صورت به سرعت افراد را درگیر مسمومیت و حتی مرگ می کند.
علائم گازگرفتگی یا مسمومیت با مونوکسیدکربن CO:
– تهوع
– استفراغ
– سرگیجه
– خواب آلودگی
– بی حالی
– کاهش سطح هوشیاری
– استفراغ
منبع: سیمرغ