زنان وقتی به دوران یائسگی نزدیک می‌شوند، تغییرات هورمونی در بدنشان پدید می‌آید و سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون دچار نوسان می‌شود. این تغییرات هورمونی با کاهش تمایلات و عملکرد جنسی در ارتباط است. در این میان هورمون تستوسترون نیز در زنان افت می‌کند که در کاهش قابل توجه کشش جنسی نقش دارد. در دوران یائسگی، زنان قادر به تخمک‌گذاری نیستند و این بدان معناست که تخمک‌گذاری ماهیانه را که در بالا بردن تمایلات جنسی نقش دارد نیز از دست می‌دهند.
یکی از نگرانی‌های بعد از یائسگی برای زنان، عدم رضایت از عملکرد جنسی خود به دلیل توقف فعالیت تخمدان‌هاست. بر این اساس، بسیاری از آنها از کاهش تمایلات جنسی خود، کاهش تحریک و برانگیختگی جنسی و به ارگاسم رسیدن و کاهش رطوبت واژن و ناحیه تناسلی ابراز نگرانی می‌کنند.
به گزارش webmd، محققان معتقدند که زنان یائسه با هورمون‌درمانی در کوتاه‌مدت می‌توانند عوارض ناشی از یائسگی را در فرآیند روابط جنسی خود کاهش دهند و مانند قبل از زندگی و عملکرد جنسیشان لذت ببرند. آنها از کم‌رنگ شدن روابط زناشویی خود بعد از این دوران هراس دارند.
بسیاری از زنان یائسه تصور می‌کنند تغییرات ایجاد شده در بدن آنها که منجر به کاهش عملکرد جنسی آنها می‌شود، قابل تغییر نیست اما با استفاده از برخی راهکارها می‌توان این عوارض را کم‌رنگ کرد یا از بین برد.
یک گروه تحقیقاتی، طی سه سال گذشته مطالعاتی روی گروه ۶۷۰ نفره‌ای از زنان انجام دادند که وارد دوران یائسگی شده بودند. این زنان که بین گروه سنی ۴۲ تا ۵۸ سال بودند، با قرص‌های مکمل استروژن، تزریق استروژن از طریق چسب پوستی یا شبه داروهای ساختگی تحت درمان قرار گرفتند. از سوی دیگر، محققان پرسشنامه‌هایی را درباره میزان تمایلات و دردهای مرتبط به این دوران را به آنها دادند تا اطلاعاتی از آنها در اختیار داشته باشند.
زنانی که امتیازی کم‌تر از حد تعیین شده کسب کردند، در گروهی قرار گرفتند که بعد از یائسگی عملکرد جنسی کمی داشتند. نتایج نشان داد که به طور کلی، عملکرد جنسی زنانی که از طریق پوست تحت درمان با استروژن قرار گرفتند، در مقایسه با زنانی که از شبه داروها استفاده کرده بودند بعد از یک دوره چهار ساله بهبود یافت.
محققان معتقدند که نحوه استفاده از استروژن در این میان حائز اهمیت است و تزریق استروژن از طریق چسب‌های پوستی تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد جنسی زنان یائسه داشته است. در همین حال، گفته شد که استفاده از قرص استروژن و شبه‌داروها تأثیر چندانی روی روابط جنسی آنها نداشته است.
یافته‌ها نشان می‌دهد زنانی که از چسب‌های پوستی برای بهبود فعالیت جنسی خود استفاده می‌کردند، نسبت به آنهایی که از شبه داروها مصرف می‌کردند خشکی واژن کم‌تر و درد کم‌تری هم هنگام مقاربت داشتند.
این محققان معتقدند که استفاده از استروژن در هر فرد متفاوت است و اثرات مختلفی به جا می‌گذارد بنابراین، نوع و میزان مصرف آن باید طبق وضعیت هر فرد تعیین شود. به عنوان مثال، زمانی که استروژن‌های چسب پوستی در بهبود عملکرد جنسی مؤثرند، استروژن‌های خوراکی در بهبود روحیه زنان یائسه تأثیرگذار است و به طور کلی، اثرات آنها با یکدیگر فرق دارد.
مصرف درازمدت مکمل‌های استروژن خطراتی را متوجه زنان می‌کند و خطر ابتلا به سرطان پستان و سکته را در آنها افزایش می‌دهد؛ اما پزشکان معتقدند برای جلوگیری از بروز چنین عوارضی، استفاده کوتاه‌مدت از استروژن هم می‌تواند مفید باشد. در واقع، استروژن تأثیر قابل توجهی دارد و در سال‌های ابتدایی بعد از یائسگی، خطر کمی را متوجه زنان می‌کند.
روان‌سازی واژینال
یکی از مشکلات اساسی که زنان در دوران یائسگی با آن مواجه می‌شوند، خشکی واژن به دلیل ترشح نشدن هورمون‌های زنانه است که در نتیجه تماس جنسی را دردناک می‌کند و باعث می‌شود فرد از برقراری رابطه جنسی لذت نبرد.
رطوبت ایجاد شده در اندام تناسلی زنان که پیش از تماس جنسی و با پیش‌نوازی آغاز می‌شود، زمینه را برای رسیدن به اوج لذت جنسی فراهم می‌کند. این امر در زنان یائسه کاهش می‌یابد و خشکی واژن را به دنبال دارد. پزشکان برای رفع این مشکل توصیه می‌کنند که با مراجعه به متخصص زنان و بیان مشکل، از روان‌سازهایی برای ایجاد رطوبت لازم در اندام تناسلی و واژن استفاده کنند تا کیفیت رابطه جنسی در آنها بهبود یابد.
آنها همچنین می‌توانند از هورمون درمانی نیز برای افزایش رطوبت لازم در ناحیه واژن استفاده کنند که البته باید طبق نظر پزشک تجویز شود.