پیدا شدن سر و کله مهارت های زبانی، میل زیاد به مستقل شدن از والدین و رشد نایافتگی کنترل تکانه همه موجب می شوند که کودکان دست به رفتارهای پرخاشگرانه بزنند. بنابراین می توان گفت که برخی رفتارهای پرخاشگرانه ی خفیف برای یک کودک نو پا کاملاً طبیعی است. البته شما مجاز نیستید آنها را نادیده بگیرید.
نحوه برخورد با کودکان پرخاشگر
اگر گهگاهی رفتارهای پرخاشگرانه از کودک شما (در هر سنی) سر می زند، در درجه اول مهم است که سرسری از رفتار او رد نشوید. سپس شروع کنید به برداشتن قدم های بعدی:
۱- خونسردی تان را حفظ کنید.
داد زدن، کتک زدن و یا زدن برچسب «بچه بد» به کودک تغییر مثبتی در رفتار او ایجاد نمی کند. بلکه فقط شیوه های جدیدی از رفتار های پرخاشگرانه را به او نشان می دهد. اما با نشان دادن اینکه شما می توانید خودتان را کنترل کنید به او کمک می کنید که بتواند خودش را کنترل کند.
یادتان باشد که خود- کنترلی یک مهارت اکتسابی است و هیچ کس با چنین مهارتی متولد نمی شود. شما به عنوان والد مسؤل آموزش خود-کنترلی به کوچولویتان هستید.
شما باید به او یاد بدهید که چطور وقتی که احساس ناکامی و یا خشم می کند کتک کاری نکند و یا به وسیله ای صدمه نزند. به عبارت دیگر شما باید به او یاد بدهید که بتواند قبل از اینکه به طور تکانشی وارد عمل شود درباره رفتاری که می خواهد بکند فکر کند.
۲- چارچوب و قوانین پایداری وضع کنید.
بچه ها نیاز دارند تا به صورت روشن و دقیق بدانند که کدام رفتار برای آنها مجاز و کدام رفتارها غیر مجاز هستند. به این قوانین وفادار باشید و حتی اگر ساعاتی از روز افرادی به غیر از خودتان از کودک تان مراقبت می کنند آنها را از این قوانین آگاه کنید و از آنها بخواهید به آن قوانین عمل کنند.
۳- طوری بگویید که او بفهمد.
وقتی به کودکتان می گویید که رفتارهای پرخاشگرانه غیر قابل قبول هستند، مطمئن شوید که او کاملاً کلمات و منظور شما را فهمیده است. متناسب با سن او خود- کنترلی و توانایی ابراز احساسات به روش های مناسب را در او تقویت کنید.
۴- بلافاصله به او بازخورد بدهید.
کودکی که کتک می زند و یا گاز می گیرد باید فوری و دقیق بفهمد کاری که انجام می دهد اشتباه است. برای مثال اگر کودک شما دوستش را با توپ می زند، بدون درنگ او را از بازی بیرون بیاورید، کنار خودتان بنشانید و به او بگویید وقتی که آماده بازی کردن با دوستش شد می تواند به بازی برگردد به عبارت دیگر بین رفتار کودکتان و بازخوردی که به او می دهید فاصله نیندازید.
چون اگر فاصله بیفتد او نمی تواند بین رفتارش و نتیجه آن ارتباط برقرار کند. به علاوه به نصیحت کردن هم امید نبندید چون به خصوص در بچه های کمتر از شش سال کودک پیامد رفتارش را می فهمد اما هنوز نمی تواند خودش را جای طرف مقابل بگذارد.
۵- به او کمک کنید تا راه های بهتری برای برون ریزی خشم خود پیدا کند.
برای این کار در درجه اول باید خودتان بدانید که چطور بدون استفاده از رفتارهای پرخاشگرانه خشم تان را ابراز کنید. اگر کودکتان شما را در خانه و یا در هنگام رانندگی در چنین موقعیت هایی مشاهده کرد، آن وقت می توانید او را تشویق کنید تا برای ابراز احساساتش بیشتر از کلمات استفاده کند تا از رفتارهای خصومت آمیز فیزیکی.
به او بگویید طبیعی است که گاهی خشمگین بشود اما اینکه بخواهد خشمش را با هر جور رفتار پرخاشگرانه که دلش خواست نشان بدهد قابل پذیرش نیست. عذرخواهی کردن را به او یاد بدهید و تشویقش کنید تا در صورت رساندن هر گونه آسیب غیر عمدی به دیگران از آنها عذرخواهی کند.
۶- پرخاشگری را تشویق نکنید.
در برخی از خانواده ها والدین با چنان آب و تابی از کتک کاری فرزندشان تعریف می کنند که بچه بیچاره گمان می کند هنر بزرگ آن در همین کار خلاصه می شود! چنین بازخوردهایی می تواند موجب بشود که کودک برای جلب تأیید والدینش دوباره دست به رفتارهای پرخاشگرانه بزند.
۷- تنبیه بدنی نکنید.
برخی از والدین از تنبیه بدنی به عنوان نوعی روش انضباطی استفاده می کنند و فکر می کنند با این روش به کودکشان درس عبرتی فراموش نشدنی می دهند. اما کودکی که تنبیه بدنی می شود کم کم باور می کند که کتک زدن روش درستی برای کنترل کردن رفتارهای ناخوشایند دیگران است و در نتیجه بیشتر به رفتارهای پرخاشگرانه روی می آورد.
۸- رفتارهای خوب او را تشویق کنید.
برای مثال وقتی کودکتان احساساتش را به روش درستی بروز می دهد و خواسته هایش را بدون پرخاشگری مطرح می کند، از او تعریف و تمجید کنید.
۹- مراقب غذاهای بصری او باشید.
بچه های کمتر از یک و نیم سال نباید بیشتر از یک ساعت در روز کارتون ببینند تازه آن هم اگر کارتون مناسب و با کیفیتی باشد.
۱۰- کودکتان را فعال نگه دارید.
اگر بچه شما نتواند به شکل مطلوب انرژی اش را خالی کند، باید انتظار رفتارهای پرخاشگرانه او را هم داشته باشید. و در آخر اینکه سعی کنید چیزهایی که موجب پرخاشگر شدن فرزندتان می شوند را شناسایی کرده و با کمک کودکتان آنها را رفع کنید.
منبع: نبض ما