عفونت‌های ویروسی که عامل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا هستند عامل دردسرزا به حساب می‌آیند. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از امراض آمریکا هر ساله سرماخوردگی معمولی دلیل اصلی غیبت دانش آموزان در مدرسه و بزرگسالان در محل کار است.
درحالیکه بیشتر سرماخوردگی‌ها به خودی خود رفع می‌شوند هر سال آنفلوآنزا در سراسر جهان حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار قربانی بر جا می‌گذارد.
اما چرا کاهش دما باعث می‌شود ویروس‌ها به این شدت شیوع پیدا کنند. برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا به تفاوت بین آنفلوآنزا و سرماخوردگی معمولی اشاره کنیم زیرا ویروس‌های عامل آنها ضرورتا به یک شیوه رفتار نمی‌کنند.
بیشتر مواقع سرماخوردگی معمولی با علائمی همچون گلودرد، کیپ شدن بینی و سرفه خود را نشان می‌دهد. بیش از ۲۰۰ ویروس وجود دارد که موجب این علائم سرماخوردگی معمولی می‌شوند اما “راینو ویروس”ها اصلی ترین عامل هستند.
اما آنفلوآنزا از ویروس آنفلوآنزا ناشی می‌شود که به سه نوع آنفلوآنزای A، B و C تقسیم می‌شود. سرماخوردگی‌های معمولی و آنفلوآنزا علائم مشترک بسیاری دارند اما عفونت ناشی از آنفلوآنزا اغلب با بالا رفتن دمای بدن، درد و عرق سرد خود را نشان می‌دهد.
عوامل متعددی بر چگونگی رفتار ویروس‌ها و واکنش سیستم ایمنی در مقابله با عفونت‌ها تاثیر دارند که شامل طیف گسترده‌ای از فاکتورها همچون کاهش دما، افزایش مدت زمان حضور در مناطق پر رفت و آمد و کاهش میزان قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌شود.
ویروس‌های آنفلوآنزا و سرماخوردگی معمولی از طریق بینی وارد بدن می‌شوند. هر چند جداره‌های بینی دارای مکانیزم دفاعی پیچیده‌ای است که با این عاملان میکروبی مقابله می‌کند اما سرمای هوا موجب خنکی مجرای بینی شده و روند پاک‌سازیِ مخاط را کند می‌کند. در این وضعیت ویروس‌ها می‌توانند برای مدت زمان بیشتری در مخاط بمانند و راهی برای ورود به بدن پیدا کنند. زمانیکه ویروس بر این مکانیزم دفاعی نفوذ کند سیستم ایمنی کنترل مقابله با ویروس‌ها را بر عهده می‌گیرد اما سردی هوا با کاهش فعالیت این سیستم هم مرتبط است.
همچننین در فصل زمستان سطح اشعه فرابنفش نسبت به تابستان کمتر است که تاثیر مستقیمی بر میزان ویتامین D تولید شده در بدن دارد. ویتامین D در تولید مولکول‌های ضد میکروبی نقش دارد. در نتیجه برخی بر این باورند مصرف مکمل‌های ویتامین D در ماه‌های سرد سال می‌تواند از ابتلا به آنفلوآنزا پیشگیری کند. هر چند نتایج یک بررسی که به تازگی منتشر شده حاکی از آن است که سطح بالای مکمل ویتامین D هیچ تاثیری در این خصوص ندارد.
دلیل دیگری که می‌تواند به شیوع آنفلوآنزا و سرما خوردگی در فصل پاییز و زمستان کمک کند این است که افراد مدت زمان بیشتری را در فضاهای بسته می‌گذرانند که از هوای مطلوب و قابل تحمل کمتری برخوردار است.
با وجود این شرایط چگونه می‌توانیم خود را در برابر ویروس آنفلوآنزا و سرماخوردگی حفظ کنیم؟
به گزارش مدیکال نیوز تودی، بهترین روش برای جلوگیری از سرماخوردگی شستشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون، خودداری از تماس دست با چشم، بینی و دهان و حفظ فاصله با افراد آلوده با این ویروس‌هاست. رعایت این نکات برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا هم توصیه می‌شود. همچنین تزریق سالانه واکسن آنفلوآنزا برای جلوگیری از ابتلا به آن پیشنهاد می‌شود.