همچنین دیسکها و لیگامانهایی که دیسک را به مهرهها وصل میکنند و همه این عوامل انحناهایی را در ستون فقرات بدن ما ایجاد میکنند.
آیا قوس گردن در بدو تولد وجود دارد؟
خیر. قوس گردن در نوزاد به این شکل وجود ندارد. قوس گردن به آهستگی تشکیل میشود. قوس طی فعالیت انسان شروع به تکامل میکند. تقریبا در سن مدرسه فرد از نظر انحناها به بلوغ میرسد.
نقش دیسک در بدن ماچیست؟
دیسک نیروهایی را که به بدن میرسد، توزیع میکند. یعنی وقتی فشار به ستون فقرات ما وارد میشود، این فشار به تمام مهرههای ستون فقرات ما توزیع میشود و اجازه نمیدهد کل نیرو را فقط یک ناحیه متحمل شود. چون درصد زیادی از دیسک را آب تشکیل میدهد که توزیعکننده نیروست.
دیسک به خاطر ساختارش بشدت در برابر ضربه مقاوم است. ممکن است افرادی درد گردن یا کمر داشته باشند، اما هیچ اطلاعی از مشکل دیسک خود نداشته باشند. این افراد به علت تصادف و بعد از انجام آزمایشاتی مثل امآرآی برای پیداکردن شکستگی احتمالی، به طور اتفاقی متوجه مشکل دیسکشان میشوند. البته این که تصادف یا ضربه باعث بیرونزدگی یا فتق دیسک یا پارگی دیسک شود، بسیار نادر است. دیسک پاره شده به علت تصادف یا ضربه را مثل شکستگی مهره، صدمه به ستون فقرات یا آسیب لیگامان درمان میکنیم.
آیا پریدن یا طناب زدن باعث آسیب به دیسک میشود؟
خیر.
چه عواملی بر تخریب دیسک نقش دارد؟
زمینه ژنتیک و عوامل محیطی روی فرسایش یا تخریب آن موثرند. الگوی زندگی افراد نیز نقش مهمی دارد. زندگی پشت میزنشینی، استفاده زیاد از رایانه، تبلت و تلفن همراه، مصرف سیگار و دخانیات روند فرسایش دیسک را تسریع میکنند. ما حتی بیماران 16یا 18سالهای را مشاهده میکنیم که به خاطر مصرف سیگار دیسکهای متعدد کم آب دارند. تا حدی که دیسک برایش مشکلساز شده است. بلند کردن وزنه سنگین هرچند بلافاصله مشکلساز نمیشود، ولی میتواند در طول زمان روند فرسایش دیسک را تسهیل کند. فتق دیسک بین مهرهای بسته به شدت آن، علائم یکطرفه یا دوطرفه ایجاد میکند. اگر در ناحیه کمر باشد درد به پاها میزند. اگر در گردن باشد درد به دست میزند. اگر در ناحیه پشتی باشد درد کمربندی و ضعف اندام تحتانی را ایجاد میکند.
اگر دیسک آسیب ببیند، همچنین آسیب عصب وجود داشته باشد، چه نشانههایی دارد؟
آسیب به دیسک درد تیــر کشــــنده ایجاد میکند، ولی وقتی آسیب به عصب وارد میشود، علاوه بردرد تیرکشنده، بیمار گزگز و مورمورشدن، سوزن سوزن شدن و ضعف اندام را هم حس میکند. البته دیابت پنهان هم شبیه این دردها را اما با یک مقدار تفاوت ایجاد میکند.
آیا از دست رفتن آب دیسک الزاما یک بیماری محسوب میشود؟
خیر این مساله یک روند طبیعی است و به سالخوردگی دیسک مربوط میشود. ما چیزی به عنوان داروی غضروفساز نداریم. بهطور مثال، غضروف نهنگ، آب را به دیسک برنمیگرداند. ما با کنترل مسائلی که باعث فشار به ستون فقرات میشود، میتوانیم از کاهش آب دیسک پیشگیری و کاری کنیم که دیسک مستعد بیرونزدگی نشود. فتق دیسک بالغ بر 80 درصد موارد به درمان طبی جواب میدهد و جراحی در شرایط خاص انجام میشود.
دکتر افسون صدیقی – جراح مغز و اعصاب