برای ایدز دارو و درمانی وجود دارد؟
تاکنون داروهای مختلفی برای مهار تکثیر اچ آی وی در بدن میزبان به کار می رفتته اند اما چون ویروس خود را به ژنوم سلول میزبان وارد می کرد امکان پاک کردن آن از بدن میزبان وجود نداشت. در حال حاضر داروهای زیادی برای درمان و کنترل این بمیاری وجود دارد. در مجموع پنج دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف ورود و رشد اچآیوی عمل میکنند:
بازدارندههای ورودی: این داروها به پروتئینهای موجود بر سطح بیرونی ویروس اچآیوی میچسبد و از پیوستن و ورود آن به سلولها جلوگیری میکند. از این گروه تاکنون تنها یک نمونه از دارو، به نام ” فوزیون(Fuzeon)، وارد بازار شدهاست.
بازدارندههای گیرنده کموکاین(Chemokine Coreceptor Antagonists): این داروها به نوعی پروتئین موجود بر سطح بیرونی سلولهای پذیرنده اچآیوی میچسبد و از چسبیدن ویروس به سلول جلوگیری میکند. از این گروه تاکنون تنها یک دارو، به نام Maraviroc وارد بازار شدهاست.
داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی(NRTI)(Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها اچآیوی را از نسخهسازی از ژنهای خود باز میدارند مانند زیدوودین و لامیوودین.
داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس غیرنوکلئوزیدی(NNRTI(Non – nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل میکنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل میکند نسخه سازی را مختل میکنند مانند نوی راپین و افاویرنز.
داروهای مهارکننده پروتئاز(PI)(Protease): پروتئاز RT وانتگراز به صورت پلی پروتئینهایی سنتز میشوند که نیازمند شکافت پروتئاز میباشد و این داروها با مهار شکافت پلی پروتئینها چرخه تکثیری ویروس را مسدود و موجب برخی اجزاء نابالغ و معیوب ویروسی میشوند مانند ساکی ناویر.
داروهای ضد ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند. معمولاً سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور همزمان به بیمار تجویز میشود. با تغییر شکل دادن اچآیوی، برخی از نمونههای این ویروس در مقابل داروها مقاوم میشوند. بنابراین شانس کنترل اچآیوی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود. در برخی موارد از مبتلایان تازه، ویروسهایی ردیابی شدهاند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان میدهند.
دارویی ایرانی بنام ‘ آیمد ‘ ساخته شده است که این داروی گیاهی از قابلیت بالا بردن سلولهای CD۴(که نقش بسیار مهمی در مبارزه با میکروبها دارد) برخوردارست و می تواند طول عمر این بیماران را افزایش دهد. همچنین داروهای ضد ویروس دیگر هم بمنظور افزایش طول عمر در بیماران مبتلا به ایدز تجویز می شود که باعثافزایش تعداد گلبولهای سفید در بدن این افراد بطور موقت و بالا بردن طول عمر و کیفیت زندگی آنها به طرز محسوسی می شود. گاهی اوقات نیز درمان پیشگیری از هفته ۲۴ بارداری در زنان حامله ایی که مبتلا به ویروس HIV هستند، صورت می گیرد که این امر سبب می شود نوزادان این مادران به این ویروس کشنده مبتلا نباشند. بکارگیری این روش در ایران از موفقیت چشمگیری برخوردار بود و تا حدود زیادی از تولد نوزدان HIV مثبت، پیشگیری کرده است.
دو روش درمانی جدید برای درمان بیماری ایدز
پیشرفت های کوچک علمی اخیر در زمینه درمان ایدز امیدهای بزرگی را بوجود آورده است. این روزها تحقیقات برای درمان این بیماری همچنان ادامه دارد و هر روز می توان بیش از پیش به درمان آن امیدوار بود. ویروس HIV با قدمت سه دهه ای خود مدتهاست به جان برخی از افراد افتاده و گاهی هم آنها را از پا در آورده است. خوشبختانه با روش های درمانی تازه کشف شده امیدهای زیادی به درمان این بیماری حاصل شده است. در روش اول که بر یک گروه ۱۲ نفره انجام شده یک نوع آنتی ویروس را به بدن افرادی که تازه حدود ۱۰ هفته است این عفونت در بدن آنها شروع شده وارد میکنند. عمر این آنتی ویروس ۶ سال است و در طی این مدت آنتی ویروس ها مانند یک دروازه عمل میکنند و اجازه می دهند توسط سلولهای HIV آلوده شوند و هیچ دفاعی از خود در مقابل آنها نشان نمیدهند و با جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس ایدز این بیماری را کنترل می کند و این روند تا زمانی ادامه دارد که بدن خود فرد بیمار شروع به دفاع درمقابل آن بکند و پس از ۳ سال از شروع درمان هم سلول های کمتری به این ویروس آلوده میشوند و هم این که افراد مریض تر نمیشوند. محققان میگویند این روش در افرادی که تازه علائم عفونت در آنها ظاهر شده بهتر جواب میدهد.
در روش درمانی دوم از افرادی که مبتلا به سرطان خون و تحت درمان هستند سلولهای بنیادی از مغز استخوان آنها بر میدارند و به بیماران ایدزی پیوند می زنند این روش را در دو مرد مثبت به اچ آی وی تست کردند و پس از ۱۷ ماه DNA آنها هیچ اثری از ویروس ایدز را نشان نداد و در حدود دو تا سه سال و نیم پس از کاشت این سلولها این دو مرد بدون هیچ نشانه ای از بیماری HIV به زندگی تازه خود برگشتند.