آب درمانی؛ درمانی نشاط آور

در این روش ورزشکار یا شخص آسیب دیده
کارهای متفاوتی در آب انجام می‌دهد. حرکاتی مانند راه رفتن‌های متفاوت که بسته به
نوع بیماری از برنامه‌های مختلف برای تسکین و بهبود درد توسط مربیان دوره دیده
استفاده می‌شود.

استفاده از آب در موارد درمانی و رفع
خستگی در ورزشکاران و به دست آوردن آرامش جسمی و روحی قدمتی معادل قدمت زندگی بشر
دارد اما شاید هیدروتراپی به شکل امروزی آن را باید مدیون دکتر جان فلویر انگلیسی
باشیم.

مزایای آب درمانی

·       
رفع خستگی در ورزشکاران و به دست آوردن آرامش جسمانی و
روحی

·       
در دسترس بودن آن برای همه

·       
ارزان بودن نسبت به روش‌های دیگر

·       
اندازه گیری درجه حرارت آب به آسانی

·       
سبک شدن وزن بدن در آب

·       
عامه پسند بودن

·       
کاملا بی ضرر بودن

·       
نیاز نبودن به استفاده از دارو

·       
تقویت مغز و بدن و ایجاد خواب آرام

·       
بی درد بودن و تسکین درد بسهولت

·       
درمان اساسی وریشه‌ای

آب درمانی فی نفسه تمرینی چند کاره
بوده بخصوص برای افراد دچار بیماری هایی مانند بیماری های ذیل خوب است:

• آرتروز
• پوکی استخوان پیشرفته ( مستعد شکستگی و/ یا همراه با درد ناشی از
  شکستگی)
• کشیدگی یا پارگی عضله

آب درمانی علاوه بر این بیماری ها
غالبا به عنوان شکلی از تمرین درمانی برای درمان افراد دیابتی و همینطور افراد دچار
فشار خون بالا توسط فیزیوتراپیست توصیه می شود. هر دوی این بیماری ها می توانند با
آب درمانی بهبود یابند و قابل کنترل تر شوند. همه این بیماری ها می توانند باعث
شوند که ورزش کردن روی سطح سخت یا حتی نرم یا در حالت ایستاده ناراحت کننده و
دردناک باشد. این در حالی است که آب محیطی لطیف تر و خوشایندتر ایجاد می کند. آب
درمانی بسیاری از همان مزایای مربوط به برنامه تمرین روی زمین را به افراد ارئه می
دهد که از جمله این مزایا توسعه یک برنامه درمانی است که به دقت برای فرد طراحی
شده است. ممکن است به آب درمانی استخر درمانی، هیدروتراپی یا درمان آبی هم گفته شود.

 خواص فیزیکی آب باعث می شود آب محیط بسیار
مطلوبی برای ورزش کردن و به منظور درمان کمر درد و دیگر آسیب های اسکلتی عضلانی
باشد. برخی از مهم ترین خواص آب که ورزش کردن در آن را آسان تر می سازند عبارتند
از:

• خاصیت شناوری: آب
  نیروی جاذبه را خنثی کرده و به هنگام غوطه ور شدن بیمار در آن به تحمل وزن او
  به شیوه ای کنترل شده کمک می کند. چنین چیزی می تواند به گسترش و بهبود توازن
  و قدرت فرد کمک کند. خاصیت شناوری آب همچنین بواسطه حذف نیروهای گرانشی امکان
  طیف گسترده تری از وضعیت های قرار گیری بدن را فراهم می کند؛ بخصوص برای ورزش
  هایی که در آن ها  به بلند کردن پاها که در بیشتر افراد سنگین ترین
  اعضای بدن هستند نیاز است.

• ویسکوزیته/ گرانروی: آب
  به واسطه اصطکاک کمی که دارد مقاومت ایجاد می کند و به این ترتیب در حالی که
  خطر آسیب دیدگی بیشتر را بواسطه فقدان تعادل کاهش می دهد امکان تقویت و
  تاثیرگذاری بر آسیب دیدگی را فراهم می نماید.
• فشار هیدرواستاتیک: فشار
  هیدرواستاتیک اثرات نیرومندی تولید می کند که عملکرد قلب و ریه را بهبود داده
  باعث می شود ورزش های آبی شیوه بسیار سودمندی برای حفظ و تقویت عملکرد قلب و
  ریه باشند. این تاثیر ناشی از فشار همچنین به بهبود جریان خون عضلات کمک می
  کند

انواع آب درمانی

۱- آب درمانی عمومی: که تمام بدن بیمار
مبتلا به کمردرد در آب قرار می گیرد.

۲- آب درمانی موضعی: که تنها عضو آسیب
دیده و یا بخش از بدن در آب قرار می گیرد.

در آب درمانی عمومی برای درمان
کمردرد معمولا از استخر و یا وان های پروانه ای شکل (Hubbard Tank) استفاده می گردد، در حالی که در هیدروتراپی موضعی از وانهای کوچک
و یا وان گردابی (Whirl pool) استفاده می شود.

برخی از دستگاههای هیدروتراپی به
گونه ای طراحی شده اند که می توانند آب را با فشار زیاد به اندامها بپاشند و یا حالت
گردابی در آن ایجاد نمایند. در این حال علاوه بر استفاده از اثرات حرارتی آب، از
اثرات مکانیکی آن نیز می توان بهره برد. حالت گردابی آب همچون ماساژ عمل می کند و
از طریق تحریک اعصاب حسی، سبب تسکین کمردرد و بهبود گردش خون می شود. از آنجایی که
آب سبب تسهیل حرکات می گردد، می توان تمرینات ورزش کمردرد برای درمان درد کمر، از
حرکات ساده ی نرمشی گرفته تا ورزشهایی نظیر پیاده روی، دویدن، حرکات کششی و… را
در آب انجام داد بدون آنکه فشار زیادی بر مفاصل، رباطها، عضلات و مهره های آسیب دیده
کمر وارد شود. البته بیماران مبتلا به کمردرد باید قبل از انجام حرکات درمانی در
آب حتما با پزشک خود مشورت نمایند .

روی هم رفته، این خواص امکان گسترش یک
رژیم ورزشی را فراهم می کنند؛ رژیمی که مقدار وزنی که روی ستون فقرات قرار می گیرد
( بار محوری) و خطر آسیب دیدگی ناشی از حرکات ناخواسته در طول ورزش را به حداقل می
رساند. به عنوان مثال، افراد دچار آرتروز گردن و شانه می توانند برای بهبود قدرت و
دامنه حرکت خود تمرین چرخش دست یا شانه را در آب انجام دهند. از آنجایی که آب از
طریق خاصیت شناوری خود هم مقاوت خفیفی ایجاد می کند و هم وزن بدن را تحمل می کند
به احتمال زیاد فرد دردی که به هنگام پایین افتادن ناگهانی دست در پایان تمرینات ورزشی
که روی زمین انجام می شوند بوجود می آید را تجربه نمی کند. به علاوه، ممکن است در
نتیجه عوامل بسیار مرتبط با آب درمانی احساس درد کاهش یابد؛ عواملی مانند صدای
آرامش بخش و همینطور گرمی آب که باعث می شوند آب درمانی تجربه ای متفاوت و غالبا
بسیار خوشایند باشد. غالبا آغاز یک برنامه تمرینات ورزشی در درون آب آسان تر از
امتحان کردن آن بر روی زمین است. به عنوان مثال، امتحان کردن تمرینات کششی دامنه
حرکت برای فلکسورها و ابداکتورهای لگن در ابتدا در آب عموما بسیار آسان تر است زیرا
وقتی فرد نحوه قرارگیری صحیح را می آموزد از پای او تا حدی در آب محافظت می شود.
با استفاده از تکنیک شناور شدن در آب خاصیت شناوری آب می تواند در هنگام انجام تمرینات
آب درمانی افزایش یابد. همچنین روش آب درمان برای دیسک کمر و سیاتیک نیز مفید است.

محدودیت ها ی روش آب درمانی

در بسیاری از بیماران دچار کمر درد
ورزش در آب باید تنها با راهنمایی یک متخصص واجد شرایط انجام شود. در صورتی که بیمار
دچار هر یک از موارد ذیل باشد، معمولا باید از تمرینات آب درمانی خودداری کرد:

تب

نارسایی قلبی شدید

بی اختیاری ادرار

عفونت

ممکن است دمای آب گرم تر از آن باشد
که بتوان آن را با برخی بیماری ها تطبیق داد. آب درمانی در استخر ها یا حوض های
دارای آبی که دمای آن بین 90 تا 94 درجه (فارنهایت) یعنی تقریبا به گرمی آب حمام
است انجام می شود، بنابراین گردش خون افزایش می یابد. در نتیجه، بیماران دچار هر یک
از بیماری هایی که در بالا آمدند باید از تمرینات آب درمانی اجتناب کنند یا این
تمرینات را محدود کرده اطمینان حاصل کنند که دمای آب استخر یا حوضی که برای آب
درمانی مورد استفاده قرار می گیرد خنک تر است به طوری که بیماری آن ها تشدید نمی
شود. ممکن است افراد با قدرت تحمل یا دامنه حرکت به شدت محدود به راحتی قادر
نباشند که برای شرکت در یک برنامه تمرینات آب درمانی به حرکت کردن در کف کاشی کاری 
و لغزنده استخر بپردازند. برای کاهش این خطر غالبا از حصیرهای پلاستیکی استفاده می
شود تا کشش سطحی افزایش یابد. درک اشیاء (مانند مربی ایی که در حال نشان دادن تمرینات
ورزشی است) هم در آب تحت تاثیر شکست نور/ انکسار قرار می گیرد که این منجر به ایجاد
اشکال در یادگیری مهارت های حرکتی خاص برای افرادی می شود که دارای قدرت بینایی
محدود یا بواسطه سکته مغزی یا آسیب دیدگی های دیگر دچار ناتوانی در احساس محل
قرارگیری بدن یا  حفظ تعادل بدن هستند. در نهایت، برای بیماران دچار تراکم
استخوانی کم یا پوکی استخوان ممکن است خاصیت شناوری ایجاد شده بوسیله آب به اندازه
تمرینات تحمل وزنی که روی زمین انجام می شوند برای استخوان سازی سودمند نباشد. با
این وجود، ممکن است قدرت و تعادل مازادی که از طریق برنامه ورزش های آبی بدست می آید
بازگشت بی خطر به ورزش هایی که روی زمین انجام می شوند و برای مستحکم ساختن
استخوان مفید ترهستند را تسهیل نمایند.

فیزیوتراپیست غزل خراجی

اثرات آب درمانی بر بیماریها چیست؟