پاهای متورم میتوانند موجب رنج و ناراحتی بسیاری از افراد شوند اما قبل از اینکه بدترین شرایط را در نظر بگیرید به این نکته توجه کنید که اعمال به ظاهر ساده و بیخطری مانند ایستادن برای مدت طولانی نیز میتوانند موجب تورم در پاها شوند، ورم در پاها زمانی ایجاد می شود که مایعات اضافی بدن در قسمت پایینی پاها جمع می شود که این شرایط میتواند به دلایل مختلفی بروز کند در ادامه با برخی علل تورم پا بیشتر آشنا میشوید.
دلایل ورم پا، مچ پا و زانو و راه های جلوگیری از آن
ورم پا، مچ پا و زانو که به ادم محیطی نیز معروف است به تجمع مایعات در این قسمت های بدن اشاره دارد. تجمع مایعات به طور معمول دردناک نیست مگر اینکه به دلیل آسیب وارده باشد. به دلیل گرانش اغلب ورم در نواحی تحتانی بدن بیشتر مشاهده می شود.
ورم پا، مچ پا و زانو بیشتر در افراد مسن و سالخورده دیده می شود. ورم می تواند دو طرف بدن یا فقط یک طرف آن را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین یک یا چند ناحیه در قسمت تحتانی بدن ممکن است درگیر شوند.
در حالی که ورم در پا، زانو و مچ پا به طور معمول خطر قابل توجهی برای سلامتی ندارد، اما مهم است بدانید چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید. ورم برخی اوقات نشان دهنده وجود یک مشکل جدی پیرامون سلامتی است که باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد.
دلایل عمده ورم پا، زانو و مچ پا
دلایل زیادی برای ورم پا، زانو و مچ پا وجود دارد. در بیشتر موارد ورم در نتیجه برخی از عوامل زندگی رخ می دهد، مانند:
اضافه وزن و چاقی. توده بیش از حد بدن می تواند گردش خون را کاهش دهد و باعث تجمع مایعات در پا، زانو و مچ پا شود.
ایستادن یا نشستن به مدت طولانی. هنگامی که عضلات غیرفعال هستند نمی توانند مایعات بدن را به سمت قلب هدایت کنند، بنابراین احتباس آب و خون باعث تورم در پاها می شود.
ورم پا، زانو و مچ پا نیز می تواند هنگام مصرف داروهای خاص مانند موارد زیر بروز کند:
- استروئیدها
- استروژن یا تستوسترون
- مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی از جمله سه حلقه ها و بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOI)
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) از جمله ایبوپروفن و آسپرین
این نوع داروها می توانند منجر به احتباس آب و ورم در پاها شوند. اگر نسبت به اینکه داروی مصرفی باعث ورم در اندام تحتانی شده مشکوک هستید حتما با پزشک خود صحبت کنید. مصرف دارو را تا زمان صحبت با پزشک خود به طور سرخود قطع نکنید. سایر دلایل احتمالی ورم پا، زانو و مچ پا شامل برخی موارد خاص پزشکی یا تغییرات بدن مانند:
تغییرات طبیعی هورمونی: نوسان سطح استروژن و پروژسترون می تواند باعث کاهش گردش خون در پاها و در نتیجه ورم شود. این تغییرات در سطح هورمون ها ممکن است در دوران بارداری و چرخه قاعدگی زنان رخ دهد. لخته شدن خون در پا. لخته خون توده ای از خون در حالت جامد است. هنگام ایجاد لخته خون در ورید ساق می تواند جریان خون را مختل کرده و منجر به بروز ورم و ناراحتی شود.
آسیب یا عفونت: آسیب یا عفونت در نواحی پا، ساق یا مچ پا منجر به افزایش جریان خون در محل می شود که به صورت ورم خود را نشان می دهد.
نارسایی وریدی: این شرایط زمانی رخ می دهد که وریدها نتوانند خون را به اندازه کافی پمپ کنند و باعث جمع شدن خون در پاها شوند.
پریکاردیت: به عنوان یک التهاب طولانی مدت پریکارد، غشای کیسه مانند در اطراف قلب است. این بیماری باعث مشکلات تنفسی و ورم شدید و مزمن در پاها و مچ پا می شود.
ورم لنفاوی: به عنوان انسداد لنفاوی نیز شناخته می شود لنف ادم باعث انسداد در سیستم لنفاوی می شود. این سیستم از غدد لنفاوی و رگ های خونی تشکیل شده که به حمل مایعات در سراسر بدن کمک می کند. انسداد در سیستم لنفاوی باعث ورم بافت ها با مایع و در نتیجه ورم در بازوها و پاها می شود.
پره اکلامپسی: این وضعیت باعث فشار خون بالا در دوران بارداری می شود. افزایش فشار خون منجر به گردش خون ضعیف و ورم در صورت، دست ها و پاها می شود.
سیروز: به اسکار شدید کبد اشاره دارد که اغلب به دلیل سوءمصرف الکل یا عفونت (هپاتیت B یا C) ایجاد می شود. این وضعیت باعث فشار خون بالا و گردش خون ضعیف در پا، زانوها و مچ پا شود.
بیشتر بخوانید:دود قلیان خطرناک است؟
درمان ورم پا، زانو و مچ پا در خانه
اگر پاها، زانوها و مچ پا به طور مرتب متورم می شوند روش های درمانی مختلفی برای امتحان در خانه وجود دارد. این روش های درمانی می توانند هنگام بروز ورم کمک کنند:
هر زمان که دراز کشیده اید پاهای خود را بالا ببرید: پاها باید بلند شوند تا بالاتر از قلب قرار گیرند. می توان برای راحتی بیشتر یک بالش زیر پاهای خود قرار دهید.
فعال بمانید و روی کشش و حرکت پاها تمرکز کنید.
میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید زیرا این میزان مایعات ممکن است در پاها جمع شود.
از پوشیدن لباس های با پارچه های نامناسب و سایر انواع لباس های تنگ به ویژه در ناحیه ران خودداری کنید.
وزن سالم بدن را حفظ کنید.
جوراب های ساپورت یا جوراب های فشاری بپوشید.
بایستید یا حرکت کنید حداقل یکبار در هر ساعت به ویژه اگر مدت زمان طولانی نشسته یا ایستاده اید.
چه موقع در مورد ورم پا، زانو و مچ پا به پزشک مراجعه کنید؟
در حالی که ورم در اندام تحتانی به طور معمول نگران کننده نیست، اما برخی اوقات می تواند نشانه وجود یک مشکل جدی تر باشد. در اینجا برخی از دستورالعمل های کلی وجود دارد که می تواند در شناسایی زمان ورم برای مراجعه به پزشک یا اورژانس به شما کمک کند. در صورت وجود موارد زیر باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
البته در نظر داشته باشید مراجعه به متخصص مورد نظر به علت بروز ورم پا بستگی دارد، بنابراین نخست باید دلیل ورم توسط پزشک عمومی مشخص شود سپس برای شروع درمان مناسب به متخصص مراجعه کنید.
بیماری قلبی یا کلیوی دارید و ورم را تجربه می کنید
به بیماری کبد مبتلا هستید و پاهایتان ورم دارد
نواحی متورم قرمز بوده و در اثر لمس احساس گرما ایجاد می شود
دمای بدن بالاتر از حد نرمال است
باردار هستید و ورم ناگهانی یا شدیدی را تجربه می کنید
داروهای خانگی را امتحان کرده اید، اما موثر واقع نشده اند
ورم تشدید می شود
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر همراه با ورم پا، زانوها و مچ پا باید بلافاصله به بیمارستان بروید:
درد، فشار یا گرفتگی در ناحیه قفسه سینه
سرگیجه
گیجی
احساس سبکی سر یا ضعف
مشکل تنفس یا تنگی نفس
در جلسه مراجعه به مطب پزشک چه انتظاری دارید
حین ملاقات پزشک ضمن معاینه فیزیک از شما در مورد علائم سوال می کند، بنابراین آماده باشید تا درباره موارد زیر توضیح دهید:
جایی که ورم را مشاهده می کنید
زمان هایی از روز که ورم بدتر می شود
علائم دیگری که ممکن است تجربه کنید
هر عاملی که به نظر می رسد ورم را بهتر یا بدتر می کند
برای کمک به تشخیص علت ورم پزشک ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش های زیر را تجویز کند:
آزمایش خون از جمله شمارش خون، مطالعات عملکرد کلیه و کبد و الکترولیت ها برای ارزیابی اندام های مختلف
تصویربرداری اشعه ایکس برای مشاهده استخوان ها و سایر بافت ها
سونوگرافی برای بررسی اندام ها، رگ های خونی و بافت ها
الکتروکاردیوگرام برای ارزیابی عملکرد قلب
اگر ورم ناشی از یک عادت غلط در زندگی یا یک جراحت جزئی باشد پزشک به احتمال زیاد درمان های خانگی را توصیه می کند. اگر ورم در نتیجه بیماری زمینه ای باشد پزشک نخست باید شرایط ایجادکننده ورم را درمان کند.
ورم ممکن است با داروهای تجویز شده مانند ادرار آورها کاهش یابد. با این حال، این داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و به طور معمول فقط در صورت عدم استفاده از داروهای خانگی استفاده می شوند.
جلوگیری از بروز ورم پا، زانو و مچ پا
همیشه هم نمی توان از ورم پا، زانو و مچ پا جلوگیری کرد. با این وجود مراحلی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از بروز آن انجام دهید. برخی از استراتژی های خوب عبارتند از:
برای حفظ گردش خون منظم ورزش کنید. برای بزرگسالان 18 تا 64 سال سازمان بهداشت جهانی 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط یا 75 دقیقه ورزش با شدت بالا را در هفته توصیه می کند.
از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید. اگر به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده اید به طور متناوب از جای خود برخیزید یا حرکت کنید.
میزان نمک مصرفی خود را تنظیم کنید. راهنمای رژیم غذایی برای منابع آمریکایی توصیه می کند بزرگسالان بیش از 2 هزار و 300 میلی گرم نمک در روز مصرف نکنند.
بلایی که ایستادن های طولانی بر سر پایتان می آید
اگر ایستادنهای طولانیمدت بخشی از شغل شماست، احتمال بیشتری وجود دارد که گرفتار تورم در پاهای خود شوید. زمانی که پاها حرکت نمیکنند، گردش خون در پاها کند میشود و در نتیجه، مایع اضافی در پاها باقی میماند.
افرادی که ساعت های طولانی را در حالت نشسته سپری میکنند از این عارضه در امان نیستند. خمیده نگه داشتن پاها برای مدتی طولانی میتواند در گردش خون اختلال ایجاد کند، برای اجتناب از این نوع تورم باید پاها را پس از 20 یا 30 دقیقه بیتحرکی حرکت دهید، انداختن پاها روی یکدیگر نیز میتواند در بروز ورم در پاها نقش داشته باشد.
کفش تنگ بپوشید، پایتان ورم می کند
زمانی که از کفشهای تنگ استفاده میکنید، مواجهه با تاولها تنها نگرانی شما نخواهند بود. کفشهای تنگ موجب تورم در پاها نیز میشوند.کفشهای تنگ گردش خون را محدود میکنند، که به تجمع مایع منجر میشود. از پوشیدن کفشهای تنگ و نمونههایی که با شکل پای شما مطابقت ندارند، پرهیز کنید.
عفونت ها و تورم پا
تورم پاها میتواند بهواسطه عفونتهای قارچی و باکتریایی شکل گرفته باشد. تورم ناشی از عفونتها بهطور معمول با راشهای پوستی و قرمزی پوست همراهی میشود.
بیشتر بخوانید:موثرترین عامل در تعیین جنسیت جنین!
پای چاق ها ورم می کند
هنگامی که وزن شما افزایش مییابد، بدن باید برای پشتیبانی از وزن اضافه سختتر کار کند. این فشار اضافه روی پاها موجب تورم میشود. در حقیقت، بانوان باردار به همین دلیل است که تورم در پاهای خود را تجربه میکنند.در این مورد، کاهش وزن در بازگرداندن اندازه عادی به پاها کمک حال شما خواهد بود. عادات غذا خوردن خود را تغییر دهید و انجام ورزش را آغاز کنید.
ورم پا زنگ خطر یک بیماری قلبی
این شرایطی است که بر نیروی پمپاژ عضلات قلب تاثیرگذار است. تورم پاها یکی از نخستین نشانههای نارسایی احتقانی قلب است.در صورتی که تورم پاها با علائمی مانند خستگی، خسخس سینه، سرفه، افزایش وزن، و تکرر ادرار، به ویژه در شبها، همراهی میشود، مراجعه به پزشک اهمیت دارد.
آسیب دیدگی ها و تورم پا
یک شکستگی یا آسیبدیدگی مفصلی میتواند موجب تورم در پاها شود. هنگام آسیبدیدگی، بدن خون را به ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته پمپاژ میکند تا به روند بهبودی کمک کند و این شرایط میتواند موجب بزرگتر شدن پاها نسبت به حالت عادی شود.استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه آسیبدیده یکی از موثرترین روشها برای کاهش تورم و التهاب محسوب میشود.
نمک بخورید، پایتان ورم می کنید
همانگونه که ممکن است بدانید، مصرف زیاد سدیم احتباس آب در بدن را افزایش میدهد و این میتواند تورم در سراسر بدن و نه فقط پاها را موجب شود.بیش از 2,300 میلی گرم سدیم در روز مصرف نکنید. همچنین، برای کاهش مصرف سدیم باید مصرف غذاهای فرآوری شده را کاهش دهید، زیرا سرشار از این ماده معدنی هستند.
در این مورد فوری به پزشک مراجعه کنید
اگر درباره دلیل تورم پاهای خود و اینکه آیا یک عفونت زمینهساز این شرایط شده است یا خیر مشکوک هستید، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط بهترین گزینه است.
مترجم: الهه زارعی
سجادراعی
سلام مچ پا و زانو ودستم ورم به همراه درد شدید دارم نمی دانم به کدام دکتر مراجعه نمایم
هدی سیاهجلی
بعد از پریود طولانی و خونریزیه ۲۳ روزه دست راست و پای راستم ورم میکنه علتش رو بگید ممنون
جوادبابایی
سلام من روی پای راست جلوتر از قوزک مچ درد و ورم و قرمز شده نمیشه راه بری یهوویی هم اتفاق افتاده.لطفا راهنمایی کنید.کدوم پزشک برم.ممنون