«دیابت نوع دو» یا «دیابت غیر وابسته به انسولین» یک اختلال مزمن و شایع در جهان است که با افزایش قند خون، مقاومت به انسولین و اختلال عملکرد انسولین همراه است. عوامل ارثی و محیطی در این بیماری مؤثرند و با افزایش سن، چاقی، بیتحرکی و کاهش سوختوساز کل بدن شیوع بیشتری نیز پیدا میکند.
شواهد نشان داده است، استرس و به دنبال آن تولید «رادیکالهای آزاد» در شدت گرفتن وضعیت نامساعد بیماران دیابتی نقش دارد. از طرفی سیستمهای تدافعی آنزیمی و غیرآنزیمی زداینده رادیکالهای آزاد در سلولهای بیماران دیابتی، تضعیف شده و میزان «پراکسیداسیون لیپیدی» سلولها یا بهعبارتدیگر تبدیل چربی به رادیکال آزاد، افزایش مییابد.
یکی از مؤثرترین روشها برای کمک به بیماران دیابتی، تشویق آنها به انجام فعالیتهای بدنی، مخصوصا فعالیتهای هوازی است. همچنین امروزه کاهش عوارض دیابت با استفاده از برخی عصارههای طبیعی و گیاهی به دلیل دارا بودن ترکیبات مختلف آنتیاکسیدان، موردتوجه زیادی قرار گرفته است.
در همین رابطه، پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر به بررسی اثر تمرین هوازی با شدت متوسط در کنار مصرف عصاره میوه انار بر میزان تبدیل چربی به رادیکال آزاد و با ارزیابی شاخصی به نام «سطوح مالوندیآلدئید پلاسمایی» در زنان یائسه مبتلابه دیابت نوع دو پرداختهاند.
برای انجام این پژوهش که با مشارکت زنان دیابتی یائسهای از شهرستان بابل انجامشده، ابتدا این افراد که در دامنه سنی بین 45 تا 60 سال قرار داشتند، مورد مصاحبه قرار گرفته و پسازآن درنهایت 33 نفر در گروههای مختلف جای داده شدند.
این گروهها شامل موارد زیر بودند: “بدون هیچگونه درمان”، “تحت درمان با عصاره انار” و “تحت تمرین و تحت درمان با عصاره انار”. پس از 6 هفته تمرین هوازی، نمونهگیری خون از بازوی همه زنان تحت آزمایش انجام شد و سپس میزان آنزیم مالوندیآلدئید (MDA) خون آنها در کنار شاخصهای دیگر اندازهگیری شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که تمرین هوازی، تأثیر قابلتوجه و معنیداری بر کاهش آنزیم مالوندیآلدئید یا MDA که از شاخصهای مهم تحت تنش بودن بدن است، دارد.
یارمحمدی و همکارانش که اجرای این پژوهش را بر عهده داشتهاند، با توجه به نتایج حاصله اعتقاد دارند: «اجرای برنامه منظم تمرین هوازی به همراه مصرف عصاره انار با توجه به خاصیت آنتیاکسیدانیاش، بیش از هرکدام از این موارد بهتنهایی، منجر به کاهش میزان تبدیل چربی به رادیکالهای آزاد شده و تأثیر بیشتری بر کاهش سطح استرس در زنان بزرگسال دیابتی نوع دو دارد».
به گفته این محققان، احتمالا تقویت سیستم دفاع آنتیاکسیدانی بدن با توجه به ترکیبات مختلف آنتیاکسیدان موجود در عصاره انار توانسته رادیکالهای آزاد را کاهش داده و خنثی کند که این امر منجر به کاهش پراکسیداسیون چربیها و سطح MDA شده است.
شایان ذکر است نتایج این پژوهش در «مجله پزشکی ابنسینا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، چاپ شده است.