چرا من بعد از خوردن ناهار خواب آلود می شوم؟ نقش ریتم های شبانه روزی

فرقی نمی کند که شما از کلماتی مانند خواب آلودگی، سستی، خستگی یا فرسودگی برای توصیف این لالایی وسط روز استفاده کنید، چرا این اتفاق می افتد؟ خوب، در واقع ممکن است به یک شیب طبیعی در سیگنال هشدار از ریتم شبانه روزی مربوط باشد.

1- آیا خواب آلودگی به دلیل مصرف غذا در ظهر رخ می دهد؟

پس از نهار خوردن، طبیعی است که احساس خواب آلودگی کنید. بعضی افراد ممکن است به اشتباه فکر کنند که این امر مربوط به مصرف مواد غذایی است. به طور خاص، برخی از افراد معتقدند که یک تغییر جریان خون از مغز به معده یا دستگاه گوارش برای کمک به هضم غذا وجود دارد. اگر چه این فکر، به نظر قابل اعتماد و امکان پذیر است، اما این مسئله واقعا این قدر حساس نیست. اگر این مورد درست بود، چرا پس از خوردن یک صبحانه بزرگ یا بعد از شام، احساس خواب – آلودگی نمی کنیم؟ حقیقت این است که این خواب آلودگی مربوط به وعده های غذایی نیست و دلیل دیگری دارد.

2- آیا ملاتونین موجود در غذا می تواند باعث خواب آلودگی شود؟

دیگران می توانند ادعا کنند که عناصر غذایی در درون غذا وجود دارد که میتواند باعث احساس خواب آلودگی شود. به عنوان مثال، سطوح کوچکی از هورمونی به نام ملاتونین وجود دارد. اگر چه ملاتونین نقش مهمی در زمان خواب دارد، اما سطح پایین این هورمون در درون غذا بعید است که اثر مهمی داشته باشد. برخی از غذاهای دیگری وجود دارند که ممکن است موجب احساس خواب آلودگی شما شوند، بویژه بوقلمون و غذاهایی که حاوی تریپتوفان هستند. علاوه بر این، نوشیدن الکل ممکن است باعث خواب آلودگی شود. اگرچه در اغلب موارد، این نوشیدن بعد از ناهار، موجب احساس خواب آلودگی در فرد نمی شود.

3- نقش ریتم شبانه روزی در احساس

در حقیقت، ارتباط این احساس خواب آلودگی با غذا خوردن (یا خوردن غذا در همه موارد) کم است. در عوض، این احساس، بیشتر مربوط به زمانبندی طبیعی افزایش تمایل به خواب است.

دو پدیده وجود دارد که به این امر کمک می کند: تحریک خواب هومئوستاتیک و ریتم شبانه روزی. 

تحریک خواب هومئوستاتیک به علت ایجاد تدریجی یک ماده شیمیایی در مغز به نام آدنوزین است. هرچقدر که فردی بیشتر بیدار بماند، آدنوزین بیشتری تجمع پیدا میکند که منجر به افزایش میل به خواب می گردد. این درست قبل از خواب به اوج خود می رسد، اما دربعدازظهر نیز در مقایسه با صبح بیشتر است.

فرایند دوم که به طور غیرمستقیم به احساس خواب آلودگی کمک میکند، ریتم شبانه روزی است. ریتم شبانه روزی در واقع یک الگوی سیگنال هشدار است. این ریتم در طول روز افزایش می یابد تا ما را بیدار نگه دارد و سطوح بالاتری از آدنوزین را از بین ببرد. یک شانه یا شیب در این الگو یا ریتم شبانه روزی وجود دارد که در اوایل بعد از ظهر، معمولا 7 تا 9 ساعت پس از بیدار شدن رخ می دهد. هنگامی که سیگنال هشدار در این شیب زمانی کاهش می یابد، خواب آلودگی نشان داده می شود و ما احساس خواب آلودگی می کنیم.

اگر چه احساس خواب آلودگی بعد از نهار، می تواند توضیح داده شود، اما زمانهای زیادی ممکن است وجود داشته باشد که ما احساس خواب آلودگی بیش از حد داشته باشیم. اگر ما تجربه محرومیت از خواب را داشته باشیم، این احساس خواب آلودگی بعد از نهار می تواند بیشتر باشد. علاوه بر این، اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب ممکن است این احساس را بدتر کند. برای مقابله با خواب آلودگی که در اوایل بعد از ظهر اتفاق می افتد، می توانید از کافئین استفاده کرده و یا چنانچه موقعیت آن را داشتید، حتی یک چرت کوتاه 10 تا 20 دقیقه ای بعد از نهار بزنید. خوشبختانه، اگر شما از این مرحله سخت عبور کنید، این مرحله می گذرد و شما متوجه خواهید شد که در عرض چند ساعت، دوباره احساس آگاهی بیشتری دارید.

برگردان: سیما آزادفلاح

نکاتی برای عدم خواب آلودگی حین رانندگی

هرگونه کپی برداری و استفاده از این مطلب با ذکر نام و منبع الو دکتر مجاز می باشد