گروه خونی چیست؟
گروه خونی (Blood Type) طبقهبندی خون بر اساس حضور یا عدم حضور آنتیبادیها و همچنین بر مبنای حضور یا عدم حضور آنتیژنهای موروثی بر روی سطح گلبولهای قرمز خون است. آنتیبادی نوعی پروتئین دستگاه ایمنی بدن است که در پاسخ به حضور آنتیژن خاصی تولید و در خون به گردش درمیآید یا در محل تولید شده باقی میماند تا در برابر آن آنتیژن یا پادتن خاص که معمولاً اجسام بیگانه مثل باکتری یا ویروس یا حتی بافت طبیعی بدن یا یک ماده غذایی هستند، واکنش نشان بدهد و بدانها حمله کند و آنها را بیاثر سازد. گلبولهای قرمز هم شایعترین نوع سلولهای خونی هستند که در بدن مهرهدارانی مانند انسانها وجود دارند و مهمترین وظیفهشان انتقال اکسیژن به اندامهای بدن از طریق رگهای خونی است. انسانهای اولیه، دارای گروه خونی ”O“ بودهاند که به تدریج با تغییر وضع غذای انسان از گوشتخواری به گیاهخواری، گروه خونی ”A“ بهوجود آمد و در نتیجهٔ مهاجرت انسانها از قارهٔ آفریقا به اروپا و آمریکا، گروه خونی ”B“ بهوجود امد و سرانجام گروه خونی ”AB“ به عرصهٔ وجود گذاشت که جوانترین و تازهترین گروه خونی است و فقط ۵درصد از مردم جهان، دارای این گروه خونی هستند. خون را براساس عامل دیگری به نام ”Rh“ نیز طبقهبندی میکنند که در برخی افراد، مثبت و در برخی دیگر، منفی است و هر گروه خونی، حامل پیام ژنتیکی و یا امتیاز ارثی است.حال اجازه دهید که به سوژه اصلی بازگردیم: جزئیات رژیم غذایی بر مبنای گروهی خونی چیست و آیا واقعیت ملموسی برای اثبات آن وجود دارد؟
گروه خونی با تغذیه رابطه دارد؟
این فرضیه که رابطهای میان گروه خونی و رژیم غذایی وجود دارد را نخستین بار یک پزشک به نام دکتر پیتر دادامو (Peter D’Adamo) در سال ۱۹۹۶ میلادی مطرح کرد. کتاب وی با عنوان «درست بر مبنای گروهخونیتان غذا بخورید» به شکل خارقالعادهای موفقیتآمیز بود. نهتنها تاکنون میلیونها نسخه از آن به فروش رفته بلکه حتی هنوز بعنوان یکی از پرفروشترین کتابها در نیویورکتایمز شناخته میشود. در این کتاب دادامو ادعا کرده است که رژیم غذایی هر فرد میبایست درست برمبنای گروه خونیاش باشد. اساس نظریه وی این است که هر نوع گروه خونی معرف خصلتهای ژنتیکی اجداد و پیشینیان ما میباشد یعنی در حقیقت ما باید بر همان مبنا غذا بخوریم که اجدادمان پیشتر از آن رژیم تبعیت میکردهاند. تحقیق درباره این نوع رژیم غذایی تازه چند سالی است که بصورت جسته و گریخته انجام شده اما هنوز نتیجه قطعی از آن بدست نیامده است. برخی از دانشمندان با تحقیق بر روی ژنومها (محتوای ژنتیکی سلولهای هر فرد) به این جمعبندی قطعی رسیدهاند که گروههای خونی میتوانند با ریسک کمتر و یا حتی بیشتر برخی از بیماریها در ارتباط باشند. به خاطر داشته باشید که در اینجا تنها از رابطه گروه خونی و بیماری صحبت میکنیم نه از رابطه رژیم غذایی مرتبط با گروه خونی و بیماری. بعنوان مثال تحقیقات نشان میدهد که احتمال خطر بیماریهای قلبی برای افرادی که گروه خونی O دارند، کمتر است در حالی که در مقابل احتمال ابتلای آنها به زخم معده بیشتر است. البته این نکته مهم را هم به یاد داشته باشید که هنوز هیچ تحقیق علمی انجام نشده که بتواند با قطعیت ثابت کند ارتباطی میان رژیم غذایی و این مساله وجود دارد. البته این به معنای آن نیست که کارهای مطالعاتی انجام نشده، موارد مطالعاتی بوده اما قطعیت و قابلیت تعمیم آنها هنوز وجود ندارد. بعنوان مثال یک مطالعه نظری کلان بر روی ۱.۴۵۵ فرد انجام شد که بر اساس آن به این جمعبندی رسیدند که افرادی که بیشتر از میوه و سبزیجات تغذیه میکنند، علائم و نشانههای سلامتی بیشتری از خود نشان میدهند. باز هم به خاطر داشته باشید که این تحقیق به طور مشخص بر روی افرادی که گروه خونی A دارند، انجام نشده بلکه صرفاً بر روی افرادی انجام شده که از رژیم غذایی این گروه تبعیت کردهاند. در سال ۲۰۱۳ نتیجه بیش از هزار تحقیق مرتبط با این مساله را بازنگری و بررسی کردند اما جالب اینجا بود که نتوانستند حتی یک تحقیق معتبر علمی هم پیدا کنند که بتوان بر مبنای آن فرضیه رژیم غذایی مبتنی بر گروه خونی را تایید کرد. در حال حاضر عده زیادی از پزشکان هم معتقدند که هنوز هیچ مدرک مشخصی پیدا نشده که بتوان بر اساس آن فواید این رژیم غذایی را تایید یا حتی تکذیب کرد با این وجود طرفداران این نوع رژیم غذایی ظاهراً روز به روز بیشتر میشوند. برخی دیگر از دانشمندان هم البته سر ناسازگاری با این نظریه را دارند و معتقدند که اتفاقاً بین این رژیم غذایی و آلرژیهای غذایی میتواند ارتباط وجود داشته باشد. در هر صورت این نظریهای است که مخالفان بسیاری تبعیت از آن را خطرناک و موافقان بسیاری آن را مفید برای سلامت تلقی میکنند. این نظریه هنوز با تایید ۱۰۰ درصد علمی فاصله زیادی دارد بنابراین اگر شما هم از طرفداران آن هستید، شاید بهتر است که کمی محتاطتر باشید.
گروه های خونی چه تغذیه ای داشته باشند؟
گروهخونیA
افراد با گروهخونی A باید رژیمغذایی گیاهخواری را پیش بگیرند اما آنها هم باید از مصرف لبنیات دوری کنند. این یعنی موادغذایی مثل آجیل، دانهها، حبوبات، سیریالها، پاستا، برنج، میوهها و سبزیجات همه باید جزء غذاهای مصرفی آنها باشد. ورزشهای آرامشبخشی مثل یوگا و گلف هم برای آنها مناسب است.
گروهخونیB
فقط یک نفر از هر ۱۰ نفر گروهخونی B دارد و وقتی در نظر بگیریم که افراد با این گروهخونی کمترین محدودیت غذایی را دارند واقعاً تاسفبرانگیز است. درست مثل پیشینیان ما با گروهخونی B که به خاطر سفرهای زیاد میتوانستند با هر نوع مادهغذایی زنده بمانند، موادغذایی بسیار کمی هست که افراد با این گروهخونی باید از آنها پرهیز کنند مثل غذاهای فراوریشده و آجیل و دانهها توصیه نمیشود و مقدار کمی غذاهای پرکربوهیدرات هم برای آنها مناسب است.
گروهخونیAB
افراد با این گروهخونی نادر باید از ترکیبی از موادغذایی که برای گروههای خونی A و B توصیه میشود، استفاده کنند. گروهخونی AB باید در اکثر اوقات یک رژیمغذایی گیاهخواری را دنبال کند و هرازگاهی کمی گوشت، ماهی و لبنیات مصرف کند، مشکل را حل میکند. درمورد ورزش هم همینطور است–افراد با گروهخونی AB باید تمرینات آرامشبخش را با فعالیتهای نسبتاً شدید ترکیب کنند.
گروهخونیO
افراد با گروهخونی O باید یک رژیمغذایی پر پروتئین، کمکربوهیدرات با مقدار زیادی گوشت و ماهی اما بدون لبنیات، دانهها و گندم، دنبال کنند.