هر آنچه باید در مورد شب ادراری کودکان بدانید
شب ادراری یکی از عارضه های شایع در کودکان محسوب می شود، عارضه ای که در بسیاری از موارد موجب آزار والدین و کودک می‌شود، پدر و مادرهای زیادی از خیس شدن‌های مداوم جای خواب کودک و دردسرهای شست و شو لباس ها و ملافه ها شکایت می‌کنند، افزون بر این‌ها شب ادراری موجب خجالت کودکان و حتی آسیب روحی نیز می‌شود اما خوشبختانه بر اساس گفته متخصصان اورولوژیUrology ، نود درصد شب ادراری‌ها خوش خیم بوده و نگران کننده نیست.
در ادامه با غلامحسین رضایی‌طلب، عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد و متخصص اورولوژی، درباره شب ادراری در کودکان ، علل و روش های درمانی را بخوانید.
شب ادراری در پسران بیش از دختران
این بیماری در کودکان بسیار شایع است و در پسران بیش از دختران دیده می‌شود. شب ادراری در سنین قبل از مدرسه بیماری محسوب نمی‌شود و به طور کلی 15 تا 20 درصد کودکان زیر سنین 7 سال مبتلا به شب ادراری هستند که به آن شب ادراری خوش خیم گفته می شود و این مشکل به مرور زمان خود به خود بهبود پیدا می‌کند.
شب ادراری کودکان 50 درصد ارثی است
40 تا 50 درصد شب ادراری در کودکان زمینه ارثی دارد، در صورتی که یکی از والدین در دوران کودکی خود به شب ادراری مبتلا بوده باشند، به احتمال 40 تا 50 درصد فرزندشان نیز دچار عارضه شب ادراری می‌شود. البته این گونه موارد نگران‌کننده نیست و شب ادراری خود به خود با افزایش سن در کودک بهبود پیدا می‌کند.
یکی از علل بروز شب ادراری در کودکان تأخیر در تکامل مثانه است؛ یعنی مثانه با توجه به سن به میزان کافی رشد نمی‌کند و حجم مثانه در کودکان مبتلا به این عارضه از میزان طبیعی کمتر است و با افزایش سن حجم مثانه به میزان طبیعی خود می رسد.
برای درمان شب ادراری کودکان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به والدین کودکانی که فرزندشان پس از 6 سالگی دچار عارضه شب ادراری باشند توصیه می‌کنیم که فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینات بالینی سلامت کلیه، مثانه و مجاری ادراری کودک بررسی شود.
در مواردی شب ادراری ممکن است علامت یک بیماری باشد،مشکلات ساختمانی مثانه، سنگ مثانه، شب ادراری که همراه با بی اختیاری ادرار در طول روز یا همراه با سوزش باشد نیاز به بررسی های تخصصی دارد، به همین دلیل توصیه می‌کنیم که پس از 6 سالگی والدین فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینه و بررسی‌هایی چون آزمایش و سونوگرافی از سلامت کودک اطمینان حاصل کنند.
درمان شب ادراری کودکان
اگر کودکی پس از معاینات بالینی مشکلی نداشته باشد، درمان شب ادراری، اطمینان بخشی به والدین و کودک برای کاهش عوارض است، همچنین درمان‌های رفتاری را توصیه می‌کنیم.
کودکان مبتلا به شب ادراری می توانند در طول روز به میزان مورد نیاز مایعات مصرف کنند اما کنترل میزان مصرف مایعات در بعد از ظهر و شب و پرهیز از مصرف مواد غذایی ادرار آور چون چای و هندوانه از مواردی است که به منظور کاهش عارضه شب ادراری به والدین کودکان توصیه می‌کنیم، باید توجه داشت که این قبیل توصیه‌ها به عنوان رفتار درمانی شب ادراری محسوب می‌شوند.
به منظور افزایش حجم مثانه توصیه می‌کنیم کودکان در طول روز ادرار خود را بیشتر نگه دارند تا ظرفیت مثانه آنها بیشتر شود، افزون بر این تخلیه ادرار قبل از خواب نیز یکی از دستورالعمل‌ها در کاهش شب ادراری محسوب می‌شود.
بیماری هایی که باعث شب ادراری کودکان می شوند
در مواردی که والدین فرزند خود را به دلیل شب ادراری نزد پزشک می‌برند متخصصان اورولوژی برگشت ادراری، عفونت ادرار، مشکلات عصبی مانند تشنج، بیش فعالی و یبوست را بررسی می کنند زیرا این عوامل موجب بروز شب ادراری می‌شوند در صورتی که این بیماری‌ها وجود نداشته باشند شب ادراری خوش خیم است و خود به خود درمان می‌شود.
یبوست موجب شب ادراری در کودکان می‌شود، در کودکانی که مبتلا به یبوست هستند به دلیل فشار روده به مثانه، کودک دچار شب ادراری می‌شود زیرا مثانه به دلیل فشار از طرف روده برای نگه‌داری ادرار ، ظرفیت کمتری خواهد داشت.
تشک‌هایی که شب ادراری کودکان را کم می‌کنند
امروزه تشک ها یا دستگاه‌هایی در بازار وجود دارند که با کمی خیس شدن با زنگ هشدار کودک را از خواب بیدار می کنند؛ در واقع مکانیزم تشک‌های دارای زنگ هشدار به این صورت است که کودک یاد می‌گیرد که اگر حجم مثانه به میزان خاصی رسید از خواب بیدار شود و با مراجعه به سرویس بهداشتی مثانه خود را تخلیه کند.
تنبیه شب ادراری ممنوع!
پزشکان با آزمایش ادرار و سونوگرافی علل خطرناک را بررسی می‌کنند و در صورت نبود این علل شب ادراری خوش خیم محسوب و تا سن بلوغ خود به خود درمان می‌شود اما در این موارد والدین باید صبر پیشه کرده و با کودکان رفتار خوبی داشته باشند.
به والدین توصیه می شود در صورتیکه کودکتان دچار شب ادراری است از تنبیه اجتناب کنید، زیرا تنبیه و فشار آوردن موجب تشدید شب ادراری می‌شود، هر چند که متاسفانه بسیاری از والدین کودک خود را در این موارد تنبیه می‌کنند. توصیه ما این است که در کودکان مبتلا به شب ادراری در صورتیکه کودک توانست یک شب ادرار خود را نگه دارد او را تشویق کنند، زیرا تشویق تاثیر مثبت در درمان شب ادراری دارد و در کاهش آن موثر است.
منبع: سیمرغ