برنامه غذایی برای بدنسازی

کربوهیدرات جزء اول برنامه

اکثر ورزشکاران می دانند کسانی که قصد کاهش وزن دارند باید مصرف کربوهیدرات را محدود کنند و بر عکس افرادی که قصد افزایش وزن دارند باید مصرف کربوهیدرات را افزایش دهند، اما این یک اصول اولیه و کلی است جزئیات فراوانی نیز باید در کنار آن رعایت شود.مثلا افرادی که قصد کاهش وزن دارند بهتر است کربوهیدرات ها را در وعده ای جدا از پروتئین ها مصرف کنند به عنوان مثال یک وعده غذای آن ها 150 گرم فیله مرغ همراه با سالاد و وعده ای دیگر فقط سیب زمینی و یا برنج باشد.اما کسانی که قصد افزایش وزن دارند بهتر است وعده های اصلی غذایی آن ها شامل هر سه نوع ماده غذایی(کربوهیدرات، پروتئین و چربی ها) بوده و نسبت کربوهیدرات نیز 2 برابر پروتئین باشد.

چه مکمل هایی لازم است؟

امروزه با توجه به کاهش کیفیت مواد غذایی، استفاده از مکمل های غذایی امری اجتناب ناپذیر است به ویژه برای ورزشکاران که فعالیت بدنی بیشتری انجام می دهند و نیاز به دریافت مقدار بیشتری مواد مغذی دارند. بدون مکمل های غذایی تنظیم متابولیزم و توازن مواد معدنی در اکثر افراد غیر ممکن است. بیشتر ورزشکاران تصور می کنند اگر یک مولتی ویتامین و مینرال مصرف کنند به بدن خود کمک فراوانی می نمایند، اما در علم تغذیه و طب ورزشی این یکی از بزرگترین اشتباهات است. مولتی ویتامین ها معمولا حاوی تمام عناصر معدنی می باشند از جمله مس(Copper) و آهن(Iron) و یکی از دلایل چاقی و افزایش چربی ها در بسیاری از افراد ازدیاد این دو ماده معدنی است و مصرف برخی از مولتی ویتامین ها برای این دسته از افراد خود باعث افزایش مشکلات متابولیکی می گردد.  یکی از مهمترین بخش های تغذیه بدنسازی مصرف نوع و دوز مناسب از ویتامین ها و مواد معدنی است که باید بر اساس نتیجه آزمایشات خون انتخاب شوند. مصرف بدون بررسی مولتی ویتامین ها می تواند نتیجه کاملا منفی به همراه داشته باشد.

از پروتئین غافل نشوید

با توجه به وزن بدن، شدت و دفعات تمرینات آقایان باید 1 الی 2 گرم و خانم ها 0.5 الی 1 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدنشان در روز مصرف کنند، حال بخشی از آن می تواند از مواد غذایی و بخشی از پودرهای پروتئین تامین گردد. کسانی که قصد افزایش حجم عضلات خود را دارند بهتر است هر وعده غذای آن ها حاوی 8 – 15 گرم پروتئین و 20 الی 30 گرم کربوهیدرات باشد، البته با توجه به وزن بدن این رقم می تواند تغییر کند، تعداد وعده های غذایی مناسب برای این افراد 4 الی 5 وعده در روز است. اما کسانی که قصد تفکیک عضلات را دارند بهتر است 2 وعده غذای آن ها حاوی کربوهیدرات و پروتئین بوده و 2 الی 3 وعده غذای آن ها صرفا حاوی پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 باشد. برای هر شخص میزان پروتئین، زمان مصرف آن و آنچه که باید همراه پروتئین ها مصرف کند با توجه به هدفی که در بدنسازی دنبال می کند می تواند متفاوت باشد.

نکته مهم: مصرف بیش از حد پروتئین هیچ تاثیر مثبتی در افزایش حجم عضلات نخواهد داشت و سبب دفع کلسیم از بدن می گردد که خود مشکلات جدی را به همراه خواهد داشت. با توجه به میزان پروتئین مصرفی باید دوز مناسب از عناصر روی، منیزیم و ویتامین B6 نیز مصرف شود، این مواد مغذی برای جذب و متابولیزم پروتئین ها ضروی می باشند. اسید فولیک نیز نقش بسیار مهمی در تبدیل اسیدهای آمینه به انواع پروتئین و برعکس تجزیه پروتئین ها و تبدیل آن به اسیدهای آمینه ایفا می کند.

اگر مبتدی هستید

از جمله مناسب ترین مواد غذایی برای صرف در وعده صبحانه تخم مرغ آب پز، نان تست جو حاوی غلات و دانه‌های سبوس دار و سبزیجات است. اگر زمان کافی برای آشپزی ندارید می‌توانید از ترکیب ماست پرچرب با پنیر یا مخلوط بادام زمینی یا کره آن بر روی نان یا اسموتی توت و موز یخ زده و مقدار کمی شکر استفاده کنید. یک نهار حاوی پروتئین شامل برنج قهوه ای، ماکارونی، قطعات ماهی سالمون، سبزیجات و روغن زیتون بهترین خوراک برای یک فرد بدنساز است. همچنین می‌توانید از ترکیب 2 الی سه عدد تخم مرغ کامل به همراه گوشت بوقلمون به عنوان میان وعده استفاده کنید. در کنار خوراک از مقدار زیادی سالاد به همراه پنیر رنده شده و قطعات آجیل هم می‌توانید استفاده کنید. برای شام غذا را سبک مصرف کنید، مقداری استیک، گوشت مرغ، بوقلمون یا ماهی به همراه پاستا و میوه هایی، چون سیب زمینی شیرین و نان گندم بهترین خوراک در این زمان از روز است. برای افزایش انرژی بدن در کنار مصرف وعده‌های اصلی غذایی مصرف اسموتی از انواع آبمیوه‌های طبیعی می‌تواند به تقویت قوای بدنی و نیز افزایش حجم ماهیچه‌ها کمک کند. از جمله بهترین خوراکی‌ها برای اضافه شدن به اسموتی می‌توان شیر، بادام، موز، آب پنیر، نارگیل، سبزیجات، دانه‌های آجیل، میوه خشک و روغن زیتون است.