برخی از خانم ها در دوران بارداری خود به استراحت مطلق می پردازند، به این صورت که فقط باید دراز بکشند یا فقط می توانند برای دوش گرفتن و صرف غذا از جای خود بلند شوند. در این مقاله تمام آنچه که باید در خصوص میزان استراحت زنان در بارداری بدانید را آماده کرده ایم. توصیه می کنیم که این مقاله را حتما مطالعه کنید و از دست ندهید. با ما همراه شوید.
بیشتر خانم‌های باردار می‌توانند در دوران بارداری فعالیت‌های روزانه‌شان را داشته باشند، اما بعضی هم مجبورند به دستور پزشک معالج‌شان مدتی از دوران بارداری و یا حتی تمام آن را استراحت کنند که می‌تواند از یک استراحت جزئی روزانه تا استراحت مطلق متفاوت باشد.
البته دلایل گوناگونی برای استراحت دوران حاملگی مطرح می‌شود که بارداری چند قلویی، خطر زایمان زودرس، ابتلا به بیماری‌های خاص، سابقه سقط جنین مکرر و … از جمله آنهاست. مثلا بیماری پره‌اکلامپسی یا همان افزایش فشار خون که معمولا در نیمه دوم بارداری بروز می‌کند، نیاز به استراحت در دوران بارداری دارد و میزان آن هم بسته به تشخیص متخصص زنان متفاوت است.
همچنین در مواردی که خونریزی واژینال در مادر باردار دیده می‌شود (می‌تواند ناشی از جفت سرراهی، پارگی بندناف، عفونت و… باشد) و زمانی که دهانه رحم پیش از رشد کافی جنین باز شود و خطر زایمان زودرس سلامت مادر و جنین را تهدید کند، پزشک دستور استراحت صادر می‌کند؛ زیرا فشار زیاد به دهانه رحم خطر سقط، پارگی کیسه آب جنین، خونریزی واژنی و آسیب‌های مادر را به همراه دارد، اما در مقابل استراحت در دوران بارداری جریان خون جفت را بهبود می‌دهد و باعث افزایش رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به جنین می‌شود.
استراحت مطلق در چه شرایطی؟
استراحت دوران بارداری انواع مختلفی دارد. گاهی باید مقدار تحرک روزانه‌تان را کم کنید و دور ورزش کردن را خط بکشید. در شرایط خاصی از بلند کردن اجسام سنگین منع می‌شوید، در بعضی مواقع باید بیشترین ساعات شبانه روز را روی مبل یا تخت استراحت کنید و در مواردی هم نباید در طول دوران بارداری روابط زناشویی داشته باشید. البته همه ماجرا به این نکات خلاصه نمی‌شود. برای پیشگیری از بروز یبوست در زمان استراحت مطلق باید مواد غذایی فیبردار مصرف شود.
تعدادی از خانم‌های باردار به اصطلاح استراحت مطلق می‌شوند، به این معنا که باید مدام دراز بکشند، حتما از دستشویی فرنگی استفاده کنند و فقط اجازه دارند برای صرف غذا یا دوش گرفتن سرپایی و کوتاه مدت از جایشان بلند شوند.
گاهی اوقات نیز خانم باردار باید دوران بارداری را در بیمارستان طی کند و تحت مراقبت‌های 24 ساعته قرار بگیرد. البته خانم‌ها نباید از این ماجرا بترسند؛ زیرا استراحت مطلق در شرایط خاصی نیاز می‌شود و در طول این مدت هم فرد باردار باید با خواندن کتاب‌هایی مثل تربیت کودک یا مراحل رشد جنین، تماشای فیلم، آموزش زبان‌های خارجی از طریق فیلم و کتاب و… خودش را سرگرم کند تا افسردگی به سراغش نیاید.
برای پیشگیری از بروز یبوست در زمان استراحت مطلق باید مواد غذایی فیبردار مصرف شود. حتی کم نیستند خانم‌هایی که فکر می‌کنند برای پیشگیری از گرفتگی بدن، لخته شدن عروق پا یا درد مفاصل می‌توانند نرمش‌های سبک انجام دهند و متاسفانه همین موضوع سلامت جنین و مادر را به خطر می‌اندازد. پس حتما در این موارد با پزشکتان مشورت کنید.
صحبت های یک دکتر در خصوص استراحت مطلق در بارداری
دکتر آزیتا صفارزاده در پاسخ به این سؤال که استراحت مطلق در بارداری در چه زمانی لازم است، گفت: «اگر خانم بارداری دچار خونریزی های شدید از واژن باشد، نیاز به استراحت مطلق دارد چرا که خونریزی شدید در 3 ماه اول بارداری می‌تواند خطر سقط جنین را به همراه داشته باشد و در 3 ماه دوم بارداری هم به دلیل احتمال جفت سر راهی باعث کنده شدن جفت شود. یعنی جفت در قسمت پائین رحم یا در دهانه رحم قرار گرفته بنابراین خانم باردار باید استراحت مطلق داشته باشد.»
وی در ادامه افزود: «همچنین اگر پزشک به عدم رشد صحیح جنین مشکوک باشد یا به عبارتی محدودیت رشد در داخل رحم وجود داشته باشد استراحت مطلق توصیه می‌شود. مثلاً در 3 ماهه دوم و سوم بارداری اگر کیسه آب سوراخ شود، در این شرایط تا زمانی که کودک متولد شود، آمپول‌هایی برای رشد کامل ریه به مادر تزریق می‌شود. تا زمانی که دارو اثر کند مادر باید دراز بکشد و حرکتی نداشته باشد تا مانع خارج شدن آب بیشتر از بدن و رشد کامل جنین شود.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین اظهار داشت: «گاهی در سونوگرافی دیده می‌شود که خانم به نارسایی دهانه رحم مبتلاست یا سابقه انقباضات زودرس دارد؛ یعنی وضعیتی که دهانه رحم ضعیف است (دهانه رحم باز یا کوتاه شده) و ممکن است قبل از موعد باز شود. معمولاً اگر دهانه رحم زیر 2 سانتی‌متر باشد و زمان طلایی برای ترمیم آن گذشته باشد چون احتمال زایمان زودرس وجود دارد، به مادر استراحت مطلق تجویز می‌شود.»
به گفته این متخصص زنان و زایمان گاهی هم ممکن است به دلیل کمردردهای شدیدی که خانم باردار دچار آن می‌شود، استراحت نسبی به او تجویز شود. به‌علاوه، اگر خانم بارداری در بارداری‌های قبلی دچار سقط مرده‌زایی یا زایمان پیش از موعد شده باشد نیز ممکن است در بارداری بعد به استراحت بیشتری نیاز داشته باشد.
صفارزاده در پایان با هشدار اینکه در دوران بارداری، احتمال ترومبوز و لخته شدن خون 8 برابر افراد عادی است، گفت: «درصورتی که خونریزی از واژن یا آبریزش محدود باشد، نیازی به استراحت مطلق نیست و فرد باید استراحت نسبی داشته باشد. در غیر این صورت عدم فعالیت و استراحت بی‌جا می‌تواند خطر آمبولی و سکته مغزی را افزایش دهد.»
خواب در دوران بارداری، چند ساعت کافی است؟
خواب کافی نه تنها برای مادران باردار بلکه برای هر کسی ضروری است و در صورت کم‌خوابی فعالیت سیستم بدن در طول روز به مخاطره می‌افتد.
در مادران باردار هم خواب کافی برای سلامت جنین و همینطور خود مادر ضروری است. پزشکان می‌گویند مادران باردار باید در طول شب حداقل 8 ساعت بخوابند.
البته یک خواب کوتاه میان روزی مثل خواب بعد از ناهار هم می‌تواند مفید باشد، ولی باید دقت کنید که اگر در طول روز می‌خوابید اجازه ندهید مدت خوابیدنتان طولانی شود و به چند ساعت برسد چرا که بهتر است بیشتر وقت خواب و استراحت‌تان را به شب اختصاص بدهید به این ترتیب در طول روز آرام و پرانرژی خواهید بود.
بسیاری از افسردگی‌ها و کسالت‌های دوران بارداری به دلیل اختلال در خواب است. بسیاری از زنان باردار از بی‌خوابی در طول شب یا به اصطلاح «اینسامنیا» رنج می‌برند و نمی‌توانند شب‌ها بخوابند و معمولا می‌گویند کلافه‌اند و خوابشان نمی‌برد.
بهتر است رختخوابتان را مناسب وضعیت جدیدتان تغییر دهید که در آن راحت‌تر باشید؛ مثلا از بالش‌های مخصوص دوران بارداری استفاده کنید که ممکن است به شما کمک کند. فراموش نکنید که ورزش کردن سبک هم در طول روز می‌تواند به خواب راحت‌تر در طول شب کمک کند.
هر گونه کپی برداری با ذکر نام و منبع الودکتر مجاز می باشد