نکات مهم برای بعد از زلزله
کلیدهای برق را نباید روشن کرد و اگر بوی گاز در فضا استنشاق شود نباید به هیچ عنوان از کبریت، فندک و دستگاه‌های با شعله باز استفاده شود. از تلفن مگر در موارد اضطراری نباید استفاده شود.
شهروندان نباید برای بازدید به بیرون بروند و اجازه دهند خیابان برای رفت و آمد وسایل نقلیه امدادی باز بماند.
کسانی که آسیب‌های جدی دیده‌اند را نباید حرکت داد، در مواردی که محل قرارگرفتن آنان ناامن یا دارای وضعیت خیلی خطرناک باشند، می‌توان آنان را با رعایت جوانب احتیاط اندکی جابجا کرد.
حادثه‌دیدگان و زخمی‌ها را برای دریافت کمک‌های اولیه چک کنید، با کنترل خطرات آتش‌سوزی در صورت استشمام بوی گاز شیر اصلی آن را ببندید.
وسایل الکتریکی و برق‌کشی ساختمان را باید مورد بازدید قرار داد و فیوزبرق را قطع کرد.
اگر لوله‌ها شکسته شده یا آب نشت کرده باشد، باید شیر اصلی آب را بست.
از آسانسور تا زمان اطمینان از سالم‌بودن آن نباید استفاده کرد، شهروندان باید کفش و لباس ایمنی بپوشند چرا که بعد از یک زلزله شدید ممکن است خرده شیشه‌های زیادی در اطراف پخش شده باشد.
برای کسب آخرین اطلاعات و دستورالعمل‌های ضروری باید از رادیو استفاده کرد.
تا لحظاتی پس از لرزه اصلی باید در جای امن باقی ماند و از محل خارج نشد.
شهروندان باید اگر از محل قرارگرفتن چاه ساختمانی اطلاع دارند در اطراف آن تردد نکنند و با گذاشتن علامتی دیگران را نیز آگاه کنند.
بعد از زلزله حواستان به اینها باشد
الف : ساختمان مسکونی شما در برابر زلزله مقاومت کرده است:
1- حتما بعد از زلزله خانه را ترک کنید و آنجا باقی نمانید بعضی مواقع دیده شده است که ابتدا یک زلزله کوچک مثلا ۵ ریشتری روی میدهد بعد از چند دقیقه زلزله بزرگتری اتفاق میافتد بنا بر این بعد از خاتمه اولین لرزش خانه را ترک کنید رادیو را برای شنیدن دستورات اضطراری روشن کنید و فکر تلفن را از سرتان بیرون کنیدبرای شروع به حرکت در منزل دقت کنید تا بعلت بریدگی پایتان صدمه نبینید ، میتوانید بکمک ملافه و یا تکه ای از لباس خود از یک کتاب نازک که بتوان به آن انحنا داد و یا یک مجله ، کفش بسازید .
2- دقت به بوی گاز داشته باشید احتمال آتش سوزی بالاست !پس آب و برق و گاز منزل را قطع کنید.پس از پایان یافتن زلزله در صورتی که آب قطع شده است از اب داخل منبع آبگرمکن هم میتوانید استفاده کنید.
3- در حرکت بسوی بیرون گروهی حرکت نکنید شما ابتدا جلو بروید و بقیه خانواده تک تک به دنبال شما حرکت کنند تا در صورت هرگونه احتمال ریزش همچون آسیب دیدگی دهانه چاهی که در مسیر خروج شما طوقه آن ریزش نموده ، احتمال تخریب دهانه بعلت سنگینی حرکت جمعی و سقوط در چاه برای خانواده کم گردد .
4- اول خانواده را در خیابان رو بروی منزلتان اسکان بدهید سپس برای جمع آوری لوازم مورد نیاز به داخل باز گردید چرا که ممکن است زلزله دیگری با شدت بیشتر در راه باشد !
5- با تشکیل هسته محلی در کوچه خود امکان تامین امنیت را برای خانواده خود بوجود بیاورید ( چند خانواده در کنار یکدیگر تشکیل هسته محلی را میدهند )
6- تا حد ممکن بر روی آوار حرکت نکنید چون امکان دارد افرادی زیر فضای خالی آوار وجود داشته باشند که حرکت شما باعث ریزش آوار بر روی آنها شود.
7- اگر مجروحی را در زیر آوار پیدا میکنید حتما در هنگام بیرون آوردن او دقت کنید تا بر اثر فشار به ستون فقرات او در هنگام بیرون کشیدن ، موجب شکستن مهره های کمر و فلج او بعلت قطع نخاع نگردید .
ب : ساختمان مسکونی شما در برابر زلزله مقاومت نکرده است و شما در زیر آوار گرفتار شده اید :
اولا بجای انکه از همان اول شروع به فریاد زدن بکنید ببینید در چه وضعیت هستید. ایا هوا برای تنفس شما به مقدار کافی وجود دارد. در تاریکی مطلق در زیر اوار از صدا زدن به آرامی و یا سوت زدن و توجه به انعکاس صدا حجم فضای پیرامونتان برای شما مشخص خواهد شد، اگر حجم هوای شما کم است، جدا از سرو صدای بی خود و ایجاد هیجان مضاعف خود داری کنید هیجان شدید ، حرکت سریع و فریاد زدن به سرعت اکسیژن شما را به پایان میبرد و بدنتان هم بعلت تعرق زیاد سریعا آب خود را از دست میدهد ، به دقت گوش بدهید تا صدا های پیرامون شما به شما اعلام کند که کسی در نزدیکی شما بروی آوار حرکت میکند ، اکنون اگر میتوانید فریاد بزنید اما توجه کنید فریاد پی در پی و باشدت بالا صدا و قدرت حنجره شمارا تحلیل میبرد پس با دقت عمل کنید . بقول راننده کامیونها ( تند نرو التماس نکن )
اگر امکان فریاد زدن بنا بر هر دلیلی نداری میتوانی با سوت زدن کمک بخواهی و اگر امکان انرا هم نداری از روش ضربه زدن استفاده کن دستان و پاها را در صورت امکان به اشیا کنارشان بشرط عدم ریزش بیشتر اوار بزن این صدا ها بشرط سکوت در بیرون قابل شنیدن هستند بس دقت کن صداهای ارام ترا در صورتی خواهند شنید که ترا توسط ابزار زنده یابی پیدا کرده باشن والا در شلوغی و ازدحام از صداهای ارام کاری بر نمی اید پس بهتر است در زمان سکوت در خارج از ضربه های ارام کمک بگیرد
البته زمان ارامش بیرون نشان دهنده رسیدن شب است و این زمانی است که گروه های زنده یاب در سکوت شب با روش اعلام حضور به مدت یک دقیقه و سکوت پس از ندا به مدت چهار دقیقه بدنبال علائمی همچون صداهای ضربه ای و ناله ها هستند( البته اگر دوره های زنده یابی جمعیت کاهش خطرات زلزله را دیده باشند ).