آمبولی آمنیوتیک، یک عارضه مهم دروان بارداری

آمبولی آمنیوتیک یعنی چه؟

زمانی که مایع آمنیوتیک و یا اجزای مربوط به جنین مانند موی جنین وارد جریان خون مادر شوند، آمبولی مایع آمنیوتیک رخ می دهد. آمبولی مایع آمنیوتیک بیشتر موقع زایمان و یا بلافاصله بعد از آن اتفاق می افتد.  آمبولی مایع آمنیوتیک زمانی رخ می دهد که مایع آمنیوتیک یا مایعی که جنین را احاطه کرده “سلولهای جنینی، موها یا چیزهای دیگر” وارد خون مادر شود. این شرایط به ندرت ایجاد می شود. اگرچه تخمین ها کم وزیاد دارند، طبق آمار حاصل ازموسسه AFE این عارضه از هر ۱۵۲۰۰ بارداری یک مورد را درگیر می کند، با این وجود دلیل اصلی مرگ در دوران بارداری یا مدت کوتاهی بعد از زایمان می باشد. پیشگیری از آمبولی مایع آمنیوتیک ممکن نیست و دلیل اصلی بروز آن تاکنون به اثبات نرسیده است. این آمبولی به طور ناگهانی و به سرعت بروز می کند.

علائم آمبولی آمنیوتیک چیست؟

علائم آمبولی مایع آمنیوتیک عبارتند از :

– تنگی نفس ناگهانی مادر– تجمع مایعات

در ریه ها (ادم ریوی)– افت ناگهانی فشار خون– نارسایی ناگهانی گردش خون (کلاپس قلبی عروقی)– تغییر وضعیت روحی مانند

اضطراب و نگرانی– تهوع و استفراغ– احساس سرما– افزایش ضربان قلب یا اختلال در ضربان قلب– ناراحتی جنین مانند کاهش

ضربان قلب– تشنج– کوما

اگر زن بارداری دچار پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد، احتمال ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک

در او افزایش می یابد.

چطور می توان آمبولی را درمان کرد؟

۱– درمان آمبولی مایع آمنیوتیک در مادر

درمان آمبولی مایع آمنیوتیک شامل کنترل علائم و جلوگیری از بروز کما و یا مرگ می باشد. اکسیژن درمانی یا دستگاه تهویه می تواند به بهبود شرایط تنفس فرد کمک کند. اطمینان از وجود اکسیژن کافی بویژه از نظر کافی بودن اکسیژن برای جنین مهم است. اگر کاتتر رگی در ریه های فرد باشد، پزشک وضعیت قلب را می تواند بررسی کند. دارو برای کنترل فشار خون نیز محتملا مصرف خواهد شد. انتقال پلاسما و پلاک های خونی برای دفعات متعدد برای جایگزینی خون از دست رفته در مرحله هموراژیک نیز لازم می باشد.

۲– درمان آمبولی مایع آمنیوتیک در نوزاد

پزشک کودک را نیز از نظر وجود ناهنجاری ها بررسی خواهد کرد. کودک ممکن است قبل از اینکه مادر به وضعیت متعادل برسد به دنیا بیاید که شانس زنده ماندنش را افزایش می بخشد. در برخی مواقع کودک در بخش مراقبت های ویژه نگهداری می شود تا از نزدیک تحت مراقبت باشد.

عوامل خطرساز برای آمبولی آمنیوتیک

به دلیل آنکه آمبولی مایع آمنیوتیک به ندرت رخ می دهد، شناسایی عوامل خطر آن سخت است.

این آمبولی بین ۱ تا ۱۲ مورد در هر صدهزار زایمان اتفاق می افتد.

تحقیقات نشان می دهد عوامل متعددی خطر ابتلا به این مشکل را افزایش می دهند.برخی از این عوامل خطر عبارتند از:

۱– سن بالای مادر : اگر سن مادر موقع زایمان ۳۵ سال و بالاتر باشد، خطر ابتلا به این

آمبولی بیشتر می شود.

۲– مشکلات مربوط به جفت: اگر جفت دارای مشکل و ناهنجاری باشد، خطر ابتلا به آمبولی مایع

آمنیوتیک افزایش می یابد.جفت ساختاری است که در طی بارداری در رحم مادر تشکیل می شود و جنین از طریق

بند ناف به جفت متصل شده و موادغذایی و اکسیژن را از بدن مادر می گیرد.

این مشکلات جفتی شامل جفت سر راهی یا پایین افتادن جفت (جفت به طور کامل و یا نسبی دهانه رحم

را می پوشاند) و یا جدا شدن زودرس جفت (جدا شدن جفت از دیواره داخلی رحم مادر قبل از زایمان)

است.

این مشکلات سدهای طبیعی بین مادر و جنین را به هم می ریزند.

۳– پره اکلامپسی : اگر زن بارداری دچار پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد، احتمال ابتلا به آمبولی

مایع آمنیوتیک در او افزایش می یابد.پره اکلامپسی عبارتست از فشار خون بالای مادر و وجود پروتئین اضافی در ادرار

او بعد از هفته بیستم بارداری.

۴– استفاده از روش های پزشکی برای ایجاد درد زایمان : بررسی های کمی نشان می دهند برخی روش های

القاکننده درد زایمان باعث افزایش خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک می شوند.البته تحقیقات در این زمینه ضد و نقیض

هستند.

۵– زایمان به روش سزارین : انجام عمل سزارین برای زایمان خطر ابتلا به این آمبولی را زیاد می کنند.عمل

سزارین موانع فیزیکی بین مادر و جنین را به هم می زند.

۶- ژنتیک: برخی محققان معتقدند ساختار ژنتیکی هر خانم بارداری در میزان ابتلای او به آمبولی مایع آمنیوتیک موثر است.