به زبان ساده باید گفت که کاروتنوئیدها رنگدانه هایی هستند که باعث ایجاد رنگ قرمز، نارنجی و زرد در گیاهان و میوه‌ها می‌شوند که در بدن انسان به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند. بیش از 600 نوع کاروتنوئید وجود دارد که برخی از آنها درون بدن می‌تواند به ویتامین A تبدیل شود. برخی از معروف‌ترین آنها:
- الفا کاروتن
- بتاکاروتن
- بتا cryptoxanthin
- لوتئین
- لیکوپن
- zeaxanthin
کاروتنوئیدهارا می‌توان از طریق خوردن برخی از مواد غذایی جذب بدن کرد:
- yams
- کلم بروکلی
- اسفناج
- هندوانه
- طالبی
- فلفل دلمه‌ای
- گوجه فرنگی
- هویج
- انبه
- پرتقال
کاروتنوئیدها چطور عمل می‌کنند؟
کاروتنوئیدها ترکیب محلول در چربی هستند. این بدین معناست که آنها بهترین جذب را با چربی دارند. برخلاف برخی از مواد پروتئینی و سبزیجات. پختن و خورد کردن غذاهای حاوی کاروتنوئید باعث افزایش قدرت آنها در ورود به جریان خون می‌شود.
کاروتنوئیدها به دو گروه اصلی به نام‌های: زانتوفیل ها و کاروتن ها تبدیل می‌شوند هردو نوع آنها دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند و علاوه بر آن برخی از این کاروتنوئیدها می‌توانند به ویتامین A تبدیل شوند که یکی از مهمترین ویتامین‌های مورد نیاز بدن است.
Xanthophylls
زانتوفیل ها حاوی اکسیژن هستند و که بیشتر رنگ زرد را در مواد غذایی به وجود می‌آورند. این ماده از ما در برابر خطرات نور خورشید محافظت می‌کند و همچنین برای سلامت چشم‌ها بسیار مفید هستند. لوتئین و زاکسنین جز زیر مجموعه زانتوفیلها هستند. غذاهای که در دسته زانتیفول ها قرار می‌گیرد عبارت است از
- کلم بروکلی
- اسفناج
- کدو حلوایی
- کدو حلوایی
- آووکادو
- میوه‌های زرد رنگ شده
- ذرت
- زرده تخم مرغ
کاروتن ها
کاروتن ها دارای اکسیژن نیستند و بیشتر حاوی رنگدانه نارنجی هستند که به رشد گیاه به شدت کمک می‌کنند. بتاکاروتن و لیکوپن جز کاروتن ها هستند که در مواد غذایی زیر وجود دارند:
- هویج
- طالبی
- سیب زمینی‌های شیرین
- پاپایا
- کدو حلوایی
- نارنگی‌ها
- گوجه فرنگیها
- اسکواش زمستانی
فواید سلامتی
کاروتوئیدها، آنتی اکسیدانهای مفیدی هستند که از بدن انسان در برابر بیماریهای مختلف محافظت می‌کنند و باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شوند.
سلامت چشم
خورد مواد غذایی حاوی کاروتوئیدها می‌تواند به سلامتی سلول‌های چشم کمک کند و از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند.
یکی از علل اصلی نابینایی ماکولا یا انحطاط شبکیه است که بیشتر به علت قرارگرفتن در معرض نور آبی مضر ایجاد می‌شود. با این حال کارتنوئیدهایی در شبکیه چشم یافت می‌شود که می‌تواند نور آبی را جذب کند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف روزانه 6 میلی‌گرم لوتئین می‌توان تا 43% خطر ابتلا به ماکولا را کاهش دهد. افزایش میزان زاکسنتین و لوتئین در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش آسیبهای چشم کمک کند.
سلامت قلبی عروقی
کاروتنوئیدها آنتی اکسیدان هایی هستند که به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند، کاهش التهاب باعث محافظت در برابر بیماریهای قلبی می‌شود و از مسدود شدن دیواره‌های شریانی جلوگیری می‌کند.
سرطان
آنتی اکسیدان ها از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد و موادی که باعث تخریب یا آسیب رساندن به غشای سلولی می‌شود محافظت می‌کنند. افزایش کاروتنوئیدها از طریق خوردن مواد غذایی حاوی آن می‌تواند میزان آنتی‌اکسیدان‌ها را افزایش دهد و از سلول‌های بدن شما محافظت می‌کند و ممکن است از رشد سلول سرطانی جلوگیری کند.
نتیجه
اضافه کردن مواد غذایی حاوی کاروتنوئیدها به رژیم غذایی باعث تقویت سلامتی و ایمنی کلی بدن می‌شود و اثر آنتی اکسیدان ها را در بدن بالا می‌برد.