هرنوع عاملی که باعث صدمه به نخاع شودمی تواند آسیب نخاعی رابه وجودآورد. تصادفات وسائط نقلیه ، سقوط ، آسیب های ورزشی ( به خصوص شیرجه درآب های کم عمق) ، حوادث صنعتی وحین کار، جراحات حاصل از شلیک گلوله، درگیری های بدنی وسایرعوامل می توانند ضایعات نخاعی را فراهم آورند.
آسیب های نخاعی ناحیه گردن (ونزدیک گردن)
وقتی که آسیب نخاعی در نزدیکی گردن رخ دهد، عوارض حاصل ازآن می تواند دردست ها وپاها تاثیر بگذارند. ازجمله مهمترین تاثیرات ضایعات گردنی عبارتند از:
– مشکلات تنفسی ( حاصل فلج شدن عضلات تنفسی)
– ازبین رفتن کنترل ادرار و دفع مدفوع ( که می تواند یبوست ، بی اختیاری و اسپاسم مثانه را به دنبال داشته باشد).
– بی حسی
– تغییرات حسی
– اسپاستیسیتی ( افزایش انقباضات وگرفتگی های عضلانی)
– درد
– ضعف و فلج
آسیب نخاعی کدام قسمت ها را از کار می اندازد؟
– آسیب نخاع از قسمت وسط پشت، معمولا پاها را فلج می کند.
– آسیب نخاع از ناحیه گردن، روی دست ها، قفسه سینه و پاها موثر است و آن ها را فلج می کند (فلج چهار دست و پا).
چه کمک های اولیه ای باید صورت گیرد؟
حفظ قدرت تنفسی بیمار
ثابت نگهداشتن گردن برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی‌های نخاعی
گزینه های درمانی محدود هستند، اما تکنولوژی های پروتز و داروهایی که ممکن است به رشد مجدد سلول های عصبی و یا بهبودی کارکرد عصبی باقیمانده کمک کنند، در حال ایجاد و تکمیل شدن می باشند.
امدادگران بلافاصله پس از حادثه برای حمل و نقل بیمار، ستون فقرات را با استفاده از یک بریس گردنی محکم و برانکار ثابت می کنند. درمان اورژانس شامل حفظ توانایی تنفسی بیمار، پیشگیری از شوک، حفظ بی حرکتی گردن و پیشگیری از عوارضی مانند لخته شدن خون است.
مهمترین علائم قطع نخاع گردنی چیست؟
مهمترین علائم قطع نخاع گردنی شامل اختلال تنفس، اختلال در کنترل ادرار و مدفوع،کاهش یا عدم حس لمس در پوست، کاهش قدرت یا فلج کامل عضلات اندام همراه با اسپاسم و سفتی عضلات، درد اندام و مشکلاتی در فشار خون، تعریق و کنترل درجه حرارت بدن میشود.
آسیب نخاع گردنی باعث مرگ می شود؟
صدمه و آسیب به مهره‌های گردنی یا شکستگی مهره‌های فوقانی ستون فقرات، مشکلات خاصی را در عمل تنفس به وجود آورده و باعث توقف کامل تنفس میشود. به علاوه بیماران دچار آسیب نخاع گردنی که به دلیل فلج دیافراگم، به دستگاه تنفس مصنوعی وابسته می‌شوند در معرض عوارض مهمی مانند عفونت‌های شدید تنفسی نیز قرار می‌گیرند که عارضه بسیار خطرناکی محسوب میشود.
چگونه تشخیص داده می شود؟
در بخش اورژانس، پزشک با بررسی‌های دقیق قادر به رد آسیب‌دیدگی نخاعی است، آزمایش‌هایی برای مشخص کردن وضعیت حسی و حرکتی و برخی از پرسش‌ها در مورد تصادف نیز توسط وی انجام میشود.
اما اگر فرد آسیب‌دیده از گردن درد شکایت داشته باشد، هوشیاری کامل نداشته باشند یا علائم واضحی مرتبط با ضایعات نخاعی داشته باشند باید آزمایش‌های فوری تشخیصی انجام شود.
این آزمایش‌ها عبارت‌اند از:
اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، عکس‌برداری به‌وسیله اشعه ایکس، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)
چند روز پس از آسیب‌دیدگی، زمانی که تورم‌ها از بین رفتند، پزشک معاینات نورولوژیکی را انجام میدهد تا سطح و میزان آسیب‌دیدگی را مشخص کند. این آزمایش‌ها شامل تست قدرت عضلات و توانایی‌های حسی با لمس آرام و سوزن میشود.
توان‌بخشی در آسیب های نخاعی
افراد مبتلابه ضایعات نخاعی از مزایای توان‌بخشی بهره‌مند می‌شوند که عبارت‌اند از:
فیزیوتراپی که به تقویت عضلات، هماهنگی و توانایی حرکتی عضلات کمک می‌کند
استفاده از ابزار کمکی مانند ویلچر، والکر و بر یس‌های پا
استفاده از ابزار کمکی و تطبیقی برای ایجاد ارتباط
کاردرمانی که بر توانایی‌های حرکتی کوچک تمرکز دارد
روش‌هایی برای نظافت و مدیریت مثانه و روده
روش‌های مقابله با اسپاسم و دردهای عضلانی
روش‌های بازسازی مانند ورزش و رژیم غذایی سالم
تحریک الکتریکی برای کمک به بازسازی عملکردهای عصبی عضلانی و عملکردهای حسی یا آناتومیک (مانند مثانه، روده یا عملکردهای تنفسی)