هیدروپس کیسه صفرا چیست؟
هیدروپس کیسه صفرا به معنی اتساع شدید کیسه صفرا ثانویه به انسداد خروجی آن به علت سنگ است که در اثر انسداد طولانی مدت مجرای سیستیک هیدروپس یا موکوسل کیسه صفرا بوجود می آید.
انواع بیماریهای کیسهی صفرا
اختلالات سیستم صفراوی هر ساله میلیونها نفر را مبتلا میکند. بیماریهای شایع مجاری صفراوی عبارتاند از:
– سنگ کیسهی صفرا،
– سنگ مجرای اصلی صفراوی،
– التهاب کیسهی صفرا و سایر بیماریها.
اصلی ترین دلایل سنگ کیسه ی صفرا کدامند؟
شایع ترین آنها گیر کردن سنگ در ناحیه گردن کیسه ی صفرا، تشکیل هیدروپس(بزرگ شدن وسیع کیسه ی صفرا) با احتمال عفونت کیسه ی صفرا و عوارض بعدی متعدد از جمله پاره شدن به داخل شکم است که عارضه ی خطرناکی است. عبور سنگ ریز از داخل کیسه ی صفرا به داخل مجرای رابط کبد به روده ی دوازده و ایجاد یرقان پیش رونده و عارضه های فراوان که بحث آنها به درازا می کشد هم از مهم ترین عوامل این عارضه هستند
اگر سنگ کیسه صفرا با جراحی خارج نشود امکان چه اتفاقاتی وجود دارد؟
درکل میزان شیوع سنگها نسبت به بیمارانی که تحت جراحی قرار میگیرند بسیار بیشتراست ؛ زیرا اکثر بیماران بی علامت باقی میمانند. اما وجود سنگ در کیسه صفرا گاهی منجر به عوارضی میشود که مستلزم انجام جراحی میباشند . چه بسا این جراحی ها اورژانس خواهد بود.
این عوارض عبارتند از
کوله سیستیت حاد (التهاب حاد کیسه صفرا )
پانکراتیت حاد ( التهاب حاد لوزالمعده یا پانکراس )
کلانژیت حاد ( التهاب و عفونت مجاری صفراوی داخل کبدی )
هیدروپس کیسه صفرا ( اتساع شدید کیسه صفرا ثانویه به انسداد خروجی آن به علت سنگ )
کوله سیستیت حاد (التهاب حاد کیسه صفرا )
کوله سیستیت حاد در 95درصد موارد ثانویه به سنگهای صفراوی است .انسداد مجرای صفراوی توسط سنگ اتفاق اولیه ای است که باعث اتساع کیسه صفرا ،التهاب و ادم دیواره کیسه صفرا میشود .در کوله سیستیت حاد دیواره کیسه صفرا به طور واضح ضخیم و مایل به قرمز میشود که همراه خونریزی داخل جداری است . در موارد شدید ،این روند پیشرفت کرده و باعث ایسکمی (قطع خونرسانی )و نکروز (سیاه شدن )دیواره کیسه صفرا میشود .چیزی که رایجتر است اینست که سنگ جابجا شده و التهاب رفع میشود .گاهی بدنبال انسداد عفونت روی آن سوار میشود و آبسه یا آمپیم کیسه صفرا ایجاد میشود .
اگر انسداد رفع نشود و اختلال خونرسانی نیز ایجاد نشود پروسه دیگری به نام هیدروپس کیسه صفرا ایجاد میشود . در این حالت کیسه صفرا در معاینه شکم زیر دنده ها لمس میشود که همراه با درد شدید است
سنگ کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می شود؟
بطور خلاصه شیوع سنگ صفراوی به سن، جنسیت، نژاد، چاقی، حاملگی و عوامل تغذیه یی و یک سری بیماری های زمینه یی دیگر بستگی دارد. امروزه پس از مراجعه به پزشک با روشی مانند سونگرافی سنگ کیسه ی صفرا تشخیص، داده می شود
پیشگیری از ایجاد سنگ کیسه صفرا چگونه است؟
می توان از ایجاد سنگ کیسه صفرا رعایت نکتههای زیر پیشگیری کرد:
حذف نکردن وعدههای غذایی:
سعی کنید برنامه غذایی معمول خود را رعایت کنید و وعدههای غذایی را هر روز در زمان مشخصی میل کنید. حذف وعدههای غذایی و روزه گرفتن خطر ایجاد سنگ صفرا را افزایش میدهد.
کاهش وزن تدریجی:
اگر لازم است تا وزن خود را کاهش دهید، آهسته پیش بروید. کاهش وزن سریع خطر ایجاد سنگ کیسه صفرا را افزایش میدهد. برنامهای را تنظیم کنید که بتوانید در هفته 1 تا 2 پوند (نیم تا یک کیلوگرم) وزن کم کنید.
حفظ وزن مناسب:
چاقی و داشتن اضافه وزن احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش میدهد. پیادهروی کنید تا با کاهش تعداد کالریهای مصرفی و افزایش فعالیت بدنی به وزن مناسب برسید. پس از رسیدن به وزن سالم نیز همچنان ورزش کنید و رژیم غذایی سالم داشته باشید تا وزن مناسب به دست آمده را حفظ کنید.
درمانسنگ کیسه صفرا
به طور معمول، کبد شما صفرا تولید می کند که توسط روده کوچک شما برای هضم غذاهای چرب و جذب ویتامین های مهم مورد استفاده قرار می گیرد. کیسه صفرا شما این صفرا را ذخیره می کند. با این حال، گاهی صفرا می تواند حاوی مقدار زیادی کلسترول باشد. هنگامی که این اتفاق می افتد، سنگ کلیه (cholelithiasis) تشکیل می شود. زنان بیشترسنگ صفرا نسبت به مردان تولید می کنند، زیرا استروژن باعث افزایش سطح کلسترول در صفرا می شود. چاقی یکی دیگر از عوامل خطرناک است. ۲۰ درصد از سنگ صفرا را “سنگ های رنگی” تشکیل می دهند که از نمک های کلسیم و بیلی روبین تولید که از تخریب گلبول های قرمز ساخته شده اند. این نوع سنگ صفرا معمولا توسط بیماری کبد، کم خونی یا عفونت مجاری صفراوی بوجود می آیند جراحی لاپاروسکوپی، کولسیستکتومی یا حذف کیسه صفرا، شایع ترین درمان برای سنگ های صفراوی است، اما برخی از گزینه های غیر جراحی نیز وجود دارد مانند:
۱- درمان سنگ شکنی از طریق دهان را در نظر بگیرید
۲- درمان موج شوک را دنبال کنید
۳- بدانید که سنگ صفرا اغلب پس از درمان های غیر جراحی تکرار می شوند
مراقبت های بعد از جراحی کیسه صفرا
یک هفته بعد از جراحی به پزشک خود مراجعه کنید.
چنانچه دچار تهوع و استفراغ و درد شکمی شدید و نفخ شکم شدید به پزشک خود مراجعه کنید.
حالت نیمه نشسته روی تخت یا صندلی و یا قدم زدن بعد از جراحی حهت کاهش درد و کنترل و رفع ناراحتی شما موثر است.
چنانچه دچار هرگونه علایم یا نشانه عفونت شامل قرمزی و حساسیت و گرما و ترشح در ناحیه برش جراحی یا اطراف آن شدید به پزشک خود مراجعه کنید.
چنانچخ دچار تب بالای 37/7 درجه بیش از دو روز متوالی شدید به پزشک خود مراجعه کنید
فعالیت سبک را بلافاصله شروع کنید.
بعد از جراحی از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
محل بخیه و جراحی را از نظر عفونت و ترشح بد بو و عفونی کنترل کنید.