لیزا کولاگروسی مادر دو فرزند و یک روزنامه نگار خبره در نیویورک سیتی، بدترین سر درد را در زندگی خود تجربه کرد. تِد کرافورد همسر وی خاطر نشان کرد” او می گفت احساس می کنم سرم منفجر می شود.” همراه با سردرد وحشتناک، گرفتگی گردن، احساس سوزش در صورت و حساسیت به نور نیز داشت. به گفته ی کرافورد : “سر درد وی چند ساعت طول می کشید و یکی دو روز فروکش می کرد. ما چندین بار با او درباره ی بررسی این مسئله صحبت کردیم اما او حوصله ی این کار را نداشت، بنابراین ما آن را رد کردیم.” آن سر دردها، به طور غم انگیزی، در ماه مارس 2015سه هفته پس از اینکه اولین سر دردهای وی شروع شوند، مرگبار اثبات شد، شریان های مغز او پاره شده بود و کولاگروسی از آن رنج می برد. به گفته ی کرافورد:”چیزی که بیشتر از همه مرا آزار می داد، این بود که چطور ما آن را نشناختیم؟ هر چه بیشتر به آنوریسم نگاه می کنم بیشتر به این پی می برم که هیچ کس راجع به آن صحبت نکرده است و آگاهی عمومی در خصوص علائم هشدار دهنده ی آن بسیار کم است.”

جهت کمک به پر کردن شکاف آگاهی عمومی، کرافورد موسسه خیریه ی لیزا کولاگروسی را راه اندازی کرد. ماه گذشته این انجمن یافته ای منتشر کرد که گزارش می کرد 90 درصد از مردم آمریکا اطمینانی از اینکه تصلب شراین مغز چیست ندارند. همچنین در این بررسی هیچ کس بدرستی علائم و نشانه های تصلب شراین را تشخیص نمی داد.

اصول اولیه ی تصلب شراین:

تصلب شراین چیست؟ به گفته ی دکتر هوارد رینا، جراح مرکز پزشکی لانگون در نیویورک سیتی، تصلب شراین ضعف در دیواره ی یکی از رگ های خونی مغز شما است. از آنجا که خون در مغز گردش می کند، این ضعف سبب به وجود آمدن تورم در رگ های مغز می شود. مانند یک بادکنک بیش از حد باد شده، رگ های باد کرده ممکن است پاره شده و منجر به نشت خون به بافت مغزشود. وی توضیح می دهد: تا زمانی که تصلب شراین یا همان نشت خون به داخل مغز رخ ندهد، بسیاری از افراد مبتلا به از آن آگاهی پیدا نمی کنند.”چه تعداد؟ براساس برخی داده های ارائه شده جمعیت این افراد از 6 به 9 درصد می باشد.

به گفته ی رینا: بسیاری از آنوریسم ها پاره نمی شوند و بسیاری از ما نمی فهمیم که دچار تصلب شراین شده ایم. حتی اگر ام آر آی یا دیگر تصویر برداری ها برای تصلب شراین انجام شوند درمان را پیشنهاد نمی کنیم، مگر اینکه بیشتر از یک اندازه ی خاص باشد یا سابقه ی تصلب شراین در خانواده وجود داشته باشد.

در هنگام پارگی شراین چه مسئله ای رخ می دهد:

به گفته ی رینا این پارگی مانند فواره زدن خون نیست، این مسئله ممکن است طی چند ثانیه رخ دهد، اما معمولا بلافاصله لخته ی خون تشکیل می شود. برخی بیماران مانند کولاگروسی ممکن است از خونریزی های کوچک که طی روزها و هفته ها سبب خونریزی بزرگتر می شود، رنج می برند. اما حتی میزان کم خونریزی نیز برای مغزآزار دهنده است. نشت خون، فشار درون جمجمه را افزایش می دهد. همچنین نشت یا پارگی رگ ها، خون را از مغز و بافت های آن که نیازمند عرضه ی دائم خون هستند منحرف می کند. فشار و کمبود خون کافی به وجود آمده به علت پارگی شراین هر دو می توانند منجر به بی هوشی و مرگ شوند. به گفته ی رینا 30 تا 50 درصد از مبتلایان به محض پارگی شراین فوت می کنند.

پیشگیری از تصلب شراین:

تصلب شراین بیماری پیش رونده ای است اما می توان از بروز آن پیش گیری کرد. بعنوان مثال، 9 عامل خطر زای زیر از علل اصلی 90 درصد حملات قلبی هستند:

1. مصرف دخانیات
2. کلسترول بالا
3. 3فشار خون بالا
4. دیابت
5. چاقی شکم
6. استرس
7. مصرف نکردن میوه و سبزیجات
8. مصرف نوشیدنی های الکلی
9. ورزش نکردن به صورت منظم.

احتمالا متوجه وجه اشتراک همه ی اینها شده اید. کارشناسان براین عقیده اند که با کاهش عوامل خطر زا می توانید احتمال بروز بیماری های قلبی و عروقی را کاهش دهید. مصرف روزانه ی یک عدد قرص آسپرین برای افرادی که به طور متوسط یا بسیار زیاد احتمال بروز ناراحتی قلبی را دارند، اهمیت بسیاری دارد. آسپرین از لخته شدن خون جلوگیری کرده اما جهت پیش گیری از بروز عوارض جانبی قبل از شروع مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.

درمان تصلب شراین:

زمانی که انسدادی ایجاد می شود، تغییر در آن ایجاد نشده و یکجا ثابت باقی می ماند. اما با مصرف دارو و ایجاد تغییر در شیوه ی زندگی؛ رشد این پلاک ها کند تر شده و یا متوقف می شود. درمان های قوی نیز حتی می توانند آنها را کوچکتر نمایند.

1. تغییر در شیوه ی زندگی: کاهش عوامل خطر زای مربوط به شیوه ی زندگی، یعنی عدم استعمال دخانیات، خوردن موادغذایی سالم و ورزش منظم، می توانند روند پیشروی تصلب شراین را کندتر نماید.

این تغییرات باعث رفع تصلب شراین نخواهند شد اما خطر بروز حملات قلبی و سکته را کاهش می دهند.

2. مصرف دارو: استفاده از دارو کلسترول و فشار خون بالا که سبب بروز تصلب شراین می شوند را از بین برده و خطر بروز حمله ی قلبی و سکته را نیز کاهش می دهد.

پزشکان می توانند با استفاده از روش های تهاجمی زیر انسداد را رفع کنند:

1. آنژیوگرافی: کاتترازیسیون قلبی- عروقی یا آنژیوگرافی رگ های کرونری یکی از متداولترین عمل های آنژیوگرافی است. در این عمل لوله ای باریک را از دست یا پا وارد رگ می کنند و پزشکان می توانند با استفاده از این روش به شریان آسیب دیده دسترسی داشته باشند. انسداد ها از طریق رادیولوژی قابل رویت هستند. آنژیوپلاستی نیز می تواند شریان بسته شده را باز کند.

2. عمل جراحی بایپّس: پزشکان رگ خونی سالمی را که از پا یا سینه گرفته شده برای عبور قسمت مسدود شده توسط تصلب شراین استفاده می کنند. این عمل با مشکلاتی همراه بوده و معمولا برای بیمارانی که علائم حاد داشته باشند و یا به دلیل تصلب شراین دچار محدودیت هایی شده باشند صورت می گیرد.

برگردان: عرب زاده

بیماری تصلب شراین یا سختی رگ‌ها چه علائمی دارد؟