دانشمندان فکر می کنند که می دانند چگونه الکل باعث آسیب به DNA شده و خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. محققان انگلستان مطالعاتی بر روی موش انجام داده اند، اما کارشناسان می گویند که مکانیسم های ارتباط الکل در مورد آسیب به DNA در موش و مردان یکسان است.
در واقع، مطالعات قبلی ارتباطات قوی بین مصرف الکل و بروز سرطان های خاصی را در انسان نشان داده اند؛ علاوه بر این، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، مصرف الکل را به عنوان گروه “سرطان زا برای انسان” طبقه بندی می کند. با این حال، آن چه که مشخص نبود، این بود که چطور الکل آسیب خود را وارد می کند.
این مطالعه که در 3 ژانویه در مجله Nature منتشر شد نگاهی دقیق به چگونگی قرار گرفتن بدن در معرض الکل، زمانی که بدن شروع به تجزیه الکل می کند، و چگونه الکل موجب آسیب رساندن به کروموزوم ها در سلول های بنیادی خون می شود، انداخته است.
سلول های بنیادی برای ذخیره کردن دوباره سلول هایی که در طول عمرما از بین رفته اند، بسیار مهم هستند، اما هنگامی که این سلولهای بنیادی آسیب ببیند، می توانند آسیب بیشتری را به بار آورند.
سلول های بنیادی می توانند برای مدت طولانی سلول ها را تقسیم و ذخیره کنند.) در این تحقیق، محققان به موشها دوزهایی از الکل دادند، که در یک دوره کوتاه مدت از زمان و برای یک بزرگسال بالغ، معادل یک بطری ویسکی به حساب می آید. برخی از موش ها برای حذف دو مکانیسم حیاتی که موشها را در برابر عوارض جانبی مضر متابولیسم الکل محافظت می کند، دستکاری ژنتیکی شده و باعث می شوند تا موش آسیب پذیر شود.
دکتر KJ پاتل، که پژوهشگر اصلی مطالعه MRC آزمایشگاه زیست شناسی مولکولی در کمبریج، انگلستان است می گوید: “هنگامی که بدن الکل را فرآوری می کند، آن را تبدیل به یک سم بسیار فعال و واکنش دهنده به نام استالدئید می کند که به DNA آسیب می زند. ”
کار قبلی پاتل نشان داده است که دو مکانیسم وجود دارد که سلول ها را دربرابر استالدئید محافظت می کند. پاتل افزود: “اولین مکانیسم، آنزیمی است که استالدئید را سم زدایی کرده و از بین می برد.
مکانیسم دوم پس از آسیب انجام می شود و شامل “سیستم های تعمیر DNA است که پس از آن که آسیب رخ داد، آن را تعمیر و بازسازی می کند.
1– آزمایش در حیوانات
محققان با سه گروه موش کار میکردند: موشهایی با هر دو مکانیسم حفاظت در محل؛ موش هایی که آنزیم حذف استالدئید، به نام آلدهید دهیدروژناز 2 را نداشتند، اما مکانیسم های تعمیر DNA را داشتند؛
و بالاخره موشهایی که هیچکدام را نداشتند، یعنی بدون آنزیم و بدون مکانیسم های تعمیر DNA بودند. پاتل عنوان کرد که اگر ما فقط اولین سطح حفاظتی ، یعنی آنزیمی که فقط سم زدایی می کند(استالدئید) را حذف کنیم ، دادن فقط یک دوز بزرگ الکل به موشها، برای ایجاد آسیبی به DNA آنها که چهار برابر بیشتر از موشهای نرمال است، کافی است. “این سطح از آسیب ها با گذراندن مدت زمان کوتاهی در برابر فاجعه فوکوشیما بی شباهت نیست.”
برطبق گفته پاتل، اگر چه این موش ها برای فقدان این نوع حفاظت در مقابل استالدئید دستکاری ژنتیکی نشده بودند، اما بسیاری از مردم یا این آنزیم محافظ را ندارند و یا دارای اختلال عملکردی در آن هستند. پاتل تخمین زده است که این وضعیت به ویژه در آسیا، که در حدود 5 میلیون نفر تحت تاثیر آن هستند، رایج است.
علاوه بر این، مشکلاتی با سطح دوم حفاظتی یا مکانیسم های تعمیر DNA نیز نسبتا شایع است.
پاتل افزود: کمبود این مکانیسم های تعمیر DNA در زنان مبتلا به جهش BRCA1 یا BRCA2 که آنها را به سرطان سینه مبتلا می کند، وجود دارد. او اضافه کرد که مشکلاتی با ترمیم DNA در کودکان مبتلا به کم خونی فانکنی نیز رخ می دهد.
2– آسیب سلول های بنیادی
در این پژوهش، دانشمندان بر آسیب DNA در سلول های بنیادی خون تمرکز کردند. پاتل گفت:
تحقیقات قبلی نشان داده است که الکل بر روی سلول های خونی تاثیر می گذارد، چرا که بسیاری از افراد معتاد به الکل، دچار آنمی می شوند، به این معنی که آنها دارای تعداد بسیار کمی از گلبول های قرمز هستند. بنا به دلایل زیر، این یافته مهم است:
مالکوم الیسون، استاد زیست شناسی سلول های بنیادی در دانشگاه Queen Mary در لندن، که در این تحقیق دخیل نبود، میگوید: اعتقاد بر این است که بیشتر سرطان ها از سلول های بنیادی ایجاد می شوند. آلیسون در بیانیه خود اظهار داشت: بسیاری از اندام ها و بافت های ما دارای سلول های بنیادی، یا سلول های جاویدان هستند که سلول هایی را ذخیره می کنند که در طول زندگی ما از بین می روند؛ سیستم خونساز نیز استثناء نیست. (سیستم خونساز، چگونگی تولید سلول های خونی در بدن است.) وی می افزاید: “این مطالعه جدید از کمبریج در حال حاضر درمی یابد که سلول های بنیادی خون موش، می تواند به وسیله متابولیت الکل، استالدئید، جهش یافته باشد.”
این اولین مطالعه ای نیست که الکل را به سرطان مرتبط کرده است. پاتل بیان کرد که الکل به عنوان یک عامل برای کمک به حداقل 7 نوع سرطان، از جمله سرطان خون، پستان، دهان و گردن و دستگاه گوارش شناخته شده است.
پاتل افزود که از ادعاهای مربوط به اثرات مثبت دوزهای کم الکل در سلامت انسان شکایت دارد. وی افزود: این ادعاها بر اساس مطالعات اپیدمیولوژیک بر روی گروه های جمعیتی هستند. در بسیاری از این مطالعات، متغیرهای نگران کننده دیگری نیز وجود دارد. با این حال، این پژوهش درحال حاضر، برروی این سوال تمرکز نکرده است.
برگردان: سیما آزاد فلاح