بافت شاخی کف پا، خارجی‌ترین لایه پوست است و قطر زیادی دارد و از سوی دیگر، حجم بالایی از وزن بدن روی آن قرار می‌گیرد بنابراین ممکن است ترک بخورد.
ترک کف پا در خانم‌ها نسبتا شایع‌تر است و دلایل متفاوتی دارد که از آن جمله می‌توان به پا برهنه بودن و زیاد راه رفتن روی فرش و موکت اشاره کرد.
در این مقاله به دلایل بروز ترک کف پا در فصل سرد سال و درمان‌هایی که معمولا توصیه می‌شود، می‌پردازیم و درباره ترکیبات موجود در کرم‌های کف پا و ویژگی‌های کرم مراقبت از پای ایده‌آل توضیح می‌دهیم.
قطر زیاد خارجی‌ترین لایه پوست در ناحیه کف پا آن را مستعد ترک خوردن می‌کند. از سوی دیگر، وزن بالا، زیاد راه‌رفتن روی فرش و موکت، پوشیدن کفش‌های تنگ و پاشنه دار که تنفس پا را دچار اختلال می‌کنند و شستشوی زیاد پا و حتی عوامل ارثی یا برخی بیماری‌ها در این میان دخیل هستند.
ترک‌های عمیق پا حاصل خشکی زیاد پوست است و گاهی اگزما می‌تواند در این مشکل دخیل باشد. معمولا در دوران یائسگی ترک کف پا به دلیل ضخیمتر شدن پوست و دلایل هورمونی تشدید می‌شود.
گاهی عفونت‌های باکتریایی و قارچی روی ترک پا سوار می‌شود که در بهبود دیرهنگام زخم نقش دارد.
اگر دلیل ترک پا، بیماریای مثل دیابت باشد، حتما باید نمونه بافتی و آزمایشی قارچی انجام و متخصص پوست آنها را بررسی کند.
چطور از بروز ترک کف پا پیشگیری کنیم؟
ساده‌ترین راه پیشگیری از ترک خوردن کف پا و لای انگشتان، چرب کردن روزانه پوست پا با وازلین و کرم اوسرین است.
افراد نباید از کفش‌های پاشنه بلند یا تنگ استفاده کنند. اگر فردی در طول روز زیاد روی فرش، موکت و… راه می‌رود، بهتر است در طول روز از جوراب یا پاپوش استفاده کند تا تماس کف پا با سطوح زبر کمتر شود.
هنگام خواب هم باید حتما کف پا را با کرم مناسب ماساژ داد. ترک کف پا معمولا در خانم‌های خانه دار شایع است.
به همین دلیل توصیه می‌شود خانم‌ها بعد از انجام هر کاری که باعث خیس شدن پاها می‌شود، پاها را با حوله نرمی خشک و از کرم کف پا استفاده کنند.
لای انگشتان را هم نباید از یاد ببرند. خشک و چرب کردن این ناحیه ضروری است.
برای درمان این ترک‌ها چه می‌توان کرد؟
متخصصان برای بهبود ترک لایه‌های شاخی پوست از ترکیبات کرایولیتیک استفاده می‌کنند که باعث بهبود پوست می‌شود.
این ترکیبات که در کرم‌های مراقبت از پوست پا موجود است، خواص التیام بخش و ضدالتهابی دارند و برخی حاوی ترکیبات گیاهانی مثل گل رز وحشی، آلاتوئین و رائی است که درد و سوزش را کم می‌کند.
ترکیبات لایه بردار هم در کرم‌های ترک پا موجود است که باعث برداشته شدن لایه‌های آسیب دیده پوست می‌شوند و پوست را نرم و لطیف می‌کنند.
یک کرم خوب برای ترک پا چه ویژگی‌هایی دارد؟
خاصیت پوشانندگی قوی: کرم پای خوب خاصیت پوشانندگی قوی دارد به طوری که کرم حتی با پوشیدن جوراب هم به راحتی از روی پوست پاک نمی‌شود و تا مدت‌ها روی پوست می‌مانند.
رطوبت رسانی بالا: ترکیبات مرطوب کننده قوی مثل AHA که در کرم‌ها موجود است، هم رطوبت کافی به لایه شاخی می‌رساند و هم به لایهبرداری کمک می‌کند.
جذب بالا: کرم کف پا باید به راحتی جذب پا شود و نیازی به ماساژ دادن زیاد نداشته باشد. احساس لیزی یا چسبندگی کف پا ایجاد نکند و مانع بروز مجدد ترک و خشکی کف پا شود.
حاوی ترکیبات آنتی باکتریال: برخی از انواع کرم‌های کف پا در نواحی‌ای که پوست به دلیل زخم یا سایش تیره شده به رفع تیرگی کمک می‌کنند.
برخی کرم‌ها هم حاوی ترکیبات آنتی‌باکتریال هستند و در رفع عوامل باکتریال که باعث بروز عفونت در ترک‌ها می‌شوند، نقش دارند.
کرم‌های کف پا حاوی چه ترکیباتی هستند؟
پایه بیشتر این کرم‌ها اولئوزین است که درواقع نوعی سیمان سلولی است. کنار چربی، ترکیبات رطوبت رسان هم در کرم‌های پا وجود دارد که این نقش را معمولا گلیسیرین در فرم گلیسرول یا ترکیبات اوره و پارافین برعهده دارد.
میزان حجم استفاده شده از این نوع ترکیبات در کرم پا حدود 30 درصد است و مانع از ضخیم شدن لایه شاخی می‌شوند و پوست را نرم و لطیف می‌کنند.
ترکیبات طبیعی مثل موم عسل هم در کرم‌های پا استفاده می‌شود که هم مرطوب کنندهای قوی است، هم از تجمع قارچ و آلودگی‌های احتمالی پیشگیری می‌کند و ضدالتهاب است.
البته با توجه به نوع برند ممکن است به جای عسل از عصاره بابونه، پامچال یا اکالیپتوس استفاده شود که خواص ضدالتهابی و آرامبخش دارند.
نگهدارنده ها از دیگر مواد و ترکیباتی است که در تمام ترکیبات آرایشی- بهداشتی استفاده می‌شود تا این ترکیب را که حاوی مقداری آب است، از آلودگی با باکتری‌ها دور نگه دارد.
رنگ و اسانس نیز برای ایجاد حس بهتر به کرم افزوده می‌شود.
هنگام خرید مراقب این ترکیبات باشید
وجود الکل در ترکیبات آرایشی از جمله کرم پا می‌تواند باعث خشکی کف پا شود.
به همین دلیل بهتر است هنگام خرید به ترکیبات درج شده روی بسته‌بندی دقت کنید. برخی از انواع نگهدارنده‌ها مثل فنوکسی اتانول یا پارابن نیز می‌تواند آلرژی‌زا باشد.
چطور از سنگ پا استفاده کنیم؟
بهترین وسیله برای از بین بردن پوست مرده کف پا سنگ پاست که از نوعی سنگ طبیعی تهیه شده و از قدیم برای این منظور و حتی از بین بردن موهای زائد کاربرد داشته است.
کنار این سنگ می‌توانید از وسایل جایگزین آن که ظاهری شبیه رنده دارند هم کمک بگیرید. برای استفاده از سنگ پا کافی است به مدت 10 دقیقه پاها را در آب ولرمی که کمی نمک به آن افزوده‌اید، قرار دهید و پس از گذشت این مدت با حرکات آرام و دورانی کف پا را با سنگ ماساژ دهید.
کمی فشار لازم است اما مراقب باشید فشار به حدی نباشد که سایش با سنگ پا به پوست سالم شما که زیر بافت مرده قرار دارد، آسیب بزند.
بعد از اینکه حس کردید پوست مرده جدا شده و سنگ پا پوست سالم شما را تحریک می‌کند، پاها را آب بکشید و کاملا خشک کنید.
سنگ پا را هم با برس تمیز کنید تا آثاری از سلول‌های مرده پوست در خلل و فرج سنگ باقی نماند و زمینه‌ساز آلودگی نباشد.
حتی در صورت لزوم می‌توانید سنگ را بجوشانید.
بعد از خشک شدن پوست می‌توانید از وسایل سایشی کف پا و برس استفاده کنید تا ذرات باقیمانده پوست مرده را هم جدا کنید اما مراقب باشید آسیبی به پوست سالم پا نزنید.
بعد از این کار، استفاده از کرم‌های نرم کننده ضروری است.
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده متخصص پوست و مو