یافته های نگران کننده تحقیقات
محققین می گویند تعداد زنان باردار دارای اضافه وزن در حال افزایش است و در بعضی از کشورها به حالت اپیدمی رسیده است. در نتیجه بهتر است زنانی که تصمیم به فرزنددار شدن دارند قبل از بارداری خود را به وزن سالم برسانند.همچنین زنان باردار باید از خوردن بیشتر غذا در دوران بارداری با این تصور که فرزند آنها نیز به اندازه یک انسان کامل نیاز به غذا دارد بپرهیزند.در واقع زنان باردار دارای اضافه وزن، نباید به جای دو نفر غذا بخورند این مطالعه جدید تاکید دارد زنان بارداری که اضافه وزن هم دارند نباید به جای دو نفر غذا بخورند بلکه باید روی یک رژیم غذایی سالم و ورزش متمرکز شوند.اخیرا نگرانی کارشناسان بهداشتی درباره افزایش تعداد زنان مبتلا به اضافه وزن و چاقی در آغاز بارداری تشدید شده است. این وضعیت می تواند مشکلات جدی هم برای مادر و هم برای نوزاد وی ایجاد کند و در عین حال فشار مضاعفی نیز به هزینه ها و خدمات بهداشتی برای مراقبت از مادر و فرزند وی وارد می کند. متخصصان کالج سلطنتی زنان و زایمان در انگلیس در همین رابطه راهنمای بهداشتی جدیدی را منتشر کرده اند که در آن آمده است: با توجه به اینکه اکثریت زنان با وجود داشتن اضافه وزن، باردار می شوند خطر مشکلات بارداری و زایمان در آنها با افزایش وزن تشدید می شود.زنانی که شاخص توده بدنی آنها از ۳۵ به بالاست حتما باید تحت مراقبت باشند و برای باردار شدن، مشاوره بگیرند. علاوه بر آن خطر دیابت بارداری در زنان مبتلا به اضافه وزن سه برابر بیشتر است. تمام این فاکتورها جان مادر و نوزاد را به طور جدی به خطر می اندازند. در حال حاضر تقریبا نیمی از زنان باردار دارای اضافه وزن هستند که این موضوع میتواند به جنین آنها آسیب وارد کند. همچنین احتمال این که این زن مجبور به سزارین شود نیز بالاست. زنانی که شاخص جرمی آنها بالاتر از ۳۰ است، باید قبل از باردار شدن برای کاهش وزن خود اقدام کنند. در طول دوران بارداری کاهش وزن شدید میتواند به جنین آسیب وارد کند و به همین دلیل زنان باید قبل از باردار شدن نسبت به رسیدن به وزن سالم تصمیم بگیرند. خوردن غذاهای سالم و ورزش کردن نیز میتواند به کاهش وزن در دوران بارداری کمک کند.
یافته های امیدوارکننده تحقیقات
بررسیهای جدید نشان میدهد زنان باردار مبتلا به اضافه وزن میتوانند در دوران بارداری با رعایت نکات ایمنی وزنشان را کاهش دهند. وزن متعادل مادر در دوران بارداری باعث حفظ سلامت مادر و جنین در طول بارداری و پس از آن میشود.دکتر رائول آرتال (Raul Artal) – استاد دانشگاه سنت لوئیس آمریکا و سرپرست گروه تحقیقاتی زنان باردار – میگوید: «در دهه90 میلادی ماماها به زنان باردار توصیه میکردند مانع از افزایش وزن خود شوند و در 3 ماه اول تنها مجاز به 89/5کیلوگرم افزایش وزن هستند. اما اکنون اغلب زنان باردار به اضافه وزن دچار هستند».بررسی گروهی از پژوهشگران دانشگاه آکسفورد نشان داد افزایش وزن مادر باردار با نسبت وزن به قد طبیعی، تا 71/7کیلوگرم در 3 ماهه اول، خطر تولد نوزاد مرده را تا 63درصد افزایش میدهد. این مقدار به طور معمول، باید حدود 6/1 کیلوگرم باشد. از طرفی اضافه وزن 99/2کیلوگرمی برای مادری با نمایه توده بدنی بالاتر از حد طبیعی، احتمال تولد نوزاد مرده را تا 30درصد افزایش میدهد که اگر این اضافهوزن به 44/5کیلوگرم برسد، این احتمال به 100درصد نزدیک میشود. پزشکان تاکید میکنند: «مادری که قبل از بارداری هم اضافه وزن داشته، یعنی نسبت وزن به مجذور قدش بیشتر از 20 بوده است، در 3 ماهه اول بیشتر از یک کیلوگرم اجازه وزنگیری ندارد».
با این روش ها لاغر شوید
با پزشک مشورت کنیم: قبل از هر اقدامی با پزشک مشورت کنیم. تایید پزشک برای این منظور ضروری است.
دریافت کالری اضافی را متوقف کنیم: هر زن باردار به چیزی حدود 300 تا 500کالری انرژی اضافی در روز نیاز دارد که افزون بر این میزان نهتنها تاثیری بر رشد جنین ندارد بلکه باعث آسیب به مادر و جنین میشود.
ورزشهای آرام را جایگزین ورزشهای سنگین کنیم: از بهترین ورزشها میتوان به پیادهروی، شنای ملایم و راه رفتن در آب ولرم، تریدمیل با دور آهسته و یوگا اشاره کرد.
قبل از شروع ورزش، با کمی نرمش، بدن را گرم کنیم: این کار باعث میشود ضربان قلب مادر به آهستگی افزایش یافته و اختلالی در اکسیژنرسانی به جنین ایجاد نشود.
آب بنوشیم: نوشیدن آب برای همه افراد پیش از ورزش توصیه میشود اما رعایت این نکته برای زنان باردار بسیار حائز اهمیت است. کمبود آب باعث افزایش دمای بدن شده و به جنین آسیب میرساند. مصرف یک لیوان آب پیش از شروع ورزش ضروری بوده و پس از آن نیز باید به ازای هر 20دقیقه ورزش، یک لیوان آب نوشید.
روی زمین دراز نکشیم: انجام ورزشهایی که نیاز به دراز کشیدن روی زمین دارد برای زنان باردار مناسب نیست چون با دراز کشیدن روی زمین، خونرسانی از طریق رگ خونرسان به مغز و اندامهای بالایی، موسوم به «بزرگ سیاهرگ زیرین» (Vena Cova Superior) مختل میشود.این اختلال باعث قطع موقتی تنفس شده و به این ترتیب با اختلال در خونرسانی، به جنین آسیب میرسد.
تحرک ملایم: اما تحرک به صورت آرام و ملایم را در تمام مدت بارداری هیچگاه فراموش نکنیم.
خودکشی نکنیم: اگرچه ورزش یکی از نکات مهم در دوران بارداری است اما رعایت اعتدال در آن نیز بسیار حائز اهمیت است.
مانع از افزایش دمای بدن شویم: گرمای بیش از حد بدن مادر به شدت روی جنین تاثیرگذار است چرا که باعث قطع تنفس جنین شده و رسیدن اکسیژن به جنین را مختل میکند. پس با نوشیدن آب کافی و ورزش آرام مانع از بروز این حالت شویم.
تعریق را کنترل کنیم: تعریق نشاندهنده افزایش دمای بدن و سرعت گرفتن دفع آب بدن است؛ که هر دو عامل از عوامل آسیبرسان به جنین محسوب میشوند. از این رو، به محض مشاهده این حالت، ورزش را به تدریج آرام کرده و سپس متوقف کنید.
به جلو خم نشویم: وضعیت خاص مادر مرکز ثقل یا نقطه تعادل او را تغییر میدهد. به همین دلیل باید ورزشهایی انتخاب شوند که باعث گرایش بیشتر مادر به سمت جلو نشده و به جنین آسیب وارد نشود.
خنک شویم: دمای بدن را به دقت کنترل کنیم و به محض مشاهده تغییر در دمای بدن آرامتر ورزش کرده و سریعا آب بنوشیم.
ورزشهای کششی و استقامتی بر ورزشهای پرتحرک ترجیح دارند.
در طی دوره بارداری از مصرف غذاهایی که به آنها شکر اضافه شده و دارای قند ساده هستند، مانند انواع شیرینی ها، کیک ها و بیسکوئیت ها به شدت محدود شود. همچنین پرهیز از غذاهایی که ارزش غذایی پائینی دارند مانند چیپس و پفک و پرهیز از غذاهای پرنمک مانند غذاهای کنسروی و فست فودها در طی دوره بارداری رعایت شود.