سرطان معده چیست؟
سرطان معده اغلب با مشکلات معمول و نسبتا بی خطر معده، مانند حالت تهوع عادی، اشتباه گرفته می شود، و این یکی از دلایل خطرناک بودن آن است. از آنجایی که ما اغلب ناراحتی معده را با غذاهای مصرفی خود مرتبط می دانیم، نادیده گرفتن سرطان معده در مراحل اولیه و حتی میانی بیماری آسان است.
سرطان معده که به سرطان شکمی هم معروف است، سرطانی است که در ناحیه معده و ناحیه بالایی شکم شما رخ می‌دهد. میزان شیوع سرطان معده در کشور آمریکا نسبتا کم است و این سرطان در کشورهایی از جمله چین و ژاپن شایع‌تر می‌باشد. سرطان معده به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و معمول‌ترین نوع آن(حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از کل انواع) سرطانی است که در ناحیه‌ی غددی معده رخ می‌دهد. سرطان معده در صورتیکه بموقع تشخیص داده شود، ممکن است درمان شود، اما متاسفانه در مراحل پیشرفته بیماری نتیجه خیلی رضایت بخش نیست.
علائم سرطان معده چیست؟
اولین علامت قابل توجه در سرطان معده، ناراحتی گوارشی مبهم یا درد خفیف شکم، تهوع مختصر ولی دائم یا سوزش سردل است که بعد از گذشت چند هفته بهبود نمی یابد .علائم دیگر مثل وجود خون در مدفوع، استفراغ، خستگی و ضعف شدید یا کاهش وزن شدید نیز باید توسط پزشک بررسی شود.
به طور کلی علائم اصلی سرطان معده را می تواند شامل:
احساس ناراحتی در ناحیه معده
احساس سیری یا نفخ پس از یک وعده غذایی کوچک
حالت تهوع و استفراغ
کاهش وزن دانست.
چه فاکتورهایی خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد:
جنسیت. مردان دوبرابر بیشتر از زنان در خطر ابتلا به این سرطان هستند.
نژاد. نژادهای آفریقایی-آمریکایی و آسیایی در خزر بیشتری هستند.
ژنتیک. مشکلات ژنتیکی و یا سندرم‌های ارثی سرطان خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
ناحیه‌ی جغرافیایی. سرطان معده در ژاپن، شوروی سابق و آمریکا و آفریقای مرکزی شایع‌تر است.
گروه خونی. افرادیکه گروه خونی آنها A مثبت است در خطر بیشتری هستند.
افزایش سن. سرطان معده در سنین ۷۰ تا ۷۴ شایع تر می‌باشد.
سابقه خانوادگی. درصورت ابتلای یکی از افراد درجه‌ی ۱ خانواده به سرطان معده خطر ابتلای دیگران هم دو یا سه برابر می‌شود.
سبک زندگی. سیگارکشیدن، مصرف الکل و رژیم غذایی کم میوه و سبزی و یا شور، دودی یا حاوی مواد نگهدارنده نیترات دار خطر ابتلای شما به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori). آلوده شدن به باکتری H. pylori که لایه‌پواننده معده را آلوده کرده و باعث التهاب و زخم معده مزمن می‌شود، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
بیماری‌های خاص از جمله ورم معده مزمن، پولیپ معده، متاپلازی روده ای و یا جراحی معده خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.
بعضی از مشاغل خاص از جمله کار درمعدن ذغال سنگ، پالایش نیکل و کارخانه‌های لاستیک و چوب سازی خطر ابتلا به این سرطان را کاهش می‌دهد.
درمان سرطان معده
از تشخیص تا درمان سرطان معده
بهترین روش تشخیص سرطان معده، آندوسکوپی است، اما عکسبرداری از معده به شیوه دبل کنتراست» نیز می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر سرطان معده به موقع تشخیص داده شود، درمان‌پذیر است، اما با پیشرفت بیماری احتمال بهبودی کاهش می‌یابد.
سرطان معده بوسیله یکی از راههای زیر و یا ترکیب آنها درمان می‌شود:
جراحی برداشتن معده (gastrectomy) که برای برداشتن کل معده و یا بخشی از معده و همچنین نواحی اطراف آن انجام می‌شود.
شیمی درمانی.
پرتو درمانی.
برداشتن بخشی از معده که دارای سلول‌های سرطانی است، مهم‌ترین روش درمانی به حساب می‌آید. علاوه بر این ممکن است از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی نیز استفاده شود. از طرفی گاهی فرد بیمار به یک یا چند روش درمانی نیاز پیدا می‌کند که درمان‌های انجام شده علاوه بر سلول‌های سرطانی بر بافت‌های سالم فرد نیز تاثیر می‌گذارند. بنابراین عوارض جانبی مهمی را ایجاد می‌کنند که مهم‌ترین آنها تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی و دردهای شکمی است.
البته تغذیه بیمار در حین درمان سرطان معده و پس از آن اهمیت ویژه‌ای دارد و بیمار باید حجم کافی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی دریافت کند. در عین حال به دنبال عمل جراحی سرطان معده که ممکن است به صورت برداشتن کامل معده یا حجم زیادی از آن باشد، کاهش وزن به طور شایع رخ می‌دهد و بیماران در پی مصرف غذا با حجم زیاد یا غذاهای شیرین، دچار کرامپ و دردهای شکمی، تهوع و نفخ و اسهال و سرگیجه می‌‌شوند، اما با محدود کردن مصرف مایعات و غذاهای شیرین و زیاد کردن دفعات مصرف مواد غذایی می‌توان این عوارض را تا حدی کنترل کرد
برای پیشگیری از سرطان معده و درمان آن چه کارهایی باید انجام دهیم؟
در درجه اول باید دارای یک رژیم غذایی مناسب باشیم. در یک رژیم غذایی مناسب باید به میزان کافی از پروتئین ها و ویتامین ها استفاده کنیم. به طور معمول، هر فرد به صورت روزانه باید بین تا 150 گرم پروتئین مصرف کند. مصرف ویتامین به خصوص ویتامین C و A نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
از سوی دیگر، مصرف میوه ها وانواع سبزی ها به دلیل اینکه دارای آنتی اکسیدان هستند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند. مصرف خیارشور و ماهی دودی و نمک نیز باید کاهش یابد. بیماری های معده نیز اگر درمان نشوند ممکن است سبب بروز سرطان معده شوند. بنابراین این بیماری ها حتما باید مورد درمان قرار گیرند. پرهیز از دخانیات و الکل نیز در مبتلانشدن به سرطان معده موثر است. برداشتن بخشی از معده که دارای سلول های سرطانی است نیز مهم ترین روش درمانی است. در کنار این روش ممکن است از شیمی درمانی و یا رادیوتراپی نیز استفاده شود.