علت بروز سرطان دهانه رحم چیست؟
یکی از بیماری‌هایی که در خانم‌ها شایع می‌باشد سرطان دهانه رحم است. سرطان دهانه رحم علت های متفاوتی دارد که با هم به بررسی آن می‌پردازیم. ویروس اچ پی وی عامل 99 درصد سرطان های دهانه رحم می‌باشد.
سرطان دهانه رحم تنها سرطانی است که ارتباط آن با ابتلا به این ویروس تا بیش از 99 درصد تایید شده و حتی در برخی منابع علمی این میزان تا 99،7 درصد اعلام شده است.
نقص ایمنی، مصرف سیگار و قلیان و ازدواج قبل از سن 16 سالگی را از عوامل ابتلا به این ویروس عنوان کرد و افزود: البته ابتلا به ویروس اچ پی وی نباید سبب نگرانی در بین زنان شود؛ چراکه منابع علمی تایید کرده اند که افرادی که سرطان دهانه رحم دارند حتما به این ویروس آلوده اند اما آلوده بودن به این ویروس الزاما به معنای ابتلای به سرطان نیست.
بیش از 100 نوع از ویروس اچ پی وی شناخته شده است که برخی ایجاد زگیل تناسلی و بیماری های دیگر می کنند و برخی نیز سبب بروز سرطان دهانه رحم می شوند و ابتلا به این ویروس نمی تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان باشد.
واکسن های متعددی برای هر یک از این انواع این ویروس تولید شده است: در برخی از کشورها واکسن ویروس اچ پی وی که منجر به سرطان دهانه رحم می شود اجباری است و مانند سایر واکسن ها که در دوران کودکی تزریق می شود، در سن 12 سالگی برای کودکان تجویز می شود؛ این واکسن در ایران نیز وجود دارد اما تزریق آن اجباری نیست.
در سال 1384 وزارت بهداشت کتابی را منتشر کرد که در آن سرطان تخمدان هشتمین سرطان در زنان، سرطان رحم یازدهمین سرطان و سرطان دهانه رحم سیزدهمین سرطان شایع در زنان معرفی شد؛ پس از آن اعلام شد از آنجایی که سرطان دهانه رحم شایع نیست، غربالگری تست پاپ اسمیر که برای تشخیص به موقع این سرطان در کشور انجام می شد، مقرون به صرفه نیست و قطع شد.
درحال حاضر سرطان دهانه رحم شیوع بسیار بالایی در کشور یافته و میزان ابتلا به آن در حال افزایش است به طوری که به چهارمین سرطان در بین زنان تبدیل شده است.
باید نسبت به لزوم تزریق واکسن اچی پی اطلاع رسانی شود.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از بیماری های زنان پرهیز از مصرف سیگار و قلیان، محدود کردن مقاربت های جنسی، افزایش سطح ایمنی بدن و تزریق واکسن را از راه های پیشگیری از ابتلا به این سرطان عنوان کرد.
آندومتریوز می تواند منجر به سرطان تخمدان، دردهای شدید رحمی و مشکلات باروری شود اما تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر ارتباط این بیماری با سرطان دهانه رحم در منابع علمی اعلام نشده است.
آندومتریوز تنها در حدود 2 درصد موارد می تواند با سرطان تخمدان همراهی داشته باشد اما عامل ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست؛ از این رو در درمان این بیماری باید نسبت به ابتلای بیمار به سرطان تخمدان دقت و بررسی های لازم انجام شود.
در برخی کشورها برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم تست HPV از زنان گرفته می شود اما در برخی کشورها مانند کشور ما هنوز تست پاپ اسمیر انجام می شود؛ تست اچ پی وی احتمال ابتلای بیمار در آینده به سرطان دهانه رحم را نشان می دهد اما تست پاپ اسمیر وجود سلول های پیش سرطانی را نشان می دهد.
با بیان اینکه انجام تست اچ پی وی در ایران اختیاری است،جایگزینی تست اچ پی وی با پاپ اسمیر در ایران درحال بررسی است.
برخی از علایم سرطان رحم شامل موارد زیر است:
خونریزی بدون دلیل از واژن (این خونریزی ممکن است به صورت خونریزی بین دو عادت ماهیانه، خون ریزی پس از نزدیکی و یا خونریزی پس از دوش وارژینال باشد.)
ترشحات واژنی به صورت مداوم
درد و خونریزی پس از نزدیکی و در مشاهده نشت مدفوع و ادرار از واژن
بی‌اشتهایی و کاهش وزن
کم‌خونی
در مراحل پیشرفته علائم سرطان دهانه رحم شامل موارد زیر است:
فشار یا درد لگنی
درد سیاتیک
اختلال کار روده و مثانه
ورم پاها
راه های درمان سرطان دهانه رحم
درمان سرطان دهانه رحم شامل ترکیبی از مواردی همچون جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است. این که سرطان در چه مرحله‌ای باشد، مهمترین فاکتور برای درمان محسوب میشود. با این وجود روش درمان به فاکتورهای دیگری نظیر موقعیت دقیق سرطان در گردنه رحم، نوع سرطان (کارسینوم یا آدنوکارسیوم بودن سرطان)، سن شما، وضیت کلی جسمی و اینکه آیا شما می‌خواهید در ادامه زندگی‌تان بچه‌دار شوید یا خیر، بستگی دارد.
درمان مرحله اول سرطان: اگر سلول‌های سرطانی بر روی لایه پوششی دهانه رحم قرار گرفته باشند و رشد آن‌ها به لایه‌های داخلی نفوذ نکرده باشد، سرطان در مرحله اول قرار دارد. برای درمان سرطان در این مرحله از لیزر درمانی، سرما درمانی (سرما درمانی یا cryosurgery روشی است که در آن با استفاده از عوامل سردکننده به درمان بعضی از بیماری‌ها یا علائم بعضی از بیماری‌ها پرداخته میشود.) و اگر سرطان از نوع آدنوکارسینوم باشد، گاها هیسترکتومی (که همان عمل جراحی برای خارج کردن رحم از بدن است) توصیه میشود.
درمان سرطان در مرحله دوم: درمان در این مرحله به تمایل خانم‌ها برای بچه‌دار شدن در آینده و اینکه آیا سرطان به داخل خون نفوذ کرده باشد یا نه، بستگی دارد. خانم‌هایی که تمایل به بچه دار شدن در آینده دارند، از روشی به نام کُن بیوپسی (cone biopsy) برای خارج کردن توده سرطانی درمان می‌شوند.
زنانی که به توانایی بارداری تمایل ندارند، از همان روش هیسترکتومی برای درمان استفاده می‌کنند. اگر این سرطان به خون نفوذ کرده باشد، بیمار به هیسترکتومی به همراه خارج کردن غدد لنفاوی لگن نیاز دارد. در مراحل پیشرفته سرطان نیز هیسترکتومی، شیمی درمانی و پرتودرمانی تواما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم چیست؟
معاینات منظم و دوره‌ای و و همانگونه که گفته شد انجام آزمایش پاپ اسمیر یکی از موثرترین اقدامات پیشگیرانه سرطان رحم و الگویی موفق در کاهش میزان بروز و تلفات ناشی از این نوع سرطان بشمار می‌رود.
واکسن گارداسیل: که توسط شرکت مرک ساخته شده برای دختران و زنان در فاصله سنی ۹ تا ۲۶ سالگی تجویز میشود. سازمان دارو و مواد غذایی آمریکا پس از آزمایش این واکسن اعلام کرد که گارداسیل تقریباً ۱۰۰ درصد در جلوگیری از ویروس پاپیلومای انسانی مؤثر است.