بیماری لوسمی چیست؟

بیماری لوسمی چیست؟

لوسمی بیماری است که تا در آزمایش مشاهده نشود کسی قادر به تشخیص آن نمی‌باشد. بیماری لوسمی یک بیماری خون و مغز استخوان است. بیماری لوسمی در مردان بیشتر از زنان دیده شده است. نام دیگر بیماری لوسمی، سرطان خون می‌باشد.

سرطان خون به کلام ساده ایجاد اختلال در تولید و عملکرد سلول‌های خونی است. مغز استخوان بافتی اسفنجی در وسط استخوان است که وظیفه گلبول سازی را به عهده دارد.

خون شامل سه بخش است؛ گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها. گلبول‌های سفید یا همان سربازان بدن، وظیفه دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی را به عهده دارند. گلبول‌های قرمز اکسیژن را به بافت‌های بدن رسانده و مواد زاید را از بافت‌ها جمع می‌کنند و پلاکت‌ها وظیفه انعقاد خون را به عهده دارند.

در بیماری سرطان خون، این روند شکل غیر عادی به خود گرفته و تولید بی رویه سلول‌های خونی، کار سلول‌های طبیعی خون، مثل مبارزه با عفونت‌ها یا جلوگیری از خونریزی‌ها را مختل می‌کند.

سرطان خون به سه نوع لوسمی، لنفوم و میلوم تقسیم می‌شود. لوسمی در خون و مغز استخوان به وجود می‌آید و باعث عدم توانایی مغز استخوان در ساخت گلبول‌های قرمز و پلاکت می‌شود.

لوسمی خود شامل انواع لنفوسیت و میلوئید است که در نوع اول، سلول‌های خونی سفید از نوع لنفوسیت تکثیر غیرعادی پیدا می‌کنند و در نوع دوم گلبول‌های سفید نوع گرانولوسیت‌ها زیاد می‌شوند.

لوسمی دو نوع حاد و مزمن دارد که در نوع حاد، از شروع بیماری تا گسترش آن مدت زمان بسیار کمی طول می‌کشد اما در نوع مزمن، رشد سلول‌های سرطانی کندتر است و مدت زمان گسترش بیماری طولانی‌تر.

نشانه‌های بیماری لوسمی

لکه های بنفش رنگ /جوش های قرمز روی پوست:این جوش ها به نام پتسیا (Petechiae) یا لکه های بنفش، اغلب به شکل خوشه ای روی سینه، پشت، صورت یا دست ها ظاهر می شود. این ها که در واقع رگ های خون و مویرگ های شکسته است بر اثر پایین بودن پلاکت خون به وجود می آید.

درد استخوان و مفصل: درد عمیق در استخوان ها یکی از علایم لوسمی است که بر اثر فعالیت مغز استخوان به وجود می آید.فرد مبتلا، بیش از سایر قسمت های بدن در استخوان های بلند دست و پا، احساس درد می کند.

سردرد: یکی از علایم لوسمی به ویژه لوسمی حاد سردردهای مکرر حاد و طولانی مدت است. برخی از مبتلایان با سردرد همراه با تعریق شبانه و درد کلی از خواب بیدار می شوند. گاهی سردرد با رنگ پریدگی همراه است.

برآمدگی های غیرعادی یا گره های متورم لنفاوی: لوسمی، توانایی مغز استخوان برای تولید گلبول های قرمز، پلاکت ها و سلول های سفید را کاهش می دهد. پایین بودن شمار گلبول های سفید توانایی بدن برای نشان دادن واکنش به عفونت را کاهش می دهد در نتیجه غدد لنفاوی متورم می شود.

احتمال تراکم پیدا کردن سلول های سفید خون نیز در گره های لنفاوی وجود دارد. این برآمدگی دردناک ممکن است در قسمت های مختلف بدن از جمله گردن، شکم، زیر بغل یا قسمت تناسلی ظاهر شود. گاهی این برآمدگی ها آبی رنگ یا بنفش است. برآمدگی ها یا گره های متورم بر خلاف نوع عفونت ها، بیشتر از یک هفته روی بدن نمی ماند.

احساس خستگی و ضعف:با کاهش میزان گلبول ها خون نمی تواند اکسیژن را به تمامی قسمت های بدن برساند. در نتیجه مبتلایان دچار کم خونی و خستگی مفرط می شوند و علایمی چون ضعف عضله ، کمبود انرژی و خواب آلودگی دارند.

خون ریزی/کبود شدن پوست:هر نوع خون ریزی بدون دلیل ممکن است از علایم لوسمی باشد که با پایین آوردن پلاکت خون مانع لخته شدن آن می شود. بدون این که به خاطر بیاورید به کجا خوردید، قسمت هایی از بدن از جمله انگشتان، دست ها، بین انگشتان ، کمر و شکم دچار کبودی می شود.

این کبودی نسبت به کبودی های معمولی تیره تر است. مشکلات خون ریزی شامل، بریدگی هایی که التیام پیدا نمی کند، خون دماغ مکرر بدون دلیل و خون ریزی لثه اگر چه بیماری لثه ندارید می شود. زنان نیز، دچار خون ریزی غیرعادی و طولانی مدت در دوران قاعدگی می شوند.

تب و عفونت های مکرر:لوسمی حاد و مزمن، عملکرد سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد . در لوسمی مزمن، تب کمتر است در حالی که در لوسمی حاد، تب بالاست و علاوه بر آن فرد دچار عفونت بیشتری می شود. زیرا سلول های سرطانی، سلول های خونی سفید را غیرفعال و به خارج دفع می کند. با کم شدن سلول های سفید خون بدن قادر به محافظت از خود در برابر عفونت نیست.

از دست دادن اشتها ، در این نوع بیماری شایع است و بدون این که متوجه شوید، دچار کاهش وزن می شوید. این علامت ممکن است ناشی از خستگی مفرط و ضعف باشد یا این که به طور جداگانه رخ دهد.در لوسمی حاد، تراکم سلول ها در ستون فقرات یا مغز به مشکلات متعدد از جمله حالت تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست منجر می شود.

تنفس غیرعادی:برخی نفس کم می آورند و بعضی هر چه قدر هم که عمیق نفس بکشند احساس کمبود اکسیژن می کنند. زیرا بدن در حال تلاش برای دریافت هوای کافی است. با پیشرفت لوسمی حاد، کبد و طحال دچار ورم می شود که به عنوان درد شکمی یا احساس سیری در زیر دنده ها حس می شود. برخی افراد نیز دچار درد کمر می شوند. حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها نیز به متورم شدن کبد یا طحال ارتباط دارد.درمان

شیمی درمانی شیوه معمول درمان سرطان خون است اما بسته به نوع سرطان خون و سن بیمار می‌تواند شیوه درمان تفاوت کند. پیوند مغز استخوان نیز از دیگر شیوه‌های درمان محسوب می‌شود.

پیوند سلول‌های بنیادی نیز جزء شیوه‌های نوین درمان این بیماری است.

علل بیماری لوسمی 

علاوه بر وراثت که حرف اول را در ابتلا به انواع سرطان می‌زند، افزایش سن، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سموم آفت کش، رژیم غذایی گوشتی و پر چرب، چاقی، هوای آلوده و اشتغال در صنایع و کارهای مربوط به نفت و پتروشیمی از جمله عوامل تشدید کننده احتمال ابتلا به سرطان خون است.

پیشگیری از بیماری لوسمی

راهی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. فقط شاید اجتناب از قرار گرفتن درمعرض بنزن و یا اشعه ایکس بتواند کمک کند.